شقاق مزمن مقعد در اثر پارگی عمیق، رشد گوشتی داخلی یا خارجی ايجاد می شود كه نسبت به سایر درمانها مقاوم است و متخصصین جراحی در اين بيماري عمل جراحی را در مرحله آخر بیماری توصیه می کنند. متخصص جراحی عمومی معمولاً روشی به نام اسفنکتروتومی داخلی جانبی (LIS) را انجام می دهد که شامل بریدن قسمت کوچکی از عضله اسفنکتر مقعد برای کاهش اسپاسم، درد و بهبودي مقعد است. مطالعات نشان داده است که برای شقاق مزمن، جراحی بسیار موثر تر از هر نوع درمان ديگر است.
اگرچه خوردن غذاهای خاص به طور مستقیم شقاق مقعدی را بعد از عمل بهبود نمی بخشد اما می توان با خوردن فیبر فراوان، باعث نرم شدن مدفوع و عبور راحت آنها شود، فشار را به اسفنکتر مقعد کاهش داده و بهبودی بعد عمل را تقویت کرد. روزانه خوردن 25 تا 30 گرم فیبر توصیه می شود. همچنین مصرف غذاهای حاوی ویتامین ها و مینرال ها به بهبود سریعتر زخم کمک می کند.
غذاهای پر فیبر در رژيم غذايي بعد از عمل شقاق
مرکبات: مرکبات از نظر فیبر غني و کم کالری هستند. بنابراین می توان آنها را برای بهبودی شقاق بعد از عمل مصرف کرد. علاوه بر این مرکبات دارای آنتی اکسیدان های مفید و قوي هستند كه به کاهش التهاب نیز کمک می کنند.
سبوس گندم و غلات كامل : مصرف سبوس گندم در کنترل یبوست خفیف کمک می کند. اگرچه آنها به عنوان نرم کننده های مدفوع شناخته نمی شوند اما منبع بسیار خوبی از فیبر هستند. همچنین منبع غنی ویتامین ب می باشند که بهبود زخم کمک می کند.
نوشیدن مقدار زیادی آب: نوشیدن آب فراوان بدن را هیدراته می کند و هضم غذا را منظم و یکدست نگه می دارد. هیدراته ماندن، خطر ابتلا به یبوست را کاهش می دهد و از این رو شقاق را سريع تر ترمیم مي كند. بنابراین حداقل نوشیدن هشت لیوان آب در روز توصيه مي شود.
ميوه ها و سبزيجات الگوي غذايي مناسب در جلوگيري از شقاق
غذاهای پروبیوتیک مانند ماست و فرآورده های سویا تخمیر شده : غذاهای پروبیوتیک به بدن در رفع مشکل یبوست کمک می کنند. فقط در صورت خرید آنها از سوپر مارکت ها مطمئن شوید، این مواد غذایی حاوی شیرین کننده های مصنوعی یا قند نباشند. مواد غذایی قندی ممکن است خارش مقعدی را تشدید کنند. این خوراکی ها در درمان شقاق نیز کاربرد دارند.
سیب: سیب سرشار از فیبری به نام پکتین است که یک فیبر محلول است. دستگاه گوارش را در قوام ژل مانند حفظ می کند. این خاصیت سیب به مدفوع اضافه می شود و به بدن کمک می کند مدفوع نرم تر عبور کند.
هندوانه: هندوانه دارای مقدار زیادی آب و مقاديري فیبر است که به تقویت روده ها کمک می کند که به نوبه خود از یبوست جلوگیری کرده و به حرکت منظم روده ها نيز كمك می کند.
انواع توت ها : توت با توت فرنگي علاوه بر فيبر، آنتي اكسيدان قوي هستند و در رفع التهابات نقش بسزايي دارند.
آجيل :انواع آجيل درختي مانند بادام و گردو با داشتن اسيد هاي چرب در جلوگيري از يبوست نقش دارند.
سبزيجات داراي برگ سبز تيره، غني از مواد فيبري هستند
نقش مهم سبزيجات بعد از عمل شقاق
سبزیجات ریشه ای( چغندر و كرفس) : این سبزيجات سرشار از فیبرهای سالم روده هستند. می توانید با پختن یا جوشاندن آنها و تهیه خورش، آنها را میل نماييد. این سبزیجات دارای مواد نشاسته ای هستند که مي توانند مدفوع را نرم و بدون فشار، درد و سوختگی از روده عبور دهند.
سبزیجات برگ سبز (اسفناج ، برگ های چغندر): اين سبزيجات به دليل داشتن منيزيم، فيبر فراوان و همچنین به دلیل خاصیت ضد سرطانی بسيار بعد از عمل شقاق بسيار مفيد هستند.
چربي ها و روغن هاي سالم: برخی از چربی ها و روغن های سالم مانند روغن آووکادو و روغن زیتون برای درمان هموروئید و شقاق در رژیم غذایی بعد از جراحی شقاق توصیه می شود. چربی ها و روغن ها به روانکاری مدفوع کمک می کنند، عبور آنها را آسان تر کرده و فشار ناشی از یبوست و ایجاد شکاف های مقعد را کاهش می دهند. همچنین برای ترمیم بافت ناحیه جراحی شده ضروری می باشند.
انواع توت ها گزينه ي مناسبي در رژيم غذايي بعد از عمل جراحی شقاق می باشند.
سوالات متداول بعد از عمل شقاق چي بخوريم؟
بعد از عمل شقاق، چه غذاهایی را نبايستي خورد؟
از خوردن هر نوع فلفل، هر نوع سس تند، غذاهای یبوست زا مانند پنیر، گوشت قرمز، فست فودها، غذاهای فرآوری شده و غذاهای یخ زده یا از قبل آماده شده جلوگیری شود، این غذاها می تواند فشار بیشتری به کانال مقعد وارد کرده و باعث عدم بهبودی سریع عمل شقاق شوند.
در صورت موثر نبودن رژيم غذايي پر فيبر و مكمل فيبر براي درمان يبوست بعد از عمل شقاق چه كاري بايد كرد؟
اگر افزودن فیبر به رژیم غذایی برای درمان یبوست کافی نباشد، در اين صورت متخصص جراحی ممكن است ملین ها را برای شما تجويز نماييد. همچنین انجام فعالیت ورزشی سبک به طور روزانه به حرکات دودی روده کمک می کند و مانع بروز یبوست می شود.
چه نوع نوشيدني هايی بعد از عمل شقاق نبايستي نوشیده شود؟
همه نوشیدنی ها گزینه های مناسبی برای هیدراته ماندن بدن نیستند. الکل و نوشیدنی کافئین دار فراوان، اگرچه می توانند تعداد دفعات رفتن به دستشويي را زياد كند اما آنها همچنين بدن را نيز كم آب مي كنند.
چرا بعد از عمل شقاق بايستي از غذاهاي پر ادويه خودداري كنيم؟
غذاهاي پر ادويه، در هنگام عبور مدفوع درد و احساس سوزش را تشدید می کنند و بهبودي بعد از عمل را بدتر می کنند. همچنين برخي از ادويه ها مانند سير و دارچين می توانند دمای بدن را افزایش داده و بدن را در معرض خطر التهاب قرار دهند.
آيا خوردن حبوباتي مانند لوبیا بعد از عمل شقاق توصيه مي شود؟
لوبیا، نخود، عدس عليرغم اينكه اين مواد گیاهی حاوی فیبرهای محلول هستند و خاصیت جذب آب را دارند و ماده ژل مانند را تشکیل می دهند كه دفع راحت مدفوع کمک می کنند اما همچنين آنها ايجاد و توليد نفخ و گاز مي كنند كه در روزهاي اوليه عمل مناسب نيستند.