هموروئید داخلی

هموروئیدها وقتی اتفاق می افتند که دسته ای از سیاهرگ ها در راست روده (رکتوم) یا مقعد، متورم یا متسع می شوند. وقتی که این سیاهرگها متورم می شوند، شروع به گسترش به سمت غشاهای اطراف بافت های رکتال و مقعدی می کنند و این می تواند باعث درد یا ناراحتی شود. چهار نوع هموروئید وجود دارد:

• هموروئید داخلی (hemorrhoid Internal)
• هموروئید خارجی (hemorrhoid External)
• هموروئید پرولاپس یافته (hemorrhoid Prolapsed)
• هموروئید ترومبوزه (hemorrhoid Thrombosed)

هموروئید  داخلی چیست(Internal hemorrhoid)

اگر هموروئید در داخل رکتوم و بالای خط دندانه ای مقعد اتفاق بیفتد، در این صورت به آن هموروئید داخلی گفته می شود. هموروئیدهای داخلی همیشه قابل رویت نیستند چون خیلی عمقی هستند. این هموروئیدها در اغلب موارد جدی نیستند و خودبخود از بین می روند. اگر هموروئیدهای داخلی متورم شوند و از مقعد بیرون بزنند، در این حالت به آنها هموروئید پرولاپس یافته گفته می شود.

محل هموروئید داخلی (Internal Hemorrhoid) در داخل رکتوم و محل هموروئید خارجی (External Hemorrhoid) خارج از رکتوم و اطراف مقعد است.

علائم هموروئید داخلی

هموروئید داخلی در رکتوم اتفاق می افتد و چون رکتوم عصب کمی برای شناسایی درد دارد، هموروئید داخلی بدون درد است. معمول ترین علامت آن، خونریزی است و به همین دلیل، سطح خارجی مدفوع آغشته به خون روشن است. چون خونریزی از رکتوم در حین عمل دفع، می تواند دلایل دیگری نیز داشته باشد (بیماری های التهابی روده, مشکلات انعقاد خون، فیستول ها، عفونت و تومورها)، پس باید حتما پیگیری شود.

هموروئید داخلی معمولا قابل مشاهده نیست ولی اگر بزرگ شده باشد، می توان آن را احساس کرد. در این صورت، علائم زیر ایجاد می شود:

• خارش
• سوزش مخرج
• برآمدگی قابل توجه و تورم نزدیک مقعد
• احساس پری در روده و دفع ناکامل
• دفع موکوس

علائم هموروئید داخلی پرولاپس یافته

هموروئید داخلی گاهی بیرون زدگی پیدا می کند که در این حالت به آن “هموروئید پرولاپس یافته” گفته می شود. در این صورت رگهای خونی متورم، گسترش پیدا می کنند و از محل خود در رکتوم به مقعد می روند. هموروئید پرولاپس یافته قابل رویت است و میتوان آن را احساس کرد. هموروئید در مقعد، در معرض آسیب مدفوع در حال عبور قرار می گیرد.

مخصوصا مدفوع سخت با یبوست می تواند باعث خونریزی و گاهی درد بشود. حضور مدفوع، التهاب و رطوبت دائم می تواند منجر به خارش مقعد (pruritus ani)، و گاهی احساس نیاز به دفع شود. هموروئید پرولاپس شده معمولا خودبخود یا با فشار انگشت به داخل کانال مقعدی یا رکتوم برمی گردد ولی دوباره با مدفوع بعدی بیرون می زند. به این از هموروئید، هموروئید داخلی درجه 3 نیز گفته می شود.

دلایل ایجاد هموروئید داخلی

هموروئید به دلیل تورم در سیاهرگ های مقعد یا راست روده (رکتوم) ایجاد می شود. این تورم می تواند به دلایل زیر اتفاق بیفتد:

• یبوست یا اسهال مزمن
• زور زدن در توالت
• مصرف رژیم غذایی کم فیبر
• نشستن یا ایستادن برای مدت طولانی
• چاقی
• سرفه، عطسه، و استفراغ
• نگه داشتن نفس در حال فشار برای انجام کار بدنی
• بارداری یا زایمان
• استفاده زیاد از ملین ها
• افزایش سن، چون بافتها قدرت و الاستیسیته (انعطاف پذیری) خود را به مرور زمان از دست می دهند.

در صورت استمرار عواملی که هموروئید داخلی را ایجاد کرده اند، هموروئید تبدیل به هموروئید پرولاپس یافته خواهد شد.

درمان هموروئید داخلی

بعضی از هموروئیدها نیاز به درمان ندارند و خودبخود خوب می شوند. هموروئید بزرگ شده باید درمان شود، چون در غیر اینصورت در طول زمان بدتر می شود. درمان هموروئید می تواند با رعایت یک رژیم غذایی مناسب و نیز، با استفاده از دارو های معمولی و بدون نیاز به نسخه صورت گیرد. این داروها عبارتند از:

• ضد درد ها و ضد التهاب ها
• پمادها، لوسیون ها، ژل ها، کرم ها
• پدها، دستمال مرطوب

سایر روش های درمانی ساده عبارتند از:

• حمام سیتز (sitz bath)سیتز: حمام گرمی که فقط باسن و لگن در آن قرار می گیرد (از کلمه آلمانی sitzen به معنای نشستن) و 2 تا 3 بار در روز هر بار 20 دقیقه انجام می شود. این کار باعث برطرف شدن خارش و تحریک و گرفتگی ماهیچه اسفنکتر می شود.
• کیسه یخ کوچک در ناحیه مقعد برای کاهش درد و تورم
• استفاده از کوسن یا بالش طبی هنگام نشستن برای کاهش تورم

در صورتی که به کار بردن این روش ها موثر نبود، ممکن است پزشک تصمیم بگیرد درمانهای تهاجمی تری را توصیه کند. این درمان ها عبارتند از:

• فوتوکواگولیشن نوری مادون قرمز (Infrared photocoagulation)

این روش در مطب  و با استفاده از لیزر هموروئید صورت می گیرد. هدف آن، تخریب بافت لخته خون هموروئید ، جمع کردن و از بین بردن آن است.

دستگاه فوتوکوآگولاسیون نوری مادون قرمز (Infrared photocoagulation)

• باند لیگاسیون پلاستیکی (Rubber Band Ligation)

در این روش یک نوار کوچک در اطراف پایه هموروئید داخلی گذاشته می شود و خونرسانی به آن قطع می شود. هموروئید جمع می شود و معمولا 5 تا 7 روز بعد می افتد. این درمان حدود 6 تا 8 هفته طول میکشد. با توجه به وجود انواع لیزر این روش کم کم در حال منسوخ شدن است.

بستن هموروئید داخلی توسط نوارهای پلاستیک (Rubber bands) با وسیله لیگاتور (Ligation Instrument)

•  اسکلروتراپی (Sclerotherapy)

در این روش مواد شیمیایی به درون هموروئید تزریق می شود تا آن را جمع کند و فقط برای هموروئید خفیف مناسب است. لیزر و جراحی کرایو نیز از روش های دیگر این مرحله است.

در اسکلروتراپی مواد شیمیایی توسط سوزن (Needle) به درون هموروئید تزریق می شود تا آن را کوچک کند

در مواردی که هموروئید داخلی بزرگ باشد و بیرون زدگی داشته باشد یا در مواردی که بعد از بسته شدن عود می کند، پزشک تصمیم به جراحی می گیرد. جراحی به دو روش زیر انجام می شود:

• هموروئیدکتومی (Hemorrhoidectomy)

این جراحی نیاز به بیهوشی عمومی دارد ولی بیمار همان روز مرخص می شود. در مواقعی که جراحی هموروئیدکتومی با لیزر انجام می شود بی حسی نیز می تواند جایگزین بیهوشی عمومی شود. جراحی هموروئید با لیزر درد و خونریزی جراحی سنتی را ندارد.

درمان جراحی آخرین راه حل درمان هموروئید داخلی است

• Staples

جایگزین هموروئیدکتومی سنتی است و به آن stapled hemorrhoidopexy نیز گفته می شود و به بیهوشی عمومی نیاز دارد.

سوالات متداول هموروئید داخلی

1-از کجا بفهمیم که هموروئید داخلی / بواسیر داخلی داریم؟

اولین علامت هموروئید یا بواسیر داخلی بی دردی است. بیمار تنها توده ای را در ناحیه مقعد حس می کند. این بیماران معمولا دفع مدفوع کاملی ندارند و حتی ممکن است همراه مدفوع خون نیز مشاهده کنند. در مراحل پیشرفته که هموروئید داخلی دچار پرولاپس یا افتادگی می شود بیمار یک گوشت اضافه را مشاهده می کند که از مقعد بیرون زده و دردی نیز ندارد.

2-چطور از هموروئید داخلی جلوگیری کنیم؟

بهترین روش پیشگیری از هموروئید داخلی نرم نگه داشتن مدفوع است به نحوی که به آسانی عبور کند و نیاز به زور زدن نداشته باشد. خوردن غذای پرفیبر و نوشیدن مقدار زیادی مایعات (6 تا 8 لیوان آب در روز) می تواند به تنظیم عمل دفع و کاهش یبوست کمک کند. مصرف 20 تا 30 گرم فیبر غذایی از عوامل بسیار مهم در پیشگیری از هموروئید داخلی است. کاهش وزن انجام تمرینات منظم ورزشی و خودداری از بلند کردن اشیا سنگین نیز از عود و پیشرفت هموروئید داخلی جلوگیری می کند.

3-تشخیص هموروئید داخلی به چه شکل است؟

اگر هموروئید داخلی از مقعد بیرون زده باشد تشخیص آن ساده است. در غیر اینصورت، معاینه مقعد با یک انگشت (داخل دستکش)، وجود هموروئید عمیق را آشکار می کند. معاینه دقیق تر برای هموروئید داخلی توسط استفاده از آنوسکوپ (anoscope) صورت می گیرد که شباهت به پروکتوسکوپ (proctoscope) دارد ولی کوچکتر است. در صورت وجود خونریزی، باید کولون را در منطقه بالای رکتوم معاینه کرد (کولونوسکوپی). با این کار، می توان هموروئید را از سایر عواملی که باعث خونریزی می شوند (سرطان کولون، پولیپ، کولیت) تشخیص داد . اگر بیمار خونریزی زیاد و درد و زخم داشته باشد معاینه داخلی و انگشتی برای جلوگیری از بروزأ آسیب انجام نمی شود و متخصص عکس و ام آر آی تجویز می کند.

4-آیا هموروئید داخلی خطرناک است؟

اگر این بیماری را پی گیری کنید دچار عارضه و یا خطری نخواهید شد. بیماری های مقعدی و وضعیت های غیر طبیعی در ناحیه مقعد را اگر به موقع پی گیری کنید دچار عوارضی نمی شوید. از عوارض درمان نکردن هموروئید داخلی بروز خونریزی و عفونت در ناحیه مقعد و در نهایت آبسه و فیستول مقعدی می باشد.