کیست مویی چیست؟

کیست مویی درحقیقت، نام دیگر بیماری ” کیست پیلونیدال”، ” سینوس پیلونیدال” یا “سینوس مویی” است که باعث ایجاد یک حفره یا سوراخ، در عمق کمی از پوست می شود. برخی بیماران آن را با نام موی برگشتی نیز می شناسند. همچنین اگر مجرای این حفره ها بسته شود، ترشحات چرکی داخل آن جمع شده و باعث ایجاد کیست یا آبسه در پوست می شود.

این کیست پوستی محل تجمع مو، آلودگی و مواد زائد است و در اکثر مواقع، در انتهای ستون فقرات و پایین کمر، در فضای خالی بین دو باسن ایجاد می شود و باعث ایجاد برآمدگی، ترشح و درد، در این ناحیه از بدن بیمار می شود.

نکته قابل توجه این است که متاسفانه تعداد زیادی از افراد، حتی نمی دانند که کیست مویی چیست و تفاوت آبسه و کیست مویی را نمی دانند.  طبق آمار به دست آمده، بیش از 25 درصد مردم، به این بیماری دردناک، مبتلا می شوند. این بیماری آزار دهنده، در مردان شیوع بیشتری دارد. پوشیدن لباس‌های چسبناک و تنگ نیز می‌تواند باعث وخیم تر شدن وضعیت این بیماری شود.

موی برگشتی کجا در میاد؟ برای مثال کیست مویی سر، کیست مویی زیر بغل، کشاله ران و حتی نوک سینه نیز از جمله کیست مویی های شایع می باشند. اما شایع ترین آنها کیست مویی دنبالچه می باشد که در پایین کمر و بالای مقعد ایجاد می شود.

علت کیست مویی یا موی برگشتی عموما به دلیل برگشت مو به پوست است. ممکن است این ناهنجاری رشد مو در زیر پوست به علت وراثت، پرمویی یا فشار و اصطکاک غیر متعارف در ناحیه و ضعیف و حساس بودن پوست باشد.

علائم کیست مویی حاد

علائم و نشانه های بیماری کیست مویی حاد عبارت است از:

• احساس درد در زمان نشستن و ایستادن و فشار آوردن به ناحیه
• تورم و قرمزی و ایجاد زخم روی پوست
• ریختن ترشحات چرک یا خون از حفره حاوی کیست
• خروج بوی نامطبوع از محل زخم و چرک
• به وجود آمدن سوراخ های مختلف در پوست
• بیرون آمدن مو از محل کیست یا ضایعه
• ایجاد عفونت، تب و لرز و حالت تهوع در فرد مبتلا به کیست مویی

عکس کیست مویی

ممکن است برای تشخیص کیست مویی نیاز به تهیه عکس یا آزمایش تشخیصی باشد. معمولا با معاینه عمومی متخصص جراحی می تواند کیست مویی را تشخیص بدهد. اما گاهی لازم است عکس سونوگرافی کیست مویی برای تشخیص تهیه شود. گاهی نیز متخصص به وجود مشکلی در ستون فقرات مشکوک است و تشخیص کیست مویی مشکل است. در این مواقع  ام آر آی تجویز می شود که علاوه بر توده کیست وضعیت ستون فقرات بیمار نیز بررسی شود. در این صفحه عکس هایی واقعی از کیست مویی خفیف تا پیشرفته را مشاهده می کنید که عموما نیازی به تجویز سونوگرافی یا ام آر آی ندارند.

علائم کیست مویی مزمن

متاسفانه درصد ابتلای افراد به این بیماری دردناک، بالاست و تقریبا حدود 40 درصد از افراد، دچار کیست مویی یا سینوس پیلونیدال مزمن می شوند. می توان گفت، درد این نوع از کیست، كمتر از مورد حاد آن است. زیرا معمولا مقداری چرك از کیست خارج شده و باعث کاهش فشار در ناحیه پشت می شود؛ اگرچه، عفونت ناشی از آن كاملا برطرف نمي شود ولي درد كاهش مي يابد و خیلی شديد نخواهد بود. ترکیدن کیست مویی به معنای درمان کیست مویی نمی باشد. بنابراين، نشانه ها و علائم درد و تخليه چرك، زمانی طولانی، ادامه خواهد داشت و هر چند وقت یک بار نیز، مجددا عود مي كند تا زمانی که کیست به وسیله جراحي یا لیزر به طور کامل تخلیه و درناژ شود.

چه افرادی دچار بیماری کیست مویی می شوند؟

در افرادی با شرایط زیر احتمال ابتلا به کیست مویی بیشتر است:

• در افراد چاق یا دارای وزن زیاد و همچنین، در مردان، احتمال ابتلا بیشتر است.
• در کسانی که دارای مو‌های پرپشت و ضخیمی در ناحیه هستند.
• در افرادی که برای زمانی طولانی، در حالت نشسته به سر می برند؛ مانند راننده‌ ها و کارمندان
• با ایجاد شکاف، خارش یا آسیب دیدگی دائمی در محل این بیماری احتمال ابتلا به کیست مویی افزایش می یابد.
• در کسانی که در بین اعضای خانواده خود سابقه ابتلا به این بیماری وجود دارد.

علت کیست مویی در زنان

معمولا علت کیست مویی در زنان و مردان یکسان است. مگر در مواقعی که پای هورمون های زنانه در میان باشد. گاها بر اثر اختلالات هورمونی یا افزایش ترشح برخی از هورمون ها در زنان بیمار دچار ضخامت مو یا انسداد غدد چربی زیر پوست می شود. ترشح بیش از اندازه غدد چربی و مسدود شدن آنها یکی از عوامل مهم بروز کیست مویی در زنان می باشد. همچنین افزایش ترشح هورمون تستسترون در زنان موجب ضخیم شدن موهای زائد شده و اغلب این بیماران دچار موی برگشتی و در نهایت کیست مویی می شوند.

آبسه کیست مویی چیست؟

زمانی که مو و محتویات مرده پوست و بافت در داخل حفره کیست مویی باقی می مانند بعد از گذشت مدت زمانی طولانی دچار آبسه و عفونت می شوند. در این زمان می گوییم بیمار دچار آبسه کیست مویی شده است. اگر این آبسه خود به خود تخلیه شود و بیمار دچار آبسه های مکرر شود دچار عارضه دیگری به نام فیستوله شدن کیست مویی می شود. ترکیدن کیست مویی به معنای درمان شدن عفونت و آبسه آن نیست و حتما باید به متخصص جراحی عمومی یا متخصص جراحی و لیزر مراجعه کنید.

درمان کیست مویی

همانطور که در بالا اشاره شد اصول درمانی کیست ‌مویی بر تخلیه و خارج کردن و خشک کردن کیست می باشد. بهترین روش درمان کیست مویی درمانی است که:

1. عود و بازگشت نداشته باشد
2. دوره نقاهت کوتاهی داشته باشد
3. اسکار و زخم عمل باقی نماند
4. بیمار کمترین درد و التهاب و خونریزی را تجربه کند

درمان کیست مویی با دارو

در صورتی که کیست‌ مویی همراه با آبسه و حتی فیستول باشد متخصص جراحی عمومی ابتدا برای بیمار دارو تجویز می کند و یا اقدام به تخلیه ابتدایی آبسه و عفونت می کند. بعد از تخفیف علائم عفونت و التهاب متخصص جراحی اقدام به خارج کردن و جراحی کیست‌ مویی می کند. بنابراین درمان کیست مویی با دارو به تنهایی موثر واقع نمی شود و یک روش کمکی برای گرفتن نتیجه بهتر از عمل جراحی و یا لیزر کیست مویی می باشد. توصیه بر این است که برای گرفتن بهترین نتیجه از انواع لیزر برای درمان و جراحی کیست مویی بهره ببرید. بنابراین مراجعه به یک متخصص جراحی عمومی و لیزر با تجربه بسیار کمک کننده خواهد بود.

درمان خانگی کیست مویی

راحت شدن از کیست مویی تنها با درمان خانگی امکانپذیر نیست.  بنابراین درمان خانگی کیست‌ مویی قبل از مراجعه به متخصص جراحی عمومی توصیه نمی شود. با اجازه پزشک معالج می توانید از درمان های خانگی کیست‌ مویی جهت تخفیف درد و التهاب و ضدعفونی کردن ناحیه کیست‌ مویی کمک بگیرید. مالیدن محلول رقیق آب و سرکه سیب برای از بین بردن میکروب های ناحیه کمک کننده است.

استفاده از داروهای گیاهی مثل گل گاو زبان، موم عسل و دم کرده ریحان باعث تسکین درد و التهاب می گردد. همچنین بعد از جراحی کیست مویی نیز می توان از خواص این گیاهان با اجازه پزشک معالج و در زمان مناسب سود برد. دقت کنید تنها روش درمان قطعی کیست‌ مویی جراحی و تخلیه کیست می باشد.

در برخی مواقع که کیست مویی همراه با آبسه است و دردناک می باشد می توانید از کمپرس آب گرم استفاده کنید.  ممکن است با استفاده از کمپرس آب گرم و دوش و وان آب گرم، آبسه کیست مویی تخلیه شود. در این زمان درد شما به طور موقت اما به طور چشمگیری کاهش می یابد.

استفاده از عسل و بره موم زنبور عسل معجزه ترمیم زخم کیست مویی و محل جراحی کیست مویی است. بنابراین اگر جراح شما اجازه می دهند مقدار یک قاشق چایخوری عسل را بر روی گاز استریل بمالید و به مدت 2 ساعت روی محل زخم بگذارید بماند.

در دوران ابتلا به کیست مویی و بعد از جراحی مراقب باشید که تغذیه سالم داشته باشید. از مصرف شکر، غذاهای فرآوری شده و ادویه و محرک های هورمون خودداری کنید. زیرا ناهنجاری برگشت مو به داخل پوست را تشدید و تحریک می کند. همچنین ترمیم زخم را به تاخیر می اندازد. در مقابل مصرف مینرال ها و نوشیدنی های پاکسازی بدن به کاهش علائم کیست مویی در منزل بسیار کمک می کند.

درمان با عمل سرپایی کیست مویی

این نوع جراحی کیست مویی یا به روش بسته و یا به روش باز انجام می شود. بسته به مهارت و تجربه متخصص جراحی یکی از این دو روش به کار گرفته می شود.

جراحی کیست مویی به روش بسته

در جراحی کیست مویی به روش بسته متخصص بعد از برداشتن مو و شکاف جدار کیست، زخم باز را با بخیه می بندد. بنابراین بعد از جراحی کیست‌ مویی بسته، بیمار نیازی به مراقبت های سخت و تعویض پانسمان کیست مویی ندارد. در صورتی که این جراحی با لیزر و توسط متخصص جراحی عمومی و لیزر با تجربه انجام شود احتمال عود کیست مویی نزدیک به صفر است.

دوره نقاهت جراحی بسته بسیار کوتاه است و بازگشت به محل کار بین 1 تا 5 روز خواهد بود. از روز چهارم یا پنجم بیمار می تواند با اجازه پزشک معالج حمام کند و ناحیه عمل را شستشو دهد.

جراحی کیست مویی به روش باز

در این روش بعد از جراحی و تخلیه کیست مویی زخم ناحیه باز می ماند و با بخیه بسته نمی شود. به همین دلیل به این روش جراحی باز کیست مویی اطلاق می شود. متاسفانه هزینه درمان کیست مویی در این روش بسیار بالاست زیرا بیمار باید روزانه پانسمان خود را تعویض کند و این تعویض روزانه پانسمان حدودا تا 2 ماه به طول می انجامد. به دلیل این که زخم این جراحی باز است بسیار در معرض عفونت و آسیب قرار دارد. به همین دلیل احتمال عود در جراحی باز بسیار بالاست.

بیمار معمولا تا 2 ماه درگیر زخم باز است و بازگشت به محل کار و زندگی روزمره در مقایسه با جراحی بسته بسیار طولانی است. همین دوره نقاهت طولانی عوارض و هزینه و مشکلات خاص خود را به دنبال خواهد داشت.

 

سوالات متداول کیست مویی

1-آیا خانم ها هم به کیست مویی مبتلا می شوند؟

علت بروز کیست مویی برگشت مو به فولیکول است. مو به جای این که رو به بیرون رشد کند به طور معکوس و رو به داخل رشد می کند. بنابراین اگر خانمی در انتهای کمر مو داشته باشد امکان بروز کیست مویی وجود دارد. توصیه می شود خانم ها به خصوص دختران جوان و نوجوان در سن بلوغ با یک روش مناسب موهای زائد این ناحیه را از بین ببرند. تا دچار کیست مویی پایین کمر نشوند.

2-آیا سرکه سیب کیست مویی را درمان می کند؟

هیچ تحقیقی مبنی بر این که سرکه سیب کیست مویی را درمان می کند وجود ندارد. اما تحقیقاتی وجود دارد که ثابت می کند سرکه سیب و روغن چای سبز خاصیت آنتی باکتریال یا ضد میکروبی دارد.

3-چرا برخی از کیست های مویی بو می دهند؟

زمانی که مو در داخل فولیکول گیر می کند جداری در اطراف آن ایجاد می شود. سلول هایی که این جدار را تشکیل می دهند از خود پروتئین و کراتین ترشح می کنند. زمانی که ترشحات داخل کیست تخلیه می شود بوی بدی از آن متصاعد می شود.

4-آیا ترکیدن کیست مویی خطرناک است؟

در صورتی که کیست مویی بتکرد عفونت و آبسه آن تخلیه می گردد و آسیب شدیدی به بافت ناحیه وارد می شود. با توجه به این که عفونت کیست مویی تخلیه شده است بیمار دیگر درد قبل را ندارد و تصور می کند که بهبود یافته است. اما این بیماران مجدد دچار آبسه و عفونت شدیدتر و عود آبسه و کیست مویی می شوند. این عفونت های مکرر به مرور منجر به فیستوله شدن کیست مویی می گردند.

5-جلوگیری از کیست مویی و پیشرفت آن چگونه است؟

برای جلوگیری از کیست مویی ناحیه کیست را همواره تمیز و عاری از مو نگهدارید. می توانید با کمی بتادین رقیق شده از افزایش عفونت در این ناحیه جلوگیری کنید.. تحت نظر متخصص جراحی باشید تا زمان فرا رسیدن عمل جراحی کیست مویی توصیه های لازم را به شما گوشزد کنند. همچنین ممکن است جراح تا قبل از عمل جراحی کیست مویی برای شما دارو تجویز کند.

6-کیست مویی در کشاله ران چگونه درمان می شود؟

کیست مویی در ناحیه کشاله ران و در ناحیه پایین کمر را می توان با لیزر پرتوان و به روش بسته تخلیه و درناژ کرد. از آنجایی که ناحیه کشاله ران  بسیار تحت فشار و اصطکاک است بسیار مهم است که یک روش مطمئن با دوره نقاهت بسیار کوتاه برای درمان آن در نظر گرفته شود. در حال حاضر لیزر کیست مویی بهترین و مدرنترین روش با دوره نقاهت بسیار کوتاه می باشد.

7-درمان سرپایی کیست مویی به چه شکل است؟

درمان کیست مویی به طور سرپایی با لیزر پرتوان به روش بسته و در یک جلسه 20 تا 30 دقیقه ای انجام می شود. این روش یک درمان بدون عود و بازگشت و با کوتاهترین دوره نقاهت می باشد. برای اطلاعات بیشتر با مطب دکتر زهرا سعادتی متخصص جراحی و لیزر تماس بگیرید. 02122761600

8-تخلیه کیست مویی در خانه چگونه است؟

تخلیه کیست مویی در خانه اگر خود به خود بروز کند مشکل جدی ایجاد نمی کند و نیاز به مراجعه اورژانسی به پزشک ندارد. اما تخلیه کیست مویی با دستکاری زخم به جز تحریک و بزرگ تر شدن کیست تاثیر دیگری ندارد. هرچه کیست بزرگتر و عفونی تر باشد آسیبی که به بافت وارد می شود بیشتر است و ترمیم زخم مشکل تر خواهد بود. به همین دلیل برای تخلیه کیست مویی و به خصوص درناژ عفونت آن نیاز به ابزار پزشکی ظریف و متخصص می باشد.

9-کیست مویی در پایین کمر چیست؟

این نوع از کیست مویی را با نام سینوس پیلونیدال می شناسیم. افرادی که دارای موهای ضخیم در ناحیه انتهایی کمر و ساکروم هستند به دلیل رشد برعکس مو به داخل پوست به این بیماری مبتلا می شوند. کیست‌ مویی پایین کمر معمولا بر اثر نشستن طولانی و در سنین بلوغ بروز می کند. شیوع این بیماری در بین مردان بیشتر از زنان گزارش شده است.

10-کیست مویی مقعدی چیست؟

در صورتی که کیست مویی در ناحیه مقعد ایجاد شود به آن کیست مویی مقعدی می گوییم. این نوع کیست معمولا شایع نیست و کیست‌ مویی پایین کمر که بالاتر از مقعد و در ناحیه ساکروم قرار دارد گاها به اشتباه و توسط بیماران به عنوان کیست‌ مویی مقعدی مطرح می شود. کیست مویی دنبالچه هم گفته می شود. اما برخی بیماران دچار فیستول مقعدی می باشند و مشکلی در ناحیه دنبالچه ندارند. برخی نیز ترشحات ناشی از فیستول را با کیست مویی اشتباه می گیرند. برای این بیماران ام آر آی مقعد تجویز می شود.

11-درمان قطعی کیست مویی با دارو چگونه است؟

هیچ درمان قطعی با دارو برای کیست ‌مویی وجود ندارد. ممکن است با مصرف داروی کیست مویی و آنتی بیوتیک مدتی التهاب و عفونت کیست‌ مویی درمان شود. اما این وضعیت موقتی است و تا زمانی که کیست‌ مویی یا سینوس پیلونیدال تخلیه و جراحی نشود احتمال عود کیست مویی بالاست. یکی از انواع کیست‌ مویی با آبسه همراه است. در این مواقع متخصص جراح‌ دارو تجویز می کند و حتی به طور سرپایی آبسه تخلیه می شود. بعد از اتمام دوره درمان دارویی کیست‌ مویی، متخصص جراحی اقدام به تخلیه و درناژ کامل کیست‌ مویی می کند.

12-آیا کیست مویی خطرناک است؟

کیست‌ مویی به خودی خود خطرناک نیست. اما عوارض درمان نکردن کیست‌ مویی در طی طولانی مدت ممکن است منجر به بروز عفونت های خطرناک و انتشار فیستول شود. در صورتی که متخصص جراحی کیست‌ مویی شما را تشخیص دادند و توصیه به عمل جراحی کردند اجازه ندهید که جراحی بیشتر از 3 ماه به تعویق و تاخیر بیافتد. بیمارانی که چند سال درمان و عمل جراحی کیست ‌مویی را به تاخیر می اندازند در نهایت با آبسه های شدید و عفونت گسترده به طور اورژانسی مجبور به انجام عمل جراحی کیست‌ مویی می شوند. بهتر است برای ‌درمان این بیماری برنامه ریزی و تحقیق کافی را انجام دهید و به موقع برای جراحی کیست مویی اقدام کنید.

13-بهترین درمان موی برگشتی چیست؟

بهترین روش درمان لیزر کیست مویی یا همان موی برگشتی است. همچنین بهتر است برای از بین بردن موهای زائد و جلوگیری از عود مجدد موی برگشتی از لیزر موهای زائد استفاده کنید.

14-کیست مویی در سر چگونه ایجاد می شود؟

با مسدود شدن غدد سباسه یا همان غدد ترشح چربی در زیر پوست سر این نوع کیست مویی ایجاد می شود. گاها برجستگی که در زیر پوست سر احساس می کنید یک لیپوم یا غده چربی است و اگر حاوی مو باشد به آن کیست مویی می گوییم.

15-تفاوت کیست مویی و آبسه در چیست؟

زمانی که کیست مویی که حاوی مو بقایای مرده پوست است مزمن و آلوده می شود دچار عفونت و آبسه می شود. کیست مویی حاوی مو می باشد اما آبسه فقط حاوی عفونت چرکی است.