علائم بواسیر داخلی چیست؟

در کانال مقعد (Anal canal)، خطی به نام خط شانه ای (Pectinate line) قرار دارد که دو سوم بالایی کانال را از یک سوم پایینی آن جدا می کند. اهمیت این طبقه بندی در این است که مشخصات بواسیر ایجاد شده در این دو منطقه، به دلایل بافت شناسی و عصب شناسی متفاوت است. دانستن این موضوع به فهم اینکه علائم بواسیر داخلی چیست، کمک می کند.

مکان بروز بواسیر داخلی، بالای خط شانه‌ای است و با همان سلول هایی پوشیده می شود که بقیه قسمت های روده را می پوشانند. سلول های پوششی این ناحیه فاقد گیرنده درد هستند، ,و به همین دلیل است که بواسیر داخلی بدون درد است.

پرولاپس بواسیر داخلی

در صورتی که هموروئید داخلی متورم و بزرگ شود و به سمت مقعد حرکت کند و یا از آن بیرون بزند، به آن هموروئید پرولاپس یافته گفته می شود. این نوع هموروئید اگرچه همیشه دردناک نیست، ولی می تواند باعث ایجاد توده، ناراحتی، خونریزی، خارش، و علائم دیگری بشود که می تواند در نشستن، توالت رفتن، و انجام اعمال روزمره اختلال ایجاد کند.

مهمترین علامت های بواسیر

مهم ترین علائم بواسیر داخلی را می توان به شرح زیر فهرست نمود:

قابل رویت بودن

بواسیر داخلی معمولا با چشم غیر مسلح قابل مشاهده نیست. ولی در صورتی که پرولاپس شده باشد، می تواند بطور آشکار در خارج مقعد دیده شود.

درد

وقتی که هموروئید داخلی ملتهب می شود، می تواند باعث تورم شود. این به خودی خود باعث درد نمی شود چون، همانطور که گفته شد، بالاتر از خط pectinate ، هیچ گیرنده دردی وجود ندارد. به این دلیل ، بواسیر داخلی معمولا بدون درد است. ولی در صورت که پرولاپس شده باشد، یعنی بیرون زدگی پیدا کرده باشد، می تواند باعث درد و ناراحتی شود.

خونریزی

مشخص ترین دلیل بر وجود بواسیر داخلی، خونریزی از رکتوم (راست روده)، در حین عبور یک مدفوع سخت است. خون خروجی از بواسیر داخلی به رنگ قرمز روشن است که مدفوع در هنگام عمل دفع،  به آن آغشته می شود و “مدفوع خونی” ایجاد می شود. البته، رنگ خود مدفوع طبیعی است. به علاوه، آثار خون می تواند روی دستمال توالت دیده شود و یا به داخل کاسه توالت چکه کند. خونریزی بواسیر داخلی معمولا آنقدر زیاد نیست که باعث کم خونی شود و به ندرت ممکن است حیات فرد را به خطر بیندازد.

وجود توده یا برجستگی

برجستگی مربوط به هموروئیدهای داخلی معمولا احساس نمی شوند، مگر اینکه پرولاپس یافته باشند.  برای تشخیص آنها، پزشک از معاینه انگشتی رکتال (digital rectal examination) یا وسایل تشخیصی مانند آنوسکوپ (Anoscope) یا کولونوسکوپ استفاده می کند. معاینه رکتال، علاوه بر توده مربوط به هموروئید داخلی، تونوس عضلات و وجود خون را نیز امتحان می کند.

سایر علائم بواسیر داخلی چیست؟

اگر بواسیر داخلی ملتهب و بزرگ شده باشد، می تواند باعث ترشح مخاط شود که بنوبه خود، منجر به التهاب پوست اطراف مقعد و ایجاد سوزش و خارش در آن منطقه شود که به آن pruritis ani گفته می شود. با این حال, سایر دلایل خارش مثل قارچ، عفونت ها، و انگل ها را نباید از نظر دور نگه داشت. به علاوه, بواسیر داخلی متورم، می تواند باعث گرفتگی ماهیچه های صاف اطراف رکتوم شود.

نکته علائم بواسیر داخلی

نکته ای که لازم است در اینجا ذکر شود، این است که اگرچه، بواسیر داخلی می تواند علت بسیاری از موارد خونریزی های مخرجی باشد، ولی، در همه موارد اینگونه نیست. مثلا خونریزی از رکتوم می تواند علامت بیماری هایی مانند بیماری کرون، کولیت اولسراتیو، پولیپ، آبسه، دیورتیکولیت، شقاق مقعدی، و سرطان کولون یا رکتوم باشد.

عوامل زمینه ساز علائم بواسیر داخلی چیست؟

بواسیر داخلی یک سری عوامل زمینه ساز دارد که به عنوان علائم وابسته، به تشخیص کمک می کنند. معمولا آگاهی از این علائم، توسط متخصص جراحی عمومی و در حین گرفتن تاریخچه بیماری از بیمار، به دست می آید. سابقه یبوست، سختی حرکت مدفوع،  زور زدن در توالت هنگام عمل دفع، عادات غذایی، عادات توالت رفتن، استفاده از ملین ها، سابقه ابتلا به تومور، بیماری التهابی روده، و خونریزی گوارشی، عمده علائم وابسته هستند.

منظور از درجه بندی علائم بواسیر داخلی چیست؟

از سال 1985، بر اساس میزان بیرون زدگی هموروئید داخلی، آن را به چهار دسته تقسیم نموده اند. اگرچه، این تقسیم بندی محدودیت هایی نیز دارد، ولی حسنی که دارد این است که در انتخاب روش درمانی به پزشک کمک می کند. هرچه بیرون زدگی هموروئید بیشتر باشد، درجه آن بالاتر است. درجه بندی هموروئید داخلی به شرح زیر است و به فهم بهتر اینکه علائم بواسیر داخلی چیست کمک می کند:

بواسیر داخلی درجه 1

در این حالت، رگهای خونی برجسته اند، هموروئید متورم به داخل کانال پیشروی می کند، ولی از خط شانه ای پایین تر نمی آید و بدون فروافتادگی است.

بواسیر داخلی درجه 2

در اینجا هموروئید به پایین تر از خط شانه ای کشیده شده است، و همراه با خروج مدفوع، بیرون می آید ولی، خودبخود به جای خود برمی گردد.

بواسیر داخلی درجه 3

هموروئید همراه با مدفوع و در حال نشستن بیرون می آید و خودبخود برنمی گردد. ولی می توان آن را با دست به مکان اول خود برگرداند.

بواسیر داخلی درجه 4

در این حالت، فروافتادگی کامل است و هموروئید بیرون زدگی دائمی دارد به نحوی که با دست هم قابل برگشت به جای خود نیست.

تشدید کننده علائم بواسیر داخلی چیست؟

بعضی اعمال نظیر فشار آوردن زیاد، مالش، یا تمیز کردن اطراف مقعد می توانند علائم بواسیر داخلی را تشدید کنند.