تفاوت شقاق و هموروئید برای تشخیص و درمان ناراحتی های مربوط به ناحیه ی آنال (مقعد ) بسیار حائز اهمیت میباشد.
روزانه افراد زیادی برای درمان ناراحتی های گوارشی خود ، از جمله شقاق و هموروئید به مراکز درمانی مراجعه میکنند .
آنچه در این بین از اهمیت بالایی برخوردار است .تفاوت شقاق و هموروئید از نظر علایم و درمان میباشد این دو عارضه از تشابهات زیادی در علایم بیماری برخوردارند. و تشخیص تفاوت شقاق و هموروئید باید حتما توسط پزشک متخصص جراحی انجام شود. در ادامه مطلب سعی میکنیم شما را با بیماری شقاق (فیشر) و بواسیر (همورویید) آشنا کنیم و در مورد تفاوت شقاق و هموروئید از نظر درمان و علایم صحبت کنیم
شقاق (فیشر مقعدی) Anal fissuer
فیشر مقعدی یا شقاق به معنای پارگی یا شکاف و ترک خوردگی در ناحیه ی اپیدرم کانال مقعدی است . این پارگی یا شکاف در لبه های مقعد کاملا قابل مشاهده است .
شقاق یا فیشر آنال به دو صورت اولیه و ثانویه ایجاد میشود.
نوع اولیه ی شقاق در اثر اسهال و یبوست های طولانی مدت و عدم درمان آن و زایمان و عبور مدفوع سخت و تروما در فرد ایجاد میشود.
نوع ثانویه در اثر بیماری های سیستمیک بدن و عفونتهای خاص و وسیع مثل HIV اتفاق می افتد.
تشخیص شقاق مقعدی با مشاهده پارگی و زخم ایجاد شده در ناحیه مقعد
علائم شقاق
علائم شقاق را می توان در 6 مورد زیر خلاصه کرد اما آنچه که مهم است تشخیص قطعی شقاق به عهده دکتر متخصص جراحی است و ناحیه آنال باید به طور کامل توسط این متخصص بررسی و معاینه شود.
- درد شدید در ناحیه ی مقعد در حین و پس از دفع مدفوع
- خون ریزی
- سیاه شدن ناحیه ی درگیر
- یبوست
- تورم و التهاب
- سوزش
از عوامل ایجاد شقاق میتوان به موارد زیر اشاره کرد
- تروما
- اسهال های مزمن و طولانی
- یبوست های طولانی مدت
- مصرف کم فیبر و سبزیجات در غذا
میتوان اظهار داشت که یبوست مادر تمامی مشکلات ناحیه ی رکتوم یا مقعد محسوب میشود .که فرد مجبور میشود برای تخلیه ی مدفوع زمان زیادی را در دستشویی سپری کند و همین زور زدن ها سبب ایجاد مشکلاتی از قبیل شقاق و هموروئید می شود .
شقاق (فیشر مقعدی) در مبتلایان به دو نوع حاد یا مزمن ایجاد میشود که هر کدام مراحل درمانی خاص خود را دارد.
تشخیص هموروئید یا بواسیر که از نظر ظاهری تفاوت زیادی با زخم شقاق دارد.
بواسیر یا هموروئید
هموروئید یکی از شایع ترین مشکلات گوارشی می باشد بواسیر ( هموروئید ) همان اتساع وگشاد شدن عروق وریدی ناحیه مقعد است که به دو نوع همورویید داخلی و خارجی تقسیم بندی میشود.
هموروئید داخلی در قسمت داخلی اسفنکتر داخلی اتفاق می افتد و هموروئید خارجی در قسمت بیرون اسفنکتر داخلی مقعد ایجاد میشود.
از دلایل ایجاد هموروئید میتوان به عوامل زیر اشاره کرد:
- وراثت
- افزایش سن
- رژیم غذایی کم فیبر و کم سبزیجات
- یبوست های طولانی
- اسهال های مداوم
- زور زدن های زیاد هنگام دفع
- کم تحرکی
- مصرف الکل
- نشستن های طولانی
- زایمان طبیعی
بررسی تفاوت شقاق و بواسیر از نظر علائم
برای بررسی تفاوت شقاق و هموروئید از نظر علائم ابتدا به بررسی شباهت های آنها میپردازیم .سپس به تفکیک در مورد تفاوت شقاق و هموروئید از نظر درد و سایر موارد میپردازیم
شقاق و هموروئید هر دو دارای این علائم هستند
- درد در هنگام دفع
- تورم و التهاب در ناحیه ی مقعد
- سوزش در ناحیه ی نشیمن گاهی
- خون ریزی همراه با دفع در برخی مواقع
اما در مورد تفاوتهای شقاق و هموروئید در علائم می توان به نکات زیر اشاره کرد.
درد: هر دوی این بیمار ی ها با درد همراه هستند اما درد در شقاق هنگام دفع ایجاد شده و همراه با سوزش است و افزایش میبابد و میتواند چند ساعت ادامه یابد.
اما در همورویید ممکن است فرد مبتلا کل ساعات شبانه روز را با درد سپری کند. اما در حین دفع میزان درد افزایش میبابد.
تفاوت ظاهر : در مبتلایان مربوط به شقاق( فیشر مقعدی ) پزشک از طریق ترک یا بریدگی که در ناحیه مقعد مشاهده می‌کند میتواند به راحتی شقاق را تشخیص دهد اما در مبتلایان به همورویید پزشک با معاینه ظاهری میتواند زائده‌های گوشت مانند هموروئید خارجی را ببیند یا اگر هموروئید داخلی بود از طریق لمس کردن نیز می تواند آنرا تشخیص دهد. همانطور که گفته شد شقاق و هموروئید از نظر ظاهری قابل تشخیص می باشند.
تفاوت شقاق و هموروئید از نظر درمان
در درمان بواسیر( همورویید) اگر در مراحل اولیه بیماری باشد میتوان از روش های غیر جراحی درمان را انجام داد.
- افزایش تحرک
- مصرف مایعات و فیبر فراوان
- لیزر درمانی با لیزر کم توان مادون قرمز یا کواگولیشن
- جراحی و برداشتن زائده هموروئید با لیزر پرتوان دی اکسید کربن
- داروهای موضعی مانند نیتریک اکساید و شیاف همورویید
اما اگر موارد شدیدی هموروئید در بیمار ایجاد شده باشد میتوان با استفاده از عمل جراحی هموروئید این مشکل را حل کرد. بهتر است این جراحی با لیزر هموروئید که پرتوان است انجام شود.
در درمان شقاق یا فیشر مقعدی اگر بیمار به شقاق مزمن دچار باشد از روش عمل جراحی شقاق به منظور ترمیم بریدگی یا شکاف استفاده میشود ولی اگر بیمار به شقاق حاد دچار باشد میتوان با مراقبت به مدت 6 هفته علایم را از بین برد یا کاهش داد و از روش های غیر جراحی زیر استفاده کرد.
- استفاده از بیحس کننده های موضعی و کورتیکو استروییدها
- کمپرس گرم و دوش آب گرم
- استفاده از فیبر فراوان در رژیم غذایی
- رعایت بهداشت ناحیه ی آنال
- استفاده از ملین ها و نرم کننده های مدفوع
با توجه تفاوت شقاق و هموروئید از نظر درمان اکیدا ً توصیه می کنیم از انجام هر گونه مداخله ی پزشکی جهت خود درمانی در این زمینه خودداری کرده و حتما به متخصص جراحی و لیزر مراجعه نمایید. برای درمان شقاق با لیزر می توان هم از لیزر کم توان و هم لیزر شقاق پرتوان سود برد.