شقاق مقعدی نوعی عارضه طبیعی و معمول است که با درد ناحیه رکتوم و هموروئید داخلی همراه است. با توجه به اینکه تنها چند راهکار پزشکی برای درمان شقاق وجود دارد این بیماری را می توان به صورت کامل با راهکار های طبیعی نیز درمان کرد.
شناخت شقاق مقعدی به منظور درمان
به شکاف های مقعد که زیر خط دندانه ای این ناحیه قرار دارند و حالتی مانند لب های ترک خورده را ایجاد می کنند، شقاق مقعدی گفته می شود. این شکاف ها اکثرا حدود 70 تا 80 درصد در ناحیه خط وسطی پشتی مشاهده شده در حالی که در خط وسطی جلویی 10 تا 20 درصد و بیشتر در زنان دیده می شوند. شقاق مقعدی در کودکان همیشه به دلایل غیر معمول نیست و اغلب همراه با اسهال مزمن یا مدفوع سخت ایجاد خواهد شد. همین امر منجر به تشخیص و اقدام به هنگام برای درمان شقاق می گردد.
شقاق مقعدی یک عارضه بسیار دردناک است و این امر ناشی از اسپاسم اسفنکتر مقعد در پاسخ به کشش و پارگی هنگام دفع مدفوع می باشد. در حقیقت حضور یک شقاق مقعدی سبب ایجاد یک چرخه ناگهانی از درد خواهد شد که با عبور مدفوع بسیار شدیدتر احساس می شود. درد و خونریزی پس از اجابت مزاج کاملا طبیعی است و هر چقدر بیماری پیشرفت کند زخم و آلودگی گسترش می یابد.
روش های درمان شقاق
درمان شقاق مقعدی می تواند جزو یکی از دوره های دشوار درمانی هم برای بیمار و هم برای پزشک به شمار رود. مداخلات جراحی تنها می توانند ضایعه را برای مدتی بهبود دهند اما در اکثر موارد بازگشت پذیر هستند. مداخلات جراحی سنتی اکثرا منجر به بی اختیاری مدفوع خواهند شد. به همین منظور بیمار در مراحل اولیه دارو و پماد درمان شقاق را با نسخه پزشک دریافت می کند و در مراحل بعدی اگر نیاز به مدخله درمانی جدی تری باشد از انواع لیزر می توان در درمان انواع شقاق مقعد سود برد.
بیماران باید در رابطه با درمان شقاق به طور کامل آموزش داده شوند و بتوانند شرایط را در کوتاه مدت و بلندمدت مدیریت و کنترل نمایند. آموزش بیماران جهت درمان شقاق برای رسیدن به یک نتیجه موفقیت آمیز بسیار ضروری است.
درمان اولیه شقاق معمولا به منظور کاهش درد و اسپاسم انجام خواهد شد. بیشتر بیمارانی که به شقاق مبتلا شده اند از ضعف دستگاه گوارش رنج می برند و نیاز دارند تا به طور کامل آموزش ببینند. برای مثال بیماران باید بدانند که یکی از راه های درمان شقاق رعایت نکته ای ساده و ابتدایی است و آن اینست که از هرگونه زور زدن هنگام اجابت مزاج خودداری کنند.
استفاده از توپ های پنبه ای که با آب مرطوب شده اند به جای استفاده از دستمال توالت و دستمال هایی که آغشته به الکل یا مواد شیمیایی هستن توصیه نمی شود، چرا که این الیاف و مواد مصنوعی مانع از محافظت پوستی می شود و درصد عود و ایجاد عفونت را افزایش خواهد داد. نباید ناحیه مقعد را بیش از اندازه با موارد شوینده تمیز کرد و در این مورد حساسیت بیش از حد نشان داد چرا که تحریک کردن ناحیه خود عاملی بر عود بیماری است.
حمام آب گرم تاثیر بسزایی در درمان شقاق دارد. این روش باعث می شود تا میزان جریان خون در ناحیه رکتوم افزایش یابد و روند بهبودی سریع تر انجام پذیرد. اگر انجام حمام آب گرم برای فرد مقدور نباشد می تواند از کمپرس یا اسپری آب گرم و سرد به طور مداوم در منطقه استفاده کند تا به نتایج مشابه دست یابد.
در صورتی که علت شقاق یبوست مزمن تشخیص داده شود فرد باید میزان الیاف غذایی خود را افزایش دهد. سطح فیبر رژیمی در غذا ها باید افزایش یابد تا کارکرد روده ها روان تر صورت گیرد. البته میزان مصرف فیبر باید کنترل شده باشد تا منجر به اسهال مزمن نشود چرا که این امر نیز می تواند سبب تشدید شکاف مقعد شود.
نقش لیزر در درمان شقاق مقعد
نقش مثبت لیزر در انواع درمان ها طی سالیان سال انکار ناپذیر است. به خصوص طی یک دهه گذشته در ایران لیزر بیش از پیش شناخته شده است. پزشکان مدرن و با تجربه از مزیت های لیزر برای درمان انواع بیماری ها به خصوص درمان شقاق و حتی هموروئید و کیست مویی سود می برند. در درمان شقاق با لیزر می توان به لیزر مادون قرمز و لیزر دی اکسید کربن اشاره کرد که هرکدام بسته به نیاز بیمار و تشخیص پزشک در هر مرحله خاصی از بیماری کاربرد دارد.