تشخیص تغییرات یا ناهنجاری های روده بزرگ (X-ray کولون) به وسیله اشعه ایکس، را آزمایش باریم انما یا باریوم انما می نامند. این روش به عنوان “تصویر اشعه ایکس کولون” هم شناخته می‌شود. باریم انما تزریق مایعی به درون رکتوم به وسیله لوله ای کوچک است. این مایع، متالیک (باریم) است و مانند پوششی، دیواره داخلی کولون را می‌پوشاند. علت استفاده از این مایع این است که در حالت عادی، تصاویری که توسط اشعه ایکس از یک بافت نرم گرفته می شود، کیفیت پائینی دارد، اما با تزریق مایع باریم به درون دیواره داخلی کولون یا روده بزرگ، کیفیت تصاویر اشعه ایکس افزایش خواهد یافت. در طول انجام تست باریوم انما، ممکن است هوا به درون روده بزرگ وارد شود. ورود هوا به کولون، کیفیت تصاویر را افزایش می دهد. به این روش، “باریوم انما با کنتراست هوا” یا “دوبل کنتراست”، نیز گفته می شود.
تست باریم انما در چه مواردی انجام می شود؟
آزمایش باریم انما در صورتی انجام می شود که طبق تشخیص متخصص جراحی، بیمار دارای علائم و نشانه‌های زیر باشد:
- احساس درد و ناراحتی ناشناخته در ناحیه شکم
- خونریزی مشکوک از مقعد
- تغییرات غیر طبیعی در عادات روده
- کاهش وزن ناگهانی و بدون دلیل
- اسهال مزمن
- یبوست مزمن
آزمایش X-ray باریم انما به پزشک کمک می‌کند تا مشکلات زیر را تشخیص دهد:
- وجود تومورهای خوش خیم مانند پولیپ
- بیماری التهابی روده
- سرطان
- بیماری Hirschsprung، که بیماری انسداد روده بزرگ در کودکان است.
- هموروئید داخلی
چگونه باید برای انجام تست باریم انما خود را آماده کنیم؟
قبل از انجام تست باریم انما، باید طبق نظر پزشک، روده بزرگ را به طور کامل تخلیه کرده تا برای آزمایش آمادگی کامل پیدا کنید. باقی ماندن غذا در روده باعث کاهش کیفیت و عدم وضوح تصاویر شده و یا موجب بروز اشتباه در تشخیص عارضه می گردد.
برای تخلیه روده بزرگ دستورات و اقدامات زیر را انجام دهید:
- روز قبل از تست، طبق نظر پزشک متخصص، رژیم غذایی مخصوصی را برای خود در نظر بگیرید:
به احتمال زیاد، روز قبل از انجام آزمایش، پزشک به شما دستور مصرف غذاها و مایعات رقیق مانند آب، چای یا قهوه بدون شیر یا خامه و فقط با شکر، آبگوشت و نوشیدنی های کربنات دار شفاف، ژلاتین و شربت میوه های کنسرو شده، را خواهد داد.
- بعد از گذشت نیمه شب غذا مصرف نکنید:
اکثر مواقع، پزشک به شما توصیه می کند در نیمه شب قبل از انجام آزمایش باریم انما، از خوردن یا آشامیدن خودداری کنید تا برای آزمایش اصطلاحا ناشتا باشید.
- سعی کنید شب قبل از انجام این آزمایش، داروی مسهل مصرف کنید:
مصرف یک داروی مسهل در فرم قرص یا مایع در شب قبل از آزمایش، موجب تخلیه کولون می گردد.
- از کیت انما استفاده کنید:
بهتر است در شب قبل از آزمایش باریم انما و یا چند ساعت قبل از آن، از یک کیت انما غیرنسخه‌ای استفاده کنید. این کیت که محلول رقیقی است؛ موجب تخلیه کامل باقی مانده های غذایی در روده خواهد شد.
- حتما پزشک خود را در جریان داروهای مصرفی تان قرار دهید:
حداقل یک هفته قبل از تست باریم انما، نوع داروهای مصرفی خود را به پزشک اطلاع دهید. احتمال دارد پزشک چند روز یا چند ساعت قبل از انجام تست، از شما بخواهد مصرف برخی داروها را متوقف کنید.
کارهایی که بیمار بعد از تست باریم انما باید انجام دهد:
- باید حتما باریم را بلافاصله بعد از انجام این تست، در دستشویی یا لگن دفع کنید.
- برای کاهش درد و ناراحتی ناشی از آماده سازی روده بزرگ (کولون)، مسکن های موضعی مصرف کنید.
- از مایعات فراوان استفاده شود.
- باید حتما بعد از انجام این تست، به اندازه کافی استراحت کنید.
- به منظور تخلیه هر چه بهتر مایع باریم از روده بزرگ، می توانید از داروهای ملین استفاده کنید.
عوارض تست باریم انما
آزمایش باریم انما ممکن است عوارضی را برای هر فرد به دنبال داشته باشد. در بعضی مواقع، عوارض تست باریم انما شامل موارد زیر است:
- ایجاد التهاب در بافت اطراف کولون
- مسدود شدن مسیر گوارشی
- شکاف و پارگی در دیواره کولون
- واکنش آلرژیک به باریوم
- این آزمایش برای زنان باردار خطرناک است و احتمال آسیب رساندن پرتوهای ایکس به جنین وجود دارد.