تفاوت کیست مویی و فیستول در این است که، کیست مویی (بیماری سینوس پیلونیدال) در اثر فرو رفتن مو به درون پوست در ناحیه خاجی-دنبالچه ای (sacrococcygeal region)، و به دنبال آن ایجاد واکنش التهابی توسط بدن ایجاد می شود. کیست مویی پایین کمر معمولا با یک دهانه یا سوراخ به خارج باز می شود و معمولا کمی بالاتر از شکاف باسن قرار دارد. اما فیستول ها از کیست مویی منشا می گیرند. گاهی اوقات، اگر کیست مویی به آبسه تبدیل شود و بتوانند از طریق منفذ دیگری نیز به خارج راه پیدا کند، فیستول ایجاد می شود. فیستول معمولا در شکاف بالای مقعد قرار می گیرد و شیوع آن در مردان جوان و بالغ سفید پوست و در افراد پر مو شایع تر است.  فیستول یک عارضه حاد بر اثر یک کیست مویی یا آبسه درمان نشده است.

علت بروز کیست مویی و فیستول

علت اصلی بروز کیست مویی و فیستول یکی است. در گذشته اعتقاد بر این بود كه آنها بقایای مادرزادی بافت جنین یا غده هایی هستند كه معمولاً هنوز هم در بعضی از حیوانات وجود دارند. اما امروزه اعتقاد بر این است که موها در منافذ پوستی نفوذ می کنند و برای تشکیل لانه در عمق بافت زیر جلدی (سینوس پیلونیدال)  جمع می شوند، و بدن در مقابل آنها به عنوان جسم خارجی واکنش نشان می دهد، بنابراین کیست ایجاد می کنند. فیستول پیلونیدال، همانطور که گفته شد، از کیست منشا می گیرد. عوامل زیر در ایجاد کیست مویی و فیستول موثر شناخته شده اند:

• پرمویی
• بهداشت فردی ضعیف
• آسیب های موضعی ناشی از سبک زندگی (لباس های سفت و سخت یا سفت، شرایط کاری خاص)
• چاقی
• سبک زندگی بی تحرک
• عرق کردن فراوان
• عدم توجه به تغییرات پوستی ناحیه و درمان نکردن کیست مویی و آبسه

تفاوت کیست مویی و فیستول در نحوه ظهور

برای درک بهتر تفاوت کیست مویی و فیستول در چگونگی ظاهر شدن آنها، خوب است بدانید که بیماری پیلونیدال می تواند به سه صورت بروز کند:

1. کیست مویی یا پیلونیدال : آن مرحله اولیه است که از یک توده کوچک دردناک در شکاف باسن تشکیل می شود و می تواند یک یا چند سوراخ پوستی مجاور داشته باشد، که از خلال آنها می توان مجتمع کوچکی از مو را مشاهده کرد.
2. آبسه پیلونیدال: این مرحله التهابی ناشی از عفونت کیست توسط باکتریهای پوست است که منجر به تجمع چرک می شود. توده بزرگ و بسیار دردناک، و پوست قرمز می شود. آبسه ممکن است خودبخود باز شود، یا به برش جراحی نیاز داشته باشد. چرکی که بیرون می آید ضخیم و متعفن است. حتی اگر آبسه خود به خود تخلیه شود باید برای جلوگیری از عود آن به متخصص جراحی عمومی مراجعه کنید.
3. فیستول پیلونیدال: ممکن است بعد از باز شدن خود به خودی آبسه و عفونت های مکرر کیست مویی بروز کند. فیستول دارای کانال كوتاهی است كه حفره کیست را از طریق سوراخ های پوستی که در قسمت شکاف باسن واقع شده از دو سر به خارج مرتبط می کند، و سرم چرکی زرد رنگی به طور مداوم یا با فواصلی، از آن بیرون می آید. فیستول ها انواع گوناگونی دارند و در صورتی که درمان نشوند ممکن است بسیار پیچیده شوند. فیستول نعل اسبی یکی از انواع فیستول است که توصیه می شود حتما با لیزر و توسط متخصص جراحی و لیزر با تجربه تحت جراحی و درمان قرار بگیرد.

تفاوت کیست مویی و فیستول در نحوه تکامل یافتن

کیست مویی ممکن است حتی برای سالها خفته باقی بماند، و یا ممکن است خیلی زود به آبسه تبدیل شود. معمولاً به دنبال آبسه، یک فیستول ایجاد می شود. فیستول ممکن است باز بماند و بطور مداوم تخلیه شود یا بسته شود و سپس منشا عود بیماری شود. در صورتی که فیستول عمل نشود، می تواند خود را به سمت باسن و روی شکاف باسن گسترش دهد. گاهی اوقات فیستول می تواند به مقعد برسد و در آن صورت، تشخیص افتراقی آن با یک فیستول مقعد واقعی دشوار می شود.

تشخیص کیست مویی و فیستول

وجود یک یا چند سوراخ در شکاف باسن، همزمان با وجود طره موها در داخل آن، و ترشح در خارج، و وجود یک توده برجسته زیر جلدی که در معاینه لمسی احساس می شود، و در صورت فشردن ممکن است ترشحات بیشتری از آن خارج شود شود، از علائم واضح بیماری کیست مویی است.

تفاوت کیست مویی و فیستول در این است که برای تشخیص فیستول و تعیین وسعت آن، از یک پروب نازک استفاده می شود. به وسیله پروب، کانال فیستول کشف و شناسایی می شود. در مواقعی که بیمار دیر مراجعه می کند و احتمال گسترش بیماری در لایه های زیرین پوست می رود متخصص جراحی عکس فیستول تجویز می کند. ام آر آی فیستول با و بدون تزریق مایع حاجب از جمله آزمایشاتی است که برای کیست مویی و فیستول پیشرفته تجویز می شود.

تفاوت کیست مویی و فیستول در درمان

تفاوت کیست مویی و فیستول در درمان، زیاد نیست. تنها روش درمانی در هر دو مورد، جراحی است که دو نوع رویکرد “باز” و “بسته” دارد. در روش “باز”  قسمت های پوست، بافت زیر جلدی از جمله بافت پیلونیدال،  و کلیه سوراخ های پوستی برداشته می شود و در فیستول، عمل فیستولوتومی (fistulotomy) انجام می شود، یعنی فیستول در طول کانال برش زده می شود و با بخیه بسته نمی شود. در طول 30 تا 40 روز، با رشد بافت جدید، زخم به طور کامل پر می شود. این روش معمولا دوره نقاهت طولانی دارد. به دلیل طولانی شدن دوره و مراقبت های سخت بعد از جراحی باز کیست مویی و فیستول اغلب بیماران از این وضعیت خسته شده و با سهل انگاری در مراقبت ها منجر به عود بیماری می شوند.

رویکرد “بسته” همیشه شامل برداشتن سینوس پیلونیدال و بستن زخم است. بهبودی زودتر اتفاق می افتد (به طور متوسط ​​دو هفته). درد کمتر و متناسب با فشار بخیه است. این رویکرد به ویژه برای کیست ها و فیستول های کوچک و متوسط و پیچیده، ​​و در مواردی که ترشحات چرکی وجود دارند، توصیه می شود. هر دو روش با استفاده از بی حسی موضعی حتی در جراحی روزانه قابل انجام است. روشهای دیگر که کمتر مورد استفاده قرار می گیرند، از ترکیب این دو روش اصلی ناشی می شوند. بهتر است هر دو روش با لیزر پرتوان و در کمال ظرافت انجام شود تا کمترین عود و اسکار متوجه بیمار شود.

یک تفاوت درمان کیست مویی و فیستول این است که، در صورتی که فیستولهای پیلونیدال مورد عمل، بسیار بزرگ باشند، بازسازی پیوستگی بافت با استفاده از روشهای جراحی، از جمله زد پلاستی (Z-plasty)، دبلیو پلاستی (W-plasty)، فلپ پیشرفت (advancement flap)، و فلپ چرخشی (rotation flap)، امکان پذیر است. در هنگام اجرای این تکنیک ها نباید هیچگونه جراحت چرکی وجود داشته باشد و ممکن است نیاز به بیهوشی کامل باشد. عود در 2-8٪ موارد رخ می دهد.

آیا امکان پیشگیری وجود دارد؟

به بیماران پر مو توصیه می شود ناحیه خاجی-دنبالچه ای را با استفاده از روش های دپیلاسیون موزدایی کنند تا از افتادن موها در شیار باسن جلوگیری شود. این امر به ویژه برای پیشگیری از عود، در بیمارانی که به تازگی تحت عمل درمان پیلونیدال قرار گرفته اند نیز، توصیه می شود. حفظ بهداشت شخصی و پوشیدن لباس راحت نیز هردو به یک اندازه، اهمیت دارند. از بین بردن دائمی موهای زائد با استفاده از دستگاه لیزر موهای زائد بسیار کمک کننده و مفید است.