ممکن است سندرم روده تحریک پذیر را با نام های اسپاسم روده یا کولیت عصبی روده نیز شناخته باشید. برای کنترل سندرم روده تحریک پذیر باید با علل بروز و محرک های آن آشنا شوید. سندرم روده تحریک پذیر یا Irritable Bowel Syndrome که به اختصار IBS گفته می شود، یک اختلال رایج در روده بزرگ است. نشانه ها و علائم این سندرم یا اسپاسم روده شامل گرفتگی، درد شکمی، التهاب، گاز و اسهال یا یبوست یا هر دو است. این یک بیماری مزمن است که مدیریت آن به درازمدت نیاز دارد. فقط تعداد کمی از افراد مبتلا به این بیماری علائم و نشانه های شدید دارند. برخی افراد می توانند علائم خود را با مدیریت رژیم غذایی، شیوه زندگی و استرس کنترل کنند. علائم شدیدتری را می توان با دارو و مشاوره درمان کرد. این بیماری باعث تغییر در بافت روده یا افزایش خطر ابتلا به سرطان کولورکتال می شود. بنابراین سندرم روده تحریک پذیر IBS را کنترل کنید تا منجر به بیماری های حادتر نشود.
علائم سندرم روده تحریک پذیر
حرکت بیش از اندازه تند یا کند مواد غذایی و خوراکی ها در روده ها می تواند منجر به بروز علائم روده تحریک پذیر یا اسپاسم روده شود. علائم و نشانه های IBS متفاوت است. رایج ترین موارد عبارتند از:
- درد شکمی، گرفتگی یا نفخ که به طور معمول با عبور از یک حرکت روده ای از بین می رود یا به طور جزئی کاهش می یابد.
- احساس گاز اضافی در روده ها.
- اسهال یا یبوست – گاه اسهال متناوب یا یبوست مزمن.
- وجود مخاط در مدفوع اکثر افراد مبتلا به IBS هنگامی که علائم و نشانه ها بدتر می شوند. و یا زمانی که آنها به طور کامل بهبود یافته اند و یا حتی علائم ناپدید می شوند. وجود مخاط در مدفوع را تجربه می کنند.
زمان مراجعه به پزشک جهت درمان IBS یا اسپاسم روده
اگر به طور مداوم در عادات روده یا علائم یا IBS دچار تغییرات شدید می شوید، پزشک خود را ببینید. این علائم ممکن است نشانه یک بیماری جدی تر باشد. علائم و نشانه های جدی عبارتند از:
- کاهش وزن.
- اسهال در شب.
- خونریزی از رکتوم.
- نارسایی کمبود آهن.
- استفراغ با منشا ناشناخته.
- عمل بلعیدن دشوار.
- درد ماندگار که از طریق عبور گاز یا حرکت روده بروز می کند.
علل بروز سندرم روده تحریک پذیر
دلیل دقیق IBS شناخته شده نیست. عواملی که به نظر می رسد در این زمینه نقش دارند عبارتند از:
- انقباض عضلاتی که با روده مجاور هستند. دیواره های روده ای با لایه های عضلانی که با دستگاه گوارش شما مجاور است، در تماس هستند. انقباضاتی که قوی تر و طولانی تر از حد طبیعی می باشند، می توانند باعث ایجاد گاز، التهاب و اسهال شوند. انقباضات روده ای ضعیف می تواند باعث کاهش سرعت حرکت غذا در روده شوند و در نتیجه مدفوع سخت و خشک می شود.
- سیستم عصبی. ناهنجاری های اعصاب در دستگاه گوارش ممکن است موجب بروز ناراحتی بیش از حد طبیعی شود. در این زمان بیمار از فشار گاز یا مدفوع شکایت دارد. سیگنال های ضعیف و ناهماهنگ مغز و دستگاه اعصاب به روده می تواند منجر به مختل شدن کار دستگاه گوارش شود. و منجر به درد، اسهال یا یبوست شود.
- التهاب در روده. برخی از افراد مبتلا به IBS تعداد بیشتری سلول های سیستم ایمنی بدن را در روده خود دارند. این پاسخ سیستم ایمنی همراه با درد و اسهال است.
- عفونت شدید IBS می تواند بعد از یک دوره شدید اسهال (گاستروآنتریت) ایجاد شده باشد. این عفونت می تواند باکتریایی یا ویروسی باشد. IBS همچنین می تواند به دلیل ازدیاد باکتری در روده (رشد بیش از حد باکتری) بروز کند.
- تغییرات در باکتری در روده (میکرو فلورا). میکرو فلورا در گروه”باکتری” خوب قرار دارد. این باکتری در روده قرار دارد و نقش کلیدی در سلامت فرد بازی می کند. تحقیقات نشان می دهد که سطوح میکرو فلوراسیون در افراد مبتلا به IBS نسبت به افراد سالم متفاوت است.
محرک های عود IBS را بشناسید
علائم روده تحریک پذیر ممکن است با یکی از موارد زیر تحریک شود و منجر به عود بیماری شود:
- غذا: نقش آلرژی غذایی یا عدم تحمل در IBS به طور کامل ثابت نشده است. آلرژی غذایی واقعی به ندرت این بیماری را ایجاد می کند. اما بسیاری از افراد بعد از خوردن برخی خوراکی ها علائمی بدتر از علائم این بیماری را از خود نشان می دهند. خوراکی هایی مثل : غذاها یا نوشیدنی های شامل گندم و غلات، لبنیات، میوه های مرکبات، لوبیا، کلم، شیر و نوشیدنی های گازدار و کربوهیدراتی.
- فشار عصبی: اکثر افراد مبتلا به IBS علائم و نشانه های شدیدتری را در دوره های افزایش استرس دارند. در نظر داشته باشید استرس ممکن است علائم را تشدید کند، اما باعث ایجاد آنها نمی شود.
- هورمون ها : احتمال بروز علائم روده تحریک پذیر در زنان دو برابر بیشتر از مردان است، که نشان می هد تغییرات هورمونی در این زمینه نقش دارند. بسیاری از زنان متوجه می شوند که نشانه ها و علائم روده تحریک پذیر در دوران یائسگی یا دوران قاعدگی آنها بدتر است و تشدید می شود.
ریسک فاکتورهای روده تحریک پذیر
بسیاری از افراد علائم و نشانه های معمول IBS را دارند. بنابراین ممکن است دچار سندرم روده تحریک پذیر شده باشید اگر شما:
- جوان هستند: IBS بیشتر در افراد زیر 50 سال رخ می دهد.
- زن هستند: در ایالات متحده آمریکا، این بیماری در زنان بیشتر است. استروژن درمانی قبل یا بعد از یائسگی نیز یک عامل خطر برای بروز این بیماری است.
- سابقه خانوادگی داشته باشید: ژن ها ممکن است نقش خود را ، به عنوان عوامل فاکتور مشترک در محیط خانواده یا ترکیب ژن ها و محیط زیست بازی کنند.
- مشکل سلامت روانی داشته باشید: اضطراب، افسردگی و سایر مشکلات سلامت روان با این بیماری مرتبط است. سابقه سوء استفاده جنسی، جسمی یا احساسی نیز ممکن است عامل خطر باشد.
عوارض جانبی سندرم روده تحریک پذیر IBS
یبوست مزمن یا اسهال می تواند باعث ایجاد هموروئید شود.
علاوه بر این، IBS همراه با:
- کیفیت زندگی پایین. بسیاری از افراد مبتلا به این بیماری متوسط تا شدید کیفیت زندگی کمتری را گزارش می دهند.
- تحقیقات نشان می دهد افرادی که مبتلا به این بیماری هستند، سه برابر بیشتر در معرض خطر ابتلا به بیماری های روده ای قرار دارند.
- اختلالات خلقی: تجربه علائم و نشانه های IBS می تواند منجر به افسردگی یا اضطراب شود. همچنین افسردگی و اضطراب می تواند علائم را بدتر کند.
- بیماری های روده می توانند پیش زمینه بروز بیماری های مقعدی مثل هموروئید و شقاق باشند
جلوگیری از ابتلا به سندرم روده تحریک پذیر
پیدا کردن راه های مقابله با استرس ممکن است به جلوگیری یا کاهش علائم IBS کمک کند. این موارد شامل:
- مشاوره. یک مشاور می تواند به شما در یادگیری تغییرات و یا تغییر دادن پاسخ شما به استرس کمک کند. مطالعات نشان داده اند که روان درمانی می تواند در طولانی مدت منجر به کاهش معنی داری درعلائم IBS شود.
- بیوفیدبک Biofeedback : سنسورهای الکتریکی بیوفیدبک به شما کمک می کند اطلاعات (بازخورد) عملکردهای بدن خود دریافت کنید. این بازخورد به شما کمک می کند تا تغییرات ظریف مانند حفظ آرامش عضلات خاص را به منظور کاهش نشانه ها ی بیماری و افزایش تمرکز بر روی آرامش این عضلات را تمرین کنید.
- تمرینات آرام بخش منظم و منسجم: این تمرینات به شما کمک می کند ماهیچه های خود را آرام کنید. با سفت کردن عضلات در پای خود، با تمرکز کردن به آرام کردن تمام تنش ها، شروع کنید. بعد، ساق پا را احساس و سپس رلکس کنید. تا زمانی که کل ماهیچه های بدن شما، از جمله چشمان شما و پوست سر، آرام باشند، ادامه دهید.
- تمرین خالی کردن ذهن : این روش کاهش استرس به شما کمک می کند که در لحظه ای تمرکز کنید و اجازه نگرانی و حواس پرتی را به خود ندهید.
با سلام ببخشد چرا نوشتین خطر ابتلا به سرطان و ۳ برابر خطر ابتلا به بیماری های روده ای در صورتی ک پزشکا و دکترا میگن خیر خطری نداره
سلام در صورتی که روده تحریک پذیر درمان نشود در طولانی مدت خطرناک خواهد بود.
با سلام خانم دکتر همین موضوع رو توی یک سایت دیگ دیده بودم و انتقاد ک کردم و جواب ک دادند بیماری های روده ای گفتن منظور یبوست و شقاق است و نوشته اصلاح شد بعدش من از هر دکتری پرسیدم در تلویزیون دیدم دکترا گفتن هیچ ارتباطی به سرطان نداره و کلی سایت اگ خودتون برین ببینین نوشته ارتباطی نداره من واسهدهمین موضوع نگران شدم حتی گفتن اگ درمان نشه فقط فرد اذیت میشه از لحاظ درد و یبوست و بواسیر ولی عارضه ای ایجاد نمیکنه.
سلام مجدد جناب حسین. لطفا متن را یک بار دیگر مطالعه فرمایید. این بیماری و یبوست و شقاق به خودی خود منجر به بروز سرطان نمی شوند اما زمینه ساز و افزایش دهنده احتمال بروز سرطان در ناحیه می باشند. همچنین زمانی که بیماری های گوارشی درمان نشوند منجر به دفع غیرطبیعی و در نهایت بروز بیماری های مقعد می شوند. از پی گیری شما بسیار متشکرم.
سلام مجدد خانم دکتر ولا من هر سایتی رفتم هر دکتری پرسیدم گفتند بیماری خطرناکی نیست و تبدیل به عارضه ای نمیشود فقط اگ درمان نشود خود بیمار اذیت میشود همین نوشته سایت شما نگرانم کرد
این نوشته و متن توی همین سایت شمارو یجا دیگ دیدم انتقاد کردم ب سایت بعد جواب دادن منظور مثلا کسی ک یبوست یبوستش بواسیر و شقاق بیاره منظورشون از نوشته این بوده حالا نظر شما چیه
نگرانم
هر نوع بیماری را پی گیری نکنید عوارض و خطراتی خواهد داشت حتی سرماخوردگی.
سلام بر خانم دکتر سعادتی عزیز
بنده مشهد زندگی میکنم و هموروئید دارم اما از مراجعه به دکتر آقا احساس شرم میکنم و تا به حال دکتر نرفتم شما که تهران هستید در این زمینه در مشهد متخصص خانم سراغ دارید ؟
سلام خیر متاسفانه در مشهد کسی را نمی شناسم اما می توانید از مطب من وقت ویزیت آنلاین بگیرید.
سلام من بااینکه ورزش میکنم ولی بارژیم های سختبم که داشتم بازشکمم نفخ داره وبزرگ فکرمیکردم شکمم چاقه هموروییدشقاقی دارم ویبوست ومن به وزنم اضافه میشه خیلی جاهاگفته باسندروم روده وزن کم میشه دومین سوال عمل این بیماری روواقعادرمان میکنه
سلام منظور شما از رژیم سخت واضح نیست. آیا منظور شما رژیم لاغری است؟ یا رژیم غذایی هموروئید و شقاق؟ این مورد را باید با یک متخصص در میان بگذارید.
سلام خانم دکتر من یک هفته مدفوع شل بدون درد وخون داشتم رفتم متخصص داخلی مترونیدازول وپنتومید داد بعدش یک بار خون بامدفوع داشتم. یبوست ندارم اما گاهی مدفوع من تکه تکه وکوچیک میشه دلیلش چیه?
سلام شما باید به یک متخصص گوارش مراجعه فرمایید.
سلام خانم دکتر
بنده جوان ۲۳ ساله هستم و نزدیک یک ماهه توی روده ام احساس قور قور دارم و نفخ و باد بیش از حد گلو
خلاصه خیلی دارم اذیت میشم قبل از این شکمم صدای غرش زیادی کرد بعد
این عوامل اومد سراغم واقعا خسته شدم
سلام به یک متخصص گوارش و یک متخصص تغذیه مراجعه کنید.
سلام خانم دکتر خسته نباشید .من شرح حالی که که دارم وقتی آب دهنم قورت صدای غاروقور میده شکم و غذایی که میخورم 1تا2 دقیقه که از غذا دست کشیدم بازم صدای غاروقور میده شکم و دکترا گفتن که IBS هستش داروها هم خوردم ولی کمکی نکرده میخواستم احتیاج به جراحی هست یانه
متاسفانه بیماری روده تحریک پذیر با جراحی درمان نمی شود و لازم است تحت نظر متخصص تغذیه و گوارش باشید. تغذیه مناسب بسیار به بهبود وضعیت شما کمک می کند.
سلام میخواستم روده ام عمل کنم ممنون میشم به بنده پاسخ دهید میتونید انجام بدهید .
شما باید به یک فوق تخصص جراحی کولون و رکتال مراجعه کنید تا مشخص شود که جراحی روده برای شما امکانپذیر است یا خیر. برای جراحی های مقعدی با لیزر می توانید از مطب من وقت ویزیت بگیرید.
سلام خانم دکتر من مدتی که دچار ibs شدم البته قبل از این بیماری عفونت مجاری تناسلی داشتم که آنتی بیوتیک چند دوره استفاده کردم ولی بیشتر مشکل من احساس درد زیر ناف و تیر کشیدن و سوزش اطراف ناف و احساس میکنم تخمدانهام و مثانه و اندام تناسلیم هم سوزش و درد دارن آیا مربوط به ibs یا احتمال وجود عفونت هست، ممنون ازتون
سلام به طور معمول سندرم روده تحریک پذیر منجر به احساس درد در ناحیه شکمی می شود. اما توصیه می کنم برای بررسی وضعیت اندام تناسلی و تخمدان ها و مثانه به یک متخصص ارولوژی مراجعه کنید تا در صورت نیاز برای شما سونوگرافی تجویز کنند. برای مشکل سندرم روده تحریک پذیر نیز لازم است تحت نظر متخصص تغذیه و گوارش نیز باشید.
یا سلام و‌وقت بخیر
ببخشید من مبتلا به بیماری مذکور هستم یک سال و نیم هست مزالازیا آریا ۵۰۰ مصرف میکنم ولی متاسفانه دوباره از ناحیه رکتوم خونریزی دارم نفخ روده هم زیاد شده به نظر شما من الان باید چکاری انجام دهم ؟
به متخصص تغذیه و گوارش مراجعه کنید.
سلام
برای درمان یبوست طولانی مدت حاصل از IBS چیکار کنیم؟
رژیم غذایی مناسب داشته باشید.
سلام آیا این بیماری ibs جراحی داره که راحت بشیم ازش ؟ 🥺🥺
خیر متاسفانه فقط اصلاح رژیم غذایی، دارو و مکمل های غذایی برای بهبود وضعیت این بیماری کارساز است.
سلام الان پیش یک دکترگوارش رفتم بعد ازکلونسکپی به من ibs aدارید درروده بزرگ ات زخم هادیده میشه لیزر کن امکان دارد؟
این بیماری با جراحی لیزر قابل درمان نیست و نیاز است همواره رژیم غذایی مناسب داشته باشید و در صورت نیاز دارو مصرف کنید. همچنین مصرف پروبیوتیک ها و کاهش استرس به درمان بیماری شما کمک می کند.
وای من چهار ساله (از 16 سالگی ) به این بیماری مبتلا شدم و وقتی پریود میشم دنیا روی سرم خراب میشه مخصوصا روز دوم و سوم یعنی یه وضعیته اولا گاز شدید روده و نفخ زیاد و اسهال بعداز اون درد کمر و شکم تا حد مرگ یعنی نه میتونم بشینم نه میتونم سر پا وایسم تنها کاری که میکنم اینه که گوله میشم قِل میخورم وسط خونه و داد میزنم ! و دردشم بیشتر از 3 ساعت طول میکشه هرچی مسکنم میخورم فایده نداره و تا اون چند ساعت خودش رو طی نکنه وِل نمیکنه ! تو اون حالت مامانم میگه هر موقع میبینمت یاد زایمان اول خودم میفتم .
راستی امکانش هست که این بیماری احتمال عفونت رحم رو افزایش بده من هنوز نمیدونم شایدم رحمم عفونت داره که اینقدر درد میکشم
لازم است سونوگرافی رحم و کولونوسکوپی برای شما تجویز شود. از مطب من یا یک متخصص وقت ویزیت بگیرید.
سلام خانم دکتر وقتتون بخیر
من ۱۶ سالمه و یک سالی هست که سمت راست شکمم قسمت روده ی بزرگ احساس سفتی و گاهی تورم دارم گاهی کمه و گاهی زیاد..درد هم نداره هیچ مشکل دیگه ای ندارم فقط قبلا یبوست داشتم که درمان شد. به نظرتون این تورم برای چیه؟؟
از آنجایی که توده ها ناحیه شکم حساس می باشند و نیاز به پیگیری و درمان دارند در اسرع وقت به متخصص مراجعه کنید که برای شما سونوگرافی یا کولونوسکوپی تجویز کنند. سپس تشخیص دقیق و راهکار درمانی مناسب به شما ارائه خواهد شد.
باسلام من حدود شیش ماه هست اسهال یبوست دارم واینم بگم که گاهی اوقات اونم درشب دچار سرگیجع وبی حوصلگی میشم جوری که فقط میخوام بخوابم فوق متخصص گوارش هم رفتم گفتن روده تحریک پذیر هست قرص دادن خوردم کمی بهتر شدم اما خوب نشدم و گاهی اوقات ترس های بی خود میاد سراغم مثلان یه دانه تو بدنم دربیاد فکر میکنم مثلان سرطانه وخیلی هم پیگیر میشم وخدایی دست خودم نیست این حس ترس
علاوه بر این که لازم است به متخصص مغز و اعصاب و روانشناس مراجعه کنید توصیه می کنم یک آزمایش cbc هم بدهید و مطمئن شوید که کم خونی ندارید. همچنین ویتامین های گروه ب را بیشتر مصرف کنید.
سلام خانم دکتر بنده مادرم ۶ سال مبتلا به ibs وهرجا ک مراجعه کردن بدون فایده بود ایشون قبلش عمل اپانتیس کردن بعدش چند مدت درد شروع کرد تا الان هرچه دارو خورد بی فایده بود اسهال مزمن با بوی بد ورنگ سبز وآبکی پیر زن ۶۰ ساله هستند
علاوه بر تغییر داروهای مصرفی با مشورت یک فوق تخصص گوارش ماهر لازم است رژیم غذایی مخصوص بیماران روده تحریک پذیر را داشته باشند. رعایت اصول تغذیه سالم و اجتناب از برخی خوراکی ها برای این گروه از بیماران بسیار ضروری است.