بیماری های مقعد

زخم مقعدی یک نوع بیماری است که اغلب در حین و بعد از حرکات روده و همزمان با  دفع مدفوع، دردناک بودن خود را نشان می دهد. بیماری دردآور زخم مقعدی، در همه رنج های سنی از جمله نوزادان و کودکان نیز دیده می شود. باید بدانید که موضوع خجالت آوری، در مورد این بیماری وجود ندارد. اگرچه رنج آور بودن این بیماری، تحمل درد و واهمه از اجابت مزاج، سرانجام افراد را وادار به پیدا کردن راه چاره ای خواهد انداخت. بنابراین به بیماری زخم مقعدی، از دریچه چشم هر بیماری جدی دیگر بنگرید و به درمان آن با استفاده  علم معجزه آسای پزشکی، بیاندیشید.

علائم و نشانه های زخم مقعدی

این بیماری معمولا با نام های فیشر، فیسور آنال (Anal Fissure) و یا شقاق نیز شناخته می شود و با عبور مدفوع سخت و خشک یا خیلی شل، در صورت فشار و ضربه به کانال مقعد بوجود می آید. همچنین از علائم زخم مقعدی، می توانید به وجود برش یا پارگی های کوچک در سطح پوست مقعد، اشاره کنید.

درصورت ابتلا به بیماری زخم مقعدی، در حین و بعد از حرکات روده، از درد شدید و حتی خونریزی به صورت خون قرمز روشن، در هنگام و بعد از اجابت مزاج، رنج خواهید برد. همچنین این پارگی های سطحی، می تواند موجب انقباض یا اسپاسم اسفنکتر داخلی مخرج بشود.

آنگاه درد افزایش یافته و به مخرج خون کافی نمی رسد و زخم مقعدی، عمیق تر خواهد شد. حتی می تواند منجر به بالا رفتن درجه حرارت بدن و تب نیز شود. این بیماری در انواع، حاد و مزمن دیده می شود. با مراجعه به موقع به پزشک هرگز اجازه ندهید، زخم مقعدی حاد که اغلب در زمان بین 4 تا 6 هفته درمان می شود و به صورت یک پارگی کوچک یا اشک دیده می شود، به نوع مزمن آن با عوارضی مانند تورم، قرمزی و یا یک برجستگی تبدیل شود.

گاها بیمار بعد از اجابت مزاج و خشک کردن ناحیه با دستمال توالت خون قرمز روشنی را به مقدار کم روی دستمال مشاهده می کند. این زخم موجب اسپاسم و تنگ شدن مقعد نیز می شود و عمل دفع را با مشکل روبرو می کند.

روش های تشخیص زخم مقعدی

پزشک معالج با اطلاع از درد زیاد بیمار در هنگام دفع مدفوع، همینطور ذکر علائمی مبنی بر سوزش و یا خارش در ناحیه مقعد، احتمالاً به تشخیص زخم مقعدی می رسد. همچنین اعلام وجود لکه های خون، در اجابت مزاج و دیدن زائده در ناحیه ترک خوردگی از ساختار پوست، پزشک را بر تشخیص خود مطمئن می سازد. در این زمینه استفاده از روش معاینه انگشتی مقعدی توصیه نمی شود. بیمارانی که با زخم مقعدی و علائم درد و خونریزی مراجعه می کنند تحت معاینه انگشتی قرار نمی گیرند. زیرا ممکن است به ناحیه آسیب وارد شود و درد و زخم را تشدید کند.

عوامل ایجاد زخم مقعدی

باید بدانید که خوردن غذاهای کم فیبر می تواند، نقش مهمی در ایجاد یبوست داشته باشد. بنابراین باید با خوردن میوه و سبزیجات مختلف، به پیشگیری از بیماری زخم مقعدی کمک نمایید. اما عامل دیگر ایجاد زخم مقعدی،   یبوست و زور زدن بسیار است که می تواند منجر به، بروز کشش روده بزرگ شود و در نهایت زخم مقعدی را بوجود بیاورد.

همچنین نداشتن تحرک و فعالیت، اسهال در دراز مدت، زایمان های فراوان طبیعی با توجه به فشار زیاد به لگن و مقعد، عدم رعایت بهداشت و داشتن رابطه جنسی از ناحیه مقعد نیز، به نوبه خود عواملی در ایجاد زخم مقعدی محسوب می شوند. البته ناهنجاری ها و عوامل روحی و روانی را نیز، در ایجاد این زخم بی ارتباط نمی دانند.

افرادی که مبتلا به دیابت می باشند بیشتر از دیگران در مواجه با خطر بروز زخم مقعدی می باشند. همچنین ترمیم زخم در این گروه از بیماران با تاخیر بیشتری انجام می شود. افرادی که دچار بیماری های نقص ایمنی می باشند نیز بیشتر از دیگران تحت تاثیر این بیماری قرار می گیرند.

بیماری های مرتبط با زخم مقعدی

از اساسی ترین بیماری در رابطه با ناراحتی های مقعد می توانید، به سرطان مقعد اشاره کنید که خود ممکن است عامل بروز بیماری های دیگر باشد. آنگاه در این بیماری، شاهد رشد بی رویه سلول های اطراف مقعد هستید. همچنین خروج  بدون اراده گاز و مدفوع، در شرایط وجود اختلالات در اسفنکتر مقعدی (Anal Sphincter ) ممکن است گریبانگیر افراد بشود.

از دیگر بیماری های ثانویه زخم مقعدی می توانید، به عفونت و وجود ترشحات ناشی از چرک نیز اشاره داشته باشید. همچنین این بیماری در نوزادان و کودکان نیز، به علت اسهال یا یبوست مزمن بوجود می آید. همچنین در صورت عدم درمان به موقع، کودکان ممکن است دچار عارضه کم خونی و بیماری های ناشی از آن بشود.

شقاق و هموروئید منجر به بروز زخم های مقعدی می شود. همچنین دقت کنید در هنگام شیو و موزدایی این ناحیه با تیغ پوست این ناحیه را نبرید. یک زخم سطحی در این ناحیه حساس می تواند منجر به ایجاد درد و اسپاسم مقعدی شدید شود.

روش های درمان بیماری زخم مقعدی

هرگاه درمان های دارویی و خانگی تأثیر مثبتی در بهبود بیماری نشان نداد، متخصص جراحی عمومی باید از روش جراحی و یا روش لیزر، برای درمان بیماری استفاده نماید. البته با پیشرفت علم پزشکی، بهترین درمان فوری در رابطه با زخم مقعدی، بکارگیری لیزر است.

روش استفاده از لیزر، شیوه ای بدون درد و با کاهش خونریزی می باشد که در آن خطری بیمار را تهدید نمی کند. همچنین در درمان شقاق بوسیله لیزر، نیازی به بستری شدن و عقب افتادن چند روزه از کار و زندگی به خاطر عمل جراحی وجود ندارد.

در لیزر شقاق که جایگزینی مناسب برای روش جراحی است، دریچه مقعدی شل می شود و ناحیه زخم به وسیله لیزر تمیز و برطرف می گردد. همچنین در درمان زخم مقعدی بر خلاف روش جراحی، نیازی به بیهوشی عمومی نبوده و این کار با بی حسی موضعی انجام می شود تا بتوانید اجابت مزاجی بدون درد، سوزش و یا خونریزی داشته باشید.

درد مقعدی یا میگرن مقعدی چیزی نیست که زیاد در مورد آن صحبت شود ، اگرچه می تواند کاملاً قابل توجه باشد. در واقع تعداد زیادی عصب در انتهای ناحیه راست روده و مقعد وجود دارد ، بنابراین هرگونه مشکلی با آنها می تواند منجر به هر چیزی از ناراحتی خفیف تا تحریک درد شود. بیشتر اوقات دلایل درد مقعد خوش خیم است ، حتی اگر خونریزی وجود داشته باشد. با این وجود ، اگر درد مقعد شما در عرض چند روز کاهش پیدا نکند ، لازم است که تشخیص صحیحی برای درمان آن پیدا کنید.

شایع ترین علل درد مقعدی یا میگرن مقعدی چیست؟

در حالی که فقط یک پزشک می تواند دلیل درد مقعدی یا میگرن مقعدی شما را تأیید کند ، برخی از علائم وجود دارد که می تواند نشان دهد که علت بیماری شما چیست.

محتمل ترین علل درد مقعدی یا میگرن مقعدی عبارتند از:

شقاق مقعدی: درد همراه با شقاق مقعدی به طور معمول در دهانه مقعد قرار دارد و حاد و تیز است. درد در حین حرکت روده تجربه می شود اما ممکن است با گذشت زمان ادامه یابد. همچنین ممکن است شاهد خارش مقعد و همچنین خون قرمز روشن در قسمت خارج مدفوع یا روی دستمال توالت خود شوید.

بواسیر یا هموروئید: ورم و التهاب در روده بزرگ یا مقعد است. اگرچه بعضی از بواسیرها مثل بواسیر یا هموروئید داخلی نمی توانند علائمی ایجاد کنند ، اما برخی دیگر بسیار دردناک هستند. ممکن است دچار خارش شوید و خون قرمز روشن را در مدفوع یا دستمال توالت خود مشاهده کنید. بواسیر ترومبوزه نوعی از بواسیر دردناک که شامل لخته خون در رگ است.

تانسموس: تانسموس به درد گرفتگی رکتوم اشاره دارد. تانسموس این احساس را به شما می دهد که شما نیاز به دفع مدفوع دارید ولی توانایی انجام این کار را ندارید. تانسموس به طور معمول در کنار سایر شرایط پزشکی تجلی می یابد.

اسپاسم عضلانی: درد مقعد همچنین می تواند نتیجه اسپاسم عضلات در ناحیه لگن باشد. این احساس درد شدیدی است که سریع از بین می رود.

دلایل دیگر: درد در قسمت بیرونی مقعد می تواند نتیجه عفونت، خارش ناشی از بواسیر یا نتیجه تمیز کردن زبر پوست در قسمت بیرونی مقعد باشد.

 

شرایط بهداشتی مرتبط با درد مقعدی یا میگرن مقعدی

سایر شرایط سلامتی نیز ممکن است دلیل درد مقعدی یا میگرن مقعدی باشد، اما محدود به این موارد نیستند:

• آبسه مقعدی
• فیستول مقعدی
• تومور خوش خیم
• یبوست مزمن یا اسهال
• پروکتالژی مزمن
• بیماری کرون
• یبوست
• عفونت
• صدمه / تروما (به عنوان مثال ، از رابطه جنسی مقعد ، اشیاء خارجی)
• سندرم لواتور آنی
• پروکتیت (التهاب رکتوم)
• خارش آني (خارش مقعد)
• سرطان رکتال
• پرولاپس رکتال
• سندرم زخم رکتال
• کولیت اولسراتیو

چه زمانی به پزشک مراجعه کنید

اگر علائم درد شما در عرض چند روز تسکین نیافته، برای تشخیص دقیق، با پزشک خود ملاقات کنید. در صورت تجربه کردن شرایط زیر هر چه سریع تر به پزشک مراجعه نمایید:

• خونریزی قابل توجه رکتوم
• وخیم تر شدن درد همراه با تب بالا

پیگیری میگرن مقعدی

اگر به پزشک مراجعه کردید ، مراحل بعدی به علت درد بستگی دارد. پزشک معاینه انجام می دهد و ممکن است کرم یا شیاف را تجویز کند. پزشک ممکن است شیوه زندگی یا تغییرات رژیم غذایی را توصیه کند. در بعضی موارد ممکن است عمل جراحی یا درمان دیگری ضروری باشد.

مراقبت از خود

در حالی که مطمئناً مراقبت مقعد نیاز به تمرکز روزمره ندارد ، اگر ناراحتی را تجربه کردید، برای کاهش و جلوگیری از درد مقعدی یا میگرن مقعدی، این نکات را امتحان کنید:

• به یاد داشته باشید که همیشه ناحیه مقعد را به آرامی و با آب گرم بشویید. از استفاده از صابون خودداری کنید. به آرامی منطقه را خشک کنید.
• لباسهای زیری را بپوشید که بسیار پنبه ای و لطیف باشند و بگذارند بدن شما نفس بکشد. مانند لباس های ساخته شده از پنبه یا پارچه مرطوب کننده.
• از کرم هایی در ناحیه مقعد به غیر از تجویز پزشک استفاده نکنید.
• در صورت لزوم از مسکن استفاده کنید.
• اگر درد مقعد شما به دلیل ایجاد شقاق مقعدی یا بواسیر ایجاد شده است ، شروع به حمام کردن منظم با گرم کنید. خیساندن مقعد در آب گرم باعث تسکین و درمان علت اصلی آن می شود.
• از نزدیکی مقعدی خودداری کنید.