تفاوت فیستول و آبسه در چیست؟

برای درک بهتر تفاوت فیستول و آبسه به توضیح بروز این دو ضایعه در مقعد می پردازیم. آبسه یک حفره آلوده است که با چرک پر شده است. فیستول غالباً نتیجه آبسه مقعدی قبلی یا فعلی است. این در 40٪ بیماران مبتلا به آبسه رخ می دهد. فیستول یک تونل اپیتلیالیزه است که غده مسدود شده درون کانال مقعدی را به پوست خارج متصل می کند.

بروز فیستول و آبسه در کیست مویی پایین کمر نیز امکانپذیر است. زمانی که کیست مویی عفونی می شود آبسه کیست مویی بروز می کند. با مزمن شدن این آبسه و بروز آبسه های متعدد بیماری پیشرفت می کند و عارضه دار می شود. این عارضه شامل بروز یک یا چند کانال چرکی به نام فیستول می باشد. فیستوله شدن کیست مویی منجر به کاهش عملکرد حرکتی بیمار نیز می شود.

معاینه فیستول و آبسه

متخصص جراحی عمومی یا متخصص جراحی و لیزر با معاینه می تواند به تفاوت فیستول و آبسه پی ببرد. شرح حال دقیق در مورد علایم، سابقه پزشکی و به دنبال آن معاینه فیزیکی برای تشخیص بیماری لازم است. یافته های متداول که منجر به تشخیص آبسه می شود، تب، قرمزی، تورم و حساسیت به لمس است. در حالی که بیشتر آبسه ها در خارج از پوست اطراف مقعد یا کیست مویی قابل مشاهده هستند، گاهی ممکن است هیچ تظاهر خارجی از آبسه وجود نداشته باشد. عمده ترین علت فیستول مقعدی بروز آبسه های مکرر یا درمان نشده در ناحیه مقعد می باشد.

هنگام تشخیص فیستول مقعدی، معمولاً در معاینه دهانه خارجی تخلیه چرک، خون یا مدفوع دیده می شود. بافت جمع شده در دهانه خارجی مقعد یک فیستول را نشان می دهد. برخی از فیستول ها خود به خود بسته می شوند و ممکن است زهکشی به صورت مقطعی باشد و شناسایی آن ها در زمان مراجعه به متخصص جراحی  دشوار باشد.

فیستول کیست مویی نیز ممکن است کمی دورتر از بافت کیست مویی به شکل سوراخی به بیرون سر باز کند. در برخی موارد فیستول کیست مویی نیز سوراخی به بیرون ندارد و در زیر بافت تشکیل می شود.

استفاده از آزمایش های تشخیصی

بیشتر آبسه های مقعدی و فیستول بر اساس یافته های بالینی مدیریت می شوند. گاهی اوقات، آزمایش های اضافی می تواند به تشخیص فیستول کمک کند. امروزه، سونوگرافی دو بعدی و سه بعدی روشی بسیار مؤثر در تشخیص آبسه عمیق و مسیر فیستول است. این آزمایشات ممکن است با تزریق پراکسید هیدروژن به فیستول (از طریق دهانه خارجی) انجام شود تا دقت تست را افزایش دهد. ثابت شده است که MRI لگن تا 90٪ برای تشخیص مسیر فیستول و شناسایی دهانه های داخلی دارای دقت است.

درمان آبسه

درمان آبسه در بیشتر شرایط جراحی است. برای تخلیه عفونت، برشی در پوست نزدیک بافت ایجاد می شود. این کار را می توان در مطب پزشک با بی حسی موضعی یا در یک اتاق عمل تحت بیهوشی عمیق تر انجام داد. بستری و آنتی بیوتیک ممکن است برای بیمارانی که مستعد ابتلا به عفونت های مهم تر هستند، مانند دیابتی ها یا بیماران با نقص ایمنی، لازم باشد.

در50٪ افراد پس از تخلیه آبسه، ممکن است تونلی (فیستول) باقی بماند و غده بافت آلوده را به پوست خارجی متصل کند. تا زمانی که فیستول از بین نرود، بسیاری از بیماران دوره های بهبودی آشکار، دوره های درد و تورم مکرر خواهند داشت.

درمان فیستول

در حال حاضر، هیچ درمان دارویی قطعی برای این بیماری در دسترس نیست و تقریباً همیشه جراحی برای بهبود فیستول مقعدی ضروری است. اگر فیستول ساده باشد، ممکن است فیستولوتومی انجام شود. این روش به این صورت است که جراح دهانه داخلی کانال مقعدی را به دهانه خارجی متصل و یک شیار ایجاد می کند که از داخل به خارج بهبود می یابد.

سوالات متداول تفاوت فیستول و آبسه

1-علایم آبسه چیست؟

درد اطراف ناحیه بروز آبسه، تورم، سلولیت  (قرمزی پوست) و تب رایج ترین علایم آبسه است. گاهی اوقات، خونریزی از ناحیه آبسه یا علایم ادراری، مانند مشکل در شروع جریان ادرار یا ادرار دردناک ممکن است وجود داشته باشد.

2-علایم فیستول چیست؟

بیماران مبتلا به فیستول معمولاً سابقه آبسه های مکرر تخلیه شده قبلی دارند. درد اطراف ناحیه فیستول، تحریک پوست ناحیه و گاهی خونریزی از ناحیه، می تواند علایم فیستول باشد.

3-آیا می توان برای تخلیه عفونت تنها از آنتی بیوتیک استفاده نمود؟

آنتی بیوتیک ها به تنهایی جایگزینی ضعیف برای تخلیه عفونت هستند. در برخی از شرایط آنتی بیوتیک بعد از جراحی برای بیمار تجویز می شود، مانند بیماران مبتلا به ضعف ایمنی یا در شرایط سلولیت گسترده.

4-آنتی بیوتیک برای درمان آبسه برای چه بیمارانی توصیه می شود؟

انجمن قلب آمریکا استفاده از آنتی بیوتیک را برای بیماران دارای دریچه مصنوعی، اندوکاردیت باکتریایی قبلی، بیماری مادرزادی قلب و گیرندگان پیوند قلب با آسیب دریچه ای توصیه می کند.

5-آیا جراحی های آبسه و فیستول نیاز به بستری شدن دارند؟

اکثر عمل های آبسه و فیستول را می توان به صورت سرپایی انجام داد اما در موارد حاد و زمان هایی که جرحی بدون لیزر و با روش های قدیمی انجام می شود، ممکن است متخصص جراحی عمومی تشخیص دهید که بیمار در بیمارستان یا کلینیک بستری شود. بیمارانی که مشکوک به خونریزی شدید می باشند حداقل یک شب بستری می شوند.

6-چه عواملی باعث ایجاد آبسه می شوند؟

نود درصد آبسه ها در نتیجه عفونت حاد در غدد داخلی بافت است. در مورد آبسه مقعدی نیز گاهی اوقات، باکتری ها، مواد مدفوع یا مواد خارجی می توانند کانال مقعدی را در بافت اطراف مقعد یا راست روده مسدود کنند و باعث ایجاد آبسه شوند.