فتق یا هرنیا چیست؟

فتق، گونه ای بیماری است که در آن، عضوی از بدن به عنوان مثال شکم، به صورت غیرطبیعی، از حفره یا دیواره ای که در آن قرار دارد، خارج می شود. به عبارت دیگر، این بیماری نوعی بیرون زدگی غیرطبیعی بافت یا عضو بدن است. این بیماری انواع مختلفی دارد و هر یک نیز مشخصات خاص خود را دارند و روش های درمانی آنها نیز متفاوت است.  در برخی از انواع فتق بیمار به دنبال آن دچار هموروئید و شقاق نیز می شود. در این مواقع به یک متخصص جراحی عمومی و لیزر مراجعه کنید تا بیماری شما را در یک جلسه درمان کنند.

فتق شکمی شایع ترین نوع این بیماری است. در این بیماری، روده ها از یک ناحیه ضعیف در دیواره شکمی به بیرون راه پیدا می کنند. دیواره شکم که به عنوان لایه ای محافظ در برابر بافت داخلی احشا می باشد، در برابر فشار اعضا، ویژگی پوششی و محافظت خود را ا از دست می دهد و روده ها از ناحیه ضعیف دیواره به زیر چربی ها و عضلات پشت پوست راه می یابند.

امکان دارد توده ای که در این ناحیه خود را از شکاف به وجود آمده به بیرون می اندازد، بزرگ و بزرگ تر شود و حتی احتمال دارد به داخل کیسه بیضه بیفتد. این بیرون زدگی غیرطبیعی و حبس اعضا، موجب نارسایی خونی در عضو بیرون زده شده و باعث ایجاد مشکلاتی همچون سیاه شدگی، سوراخ یا چرکین شدن روده و … می گردد. هر چه زمان بیشتری از بروز این بیماری بگذرد، درمان آن سخت تر شده و زمان بیشتری طول خواهد کشید. فتق ها تا حدی ژنتیکی هستند و بیشتر در اعضای یک خانواده با ویژگی های خاص، ظاهر می شوند.  همچنین، مردان بیشتر در معرض این بیماری قرار دارند.

انواع فتق

در اینجا انواع فتق را توضیح می دهیم:

فتق مغبنی یا کشاله ران (Inguinal hernia)

فتق مغبنی یا اینگوینال هنگامی ایجاد می شود که بافتی از بدن، مثلا روده، از طریق یک ناحیه ضعیف در عضلات شکم بیرون زده باشد. به عبارت دیگر، این بیماری به دلیل بیرون زدن احشای شکمی به ویژه روده‌ باریک و ورود به کانال اینگوینال رخ می‌دهد. برآمدگی حاصل می تواند دردناک باشد، به خصوص هنگامی که سرفه می کنید، خم می شوید و یا یک جسم سنگین را بلند می کنید. اینگوینال لزوماً خطرناک نیست. با این حال، این بیماری خود به خود بهبود نمی یابد و می تواند منجر به عوارضی شدید و تهدید کننده برای سلامتی انسان شود. اغلب پزشکان به احتمال زیاد، برای رفع اینگوینال دردناک یا بزرگ، جراحی را توصیه می کنند. ترمیم فتق مغبنی یا اینگوینال یک روش جراحی رایج است.

فتق شکافی یا پست لاپاروتومی

این نوع بیماری، در محل جوشگاه مربوط به عمل جراحی شکمی، بخصوص جراحی لاپاراسکوپی ایجاد می شود.

فتق نافی

این بیماری، هنگامی رخ می دهد که بخشی از روده شما از طریق شکافی در عضلات شکمی که بند ناف قبل از تولد از آن عبور می کند، خارج شود. این بیماری، شایع و معمولاً بی ضرر است. این نوع فتق، بیشتر در نوزادان دیده می شود، اما در بزرگسالان نیز می تواند ایجاد شود. نشانه معمول فتق ناف در نوزادان شیرخوار، گریه و بی قراری و برآمدگی و بیرون زدگی شکم نوزاد است. فتق نافی که در بزرگسالی ظاهر می شود، به احتمال زیاد نیاز به ترمیم و جراحی دارد.

فتق رانی‌

این بیماری، برآمدگی و بیرون زدگی اعضا در قسمت بالای ران و نزدیک کشاله ران است. این بیماری، در اثر ورود یک قسمت کوچک از روده باریک به کانال فمورال ایجاد می شود.

فتق بیضه یا ورم بیضه

باد فتخ در ناحیه بیضه، فتق بیضه نامیده می‌شود و اگر در بالای آن باشد، فتق اینگوینال نامیده می شود. این نوع خاص از این بیماری، در مردان شایع است.

فتق اپیگاستریک

این بیماری، برآمدگی است که در قسمت بالایی شکم ایجاد می شود. این قسمت دقیقا در اطراف معده، بالای ناف و زیر دنده ها قرار دارد.

فتق دیافراگم یا هیاتال

این بیماری نقص یا سوراخ دیافراگم در هنگام تولد می‌باشد که باعث می شود محتویات شکم به سمت حفره قفسه سینه حرکت کنند.

چه عواملی باعث بروز بیماری فتق می شوند؟

عوامل مختلفی باعث بروز انواع این بیماری می شوند. برخی از این عوامل عبارتند از:

• سیگار کشیدن
•  بیماری انسدادی مزمن ریوی
• بارداری
• بیماری عروقی کلاژن و آپاندکتومی باز قبلی
• زور زدن در دستشویی (برای مثال، ناشی از یبوست طولانی مدت)
• سرفه مداوم
• سیستیک فیبروزیس
• بزرگی پروستات
• زور زدن برای دفع ادرار
• اضافه وزن و چاقی
• مایعات شکمی
• بلند کردن اجسام سنگین
• دیالیز صفاقی
• تغذیه ناکافی
• فشار فیزیکی
• عدم نزول بیضه