بیماری های مقعد

مقعد یا آنوس قسمت پایانی دستگاه گوارش می باشد. مقعد یک حفره است که وظیفه ی آن دفع مواد زائد غذایی یا مواد زائد داخل بدن می باشد. دلایل زیادی وجود دارد که باعث احساس توده در مقعد می شود. در زیر به دلایل ایجاد توده در مقعد می پردازیم:

هموروئید یا بواسیر

بواسیر یا هموروئید به بزرگ شدن و متورم شدن بافت و پاکه های مقعد می گویند که به علت تورم سیاهرگ خونی ایجاد می شود. هرگونه افزایش فشار شکم ممکن است منجر به بروز بواسیر شود. بواسیر می تواند داخلی یا خارجی باشد. از جمله علل ایجاد بواسیر می توان به موارد زیر اشاره نمود:

• فشارهای مکرر برای دفع مدفوع، به ویژه در افرادی که از یبوست دائمی رنج می برند.
• بارداری
• دوره های مکرر اسهال
• چاقی

نشانه های هموروئید یا بواسیر موارد زیر می باشد:

• پس از دفع مدفوع، خون قرمز روشن بر روی دستمال توالت دیده شود، به ویژه اگر مدفوع بسیار سفت یا بسیار بزرگ باشد. همچنین خون ممکن است سطح مدفوع را خط بیاندازد یا آب کاسه توالت را رنگی کند. این موارد می تواند بدون احساس درد باشند.
• برای بواسیر افتاده یا هموروئید پرولابه، توده ای نرم و انگور مانند از مقعد بیرون زده که ممکن است مخاط ترشح کند.
• احساس خارش در مقعد

درمان توده هموروئید یا بواسیر

ابتدا به یک متخصص جراحی عمومی و لیزر مراجعه کنید. اگر در مراحل اولیه که توده در مقعد را احساس کرده اید به جراح مراجعه کنید برای شما دارو تجویز خواهد کرد. تا زمان مراجعه به جراح می توانید از مسکن و داروهای ضد التهابی استفاده کنید.

دوش گرفتن با آب گرم بخصوص وقتی بواسیر ناراحت کننده است. استفاده از حمام سیتز که همان نشستن در وان یا تشت آب گرم 3 یا 4 بار در روز است بسیار به تخفیف درد و التهاب کمک می کند. استفاده از غذاهای پر فیبر، آب فراوان و پرهیز از مالش زیاد مقعد در روند بهبود بواسیر نقش مهمی دارد.

اگر هموروئید، شدید و مزمن باشد جراح پیشنهاد عمل جراحی می دهد. لیزر هموروئید یکی از بهترین روش های درمان و جراحی هموروئید محسوب می شود.

جوش چرکی و آبسه مقعدی

یکی دیگر از علل احساس توده در مقعد، وجود جوش های چرکی و آبسه مقعدی است. زمانی که منافذ پوست با سلول های مرده پوست و چربی مسدود می شود. جوش چرکی می تواند در مقعد شکل گیرد. این جوش ها اغلب پر از مایع به نظر می رسند و دردناک هستند. از دستکاری کردن آن ها باید خودداری کرد، چرا که موجب بروز عفونت می شود.

برای پیشگیری از ایجاد این جوش ها موارد زیر را در نظر بگیرید:

• برنامه ریزی یک رژیم غذایی مناسب
• تمیز نگه داشتن مقعد و خشک کردن آن
• عدم استفاده از محصولات مو بر

توده مقعدی براثر زگیل آبکی

زگیل آبکی یا مولوسکوم کانتوژیوزوم بیماری ویروسی می باشد که باعث ایجاد پاپول می شود. این پاپول ها سفت می باشند و می توانند به رنگ های زرد و صورتی دیده شوند. این بیماری ویروسی از راه مقاربت انتقال می یابد و می توانند در ناحیه های تناسلی، مقعدی، شکم و ران پدید آیند.

درمان:

• استفاده از لیزر یا انجماد آن ها
• استفاده موضعی از پماد های پتاسیم هیدروکسید یا اسید سالیسیلیک

شقاق مقعدی

شقاق به علت عبور مدفوع سفت و ایجاد پارگی در اثر آن به وجود می آید . شقاق می تواند علایم زیر را داشته باشد:

• احساس سوزش در هنگام دفع مدفوع.
• درد شدید که تا چند روز ادامه دارد.
• خونریزی به هنگام دفع مدفوع.

درمان شقاق مقعدی:

• رژیم غذایی پر فیبر
• مصرف ملین
• حمام سیتز
• تزریق بوتاکس و عمل جراحی
• لیزر شقاق

اسکین تگ

اسکین تگ مقعدی یا منگوله مقعدی یک توده در مقعد می باشد که می تواند به علت هموروئید یا در روند بهبودی شقاق ایجاد شود. اسکین تگ ها علایم خاصی ندارند ولی با تحریک آن ها احساس درد ایجاد می شود.

درمان توده اسکین تگ

پس از شناخت عامل ایجاد کننده آن متخصص جراحی عمومی شروع به درمان می کند. جراحی یکی از گزینه های درمان می باشد. بهتر است اسکین تگ با استفاده از لیزر برداشته و درمان شود.

توده زگیل مقعدی

زگیل مقعدی یکی دیگر از عوامل ایجاد توده در مقعد می باشد که عامل آن ویروس پاپیلومای انسانی است که به علت ایجاد انواع سرطان مانند دهانه رحم درمان آن بسیار ضروری است. این زگیل در اطراف مقعد به رنگ پوست و معمولا اندازه ای حدود 5 میلی متر می باشد. علایم آن در زیر آورده شده است:

• درد و خونریزی
• خارش
• ترشح زیاد مخاط

درمان توده زگیل مقعدی

• سرما درمانی یا کرایوتراپی
• پمادهای موضعی اسید بی کلرواستیک و پودوفیلین
• جراحی با لیزر پرتوان

سرطان های مقعد:

سلول های سرطان می توانند ایجاد توده در مقعد کنند و علایمی از جمله موارد زیر را بروز دهند:

• درد و خونریزی
• گره لنفاوی متورم در کشاله ران
• خارش و ترشح زیاد و غیر طبیعی
• تغییر در دفع مدفوع

مراجعه به جراح جهت درمان توده های مقعدی

زمانی که هر کدام از علایم ذکر شده در متن مبنی بر وجود توده در مقعد را دارا بودید یا احساس تغییر در حرکات روده و یا علایم سیستمیک مانند تب و تورم داشتید به متخصص جراحی عمومی و لیزر مراجعه نمایید. جراح پس از شرح حال گیری و در صورت لزوم استفاده از سیگموئیدوسکوپی و کولونوسکوپی، راه درمان مناسب را انتخاب و تجویز می کند.

ﺳﺮﻃﺎن ﮐﻮﻟﻮرﮐﺘﺎل ﺳﻮﻣﯿﻦ سرطان ﺑﺪخیم ﺷﺎﯾﻊ در ﺟﻬﺎن به شمار می رود. اﻣﺮوزه پژوهشگران، طی آزمایشات و تحقیقات بسیار، دلایل زیادی از ارتباط این سرطان با ﺑﻌﻀﯽ ازﻋﺎدات ﻓﺮدي، ﻧﻈﯿﺮ نوع زﻧﺪﮔﯽ و تغذیه افراد را کشف نموده اند. این سرطان با عنوان سرطان روده بزرگ، سرطان روده بزرگ و مقعد و سرطان کولون نیز شناخته می شود. برای بررسی مهم‌ترین دلایل ابتلا به سرطان کولورکتال باید ابتدا به توضیح سرطان کولورکتال بپردازیم.

سرطان کولورکتال چیست؟

ﺳﺮﻃﺎن ﮐﻮﻟﻮرﮐﺘﺎل از مخاط داخلی روده بزرگ ایجاد شده و ممکن است در آخرین بخش روده بزرگ که به آن مقعد (رکتوم) گفته می شود، ایجاد شود. متاسفانه درصد بالایی از تومورهای سرطان کولون از نوع “خاموش” هستند.

این تومورها به آرامی رشد کرده و تا موقعی که به حد کافی گسترش پیدا نکرده و خطرناک نشده اند، از خود علائمی بروز نمی دهند. خوشبختانه اگر این سرطان به موقع تشخیص داده شود، می توان آن را پیشگیری و یا حتی درمان کرد.

دستگاه گوارش شامل: مری؛ معده؛ روده ‌باریک و روده بزرگ می باشد. “کولون” یا همان “روده بزرگ” از انتهای روده باریک شروع شده و تا مقعد ادامه می یابد. هنگامی که سلول‌های بدخیم یا سرطانی در کولون یا روده بزرگ تشکیل شوند، سرطان به وجود می آید.

بررسی دلایل ابتلا به سرطان کولورکتال

تمام افراد می توانند به ﺳﺮﻃﺎن ﮐﻮﻟﻮرﮐﺘﺎل مبتلا شوند، اما این سرطان در بین افراد بالای 50 سال شیوع بیشتری دارد. دلایل ابتلا به سرطان کولورکتال هنوز به طور دقیق، مشخص نیست؛ اما محققان عوامل و دلایل متعددی را برای احتمال ابتلا به این بیماری در نظر گرفته اند. دلایل ابتلا به سرطان کولورکتال عبارتند از:

• سابقه شخصی و یا خانوادگی ابتلا به ﺳﺮﻃﺎن ﮐﻮﻟﻮرﮐﺘﺎل و یا پولیپ
• رژیم غذایی کم فیبر و پرچرب و مصرف بالای گوشت

یکی از دلایل ابتلا به سرطان کولورکتال یا سرطان روده بزرگ پیروی از یک رژیم غذایی کم فیبر و دارای چربی و کالری زیاد می باشد.

همچنین، برخی مطالعات حاکی از افزایش خطر ابتلا به ﺳﺮﻃﺎن ﮐﻮﻟﻮرﮐﺘﺎل در افرادی است که از رژیم های غذایی سرشار از گوشت قرمز و گوشت های فرآوری شده پیروی می کنند. احتمال ابتلا به سرطان کولون یا کولورکتال در افرادی که در رژیم غذایی آنها میوه ها و سبزیجات زیادی وجود دارد، کمتر است.

محققان طی تحقیقات بسیاری به این نتیجه رسیدند که چربی ها و پروتئین ها به خودی خود موجب بروز سرطان کولورکتال نمی شوند؛ بلکه روش تهیه و پخت این مواد غذایی می توانند موادی را که به طور بالقوه سرطان زا و مرتبط با سرطان کولورکتال می باشند را تولید نمایند.

• شرایط التهابی روده
• بیماریهای التهابی مزمن روده بزرگ، مانند “کولیت اولسراتیو” و “بیماری کرون”، می توانند خطر ابتلا به سرطان روده بزرگ را افزایش دهند.
• افزایش وزن و چاقی
• اختلالات ژنتیکی

سابقه خانوادگی

از دیگر دلایل ابتلا به سرطان کولورکتال دارا بودن نسبت خانوادگی درجه اول با افراد مبتلا به سرطان کولورکتال می باشد. اگر تعداد افراد دارای نسبت فامیلی درجه اول مبتلا به سرطان کولون در خانواده بیش از یک نفر باشد، خطر ابتلا به سرطان کولون افزایش خواهد یافت.

شرایط ارثی مانند پولیپ آدنوماتوز خانوادگی

همانند هر نوع سرطان دیگر، درصد ابتلا به سرطان کولورکتال حداقل تا حدودی، توسط وضعیت ژنتیکی فرد تعیین می شود.

• سیگار کشیدن
• فعالیت بدنی کم
• مصرف الکل
• ابتلا به دیابت نوع دو

قرار گرفتن در معرض تشعشعات خطرناک

قرار گرفتن در معرض تشعشعات، یکی دیگر از دلایل ابتلا به سرطان کولورکتال است. این تشعشعات خطرناک، صرفا احتمال ابتلا به سرطان در بافتی که تابش بر روی آن انجام گرفته است را افزایش می دهد.

قرار گرفتن در معرض مواد شیمیایی

یکی از دلایل ابتلا به سرطان کولورکتال قرار گرفتن به مدت طولانی و به دفعات در معرض مواد شیمیایی خاص، از جمله کلر، که معمولا با درصد غلظت پایین برای ضدعفونی آب آشامیدنی استفاده می شود، می باشد . همچنین، قرار گرفتن در معرض “آزبست” به علت ایجاد پولیپ در روده بزرگ نیز بسیار مضر است.

برخی از انواع عمل های جراحی

بررسی ها نشان داده یکی دیگر از دلایل ابتلا به سرطان کولورکتال انجام برخی از عمل های جراحی از جمله عمل پیوند حالب به کولون سیگموئید (که برای درمان سرطان مثانه انجام می شود.) و عمل برداشتن کیسه صفرا می‌باشد که می توانند منجر به افزایش احتمال خطر ابتلا به سرطان روده بزرگ شود.

بیماری های دیگر

ابتلا به بیماری های مختلف از جمله بیماری های التهابی روده بزرگ مانند کولیت اولسراتیو و یا بیماری کرون و سرطان پانکراس، سینه، تخمدان یا رحم، از مهم‌ترین دلایل ابتلا به سرطان کولورکتال می باشد.