هموروئید یا بواسیر توده های دردناک و متورمی در ناحیه مقعد می باشند. 50 درصد مردم تا قبل از سن 50 سالگی علائم هموروئید را مشاهده خواهند کرد. علائم شایع هموروئید یا بواسیر شامل درد، خونریزی، برجستگی و برآمدگی و التهاب در زیر خط دندانه ای مقعد و یا بیرون خط دندانه ای مقعد و یا دهانه مقعد می باشد. این علائم معمولا بعد از یک دوره یبوست طولانی، بارداری و یا بیماری های گوارشی و مشکلات کلون و روده بروز می کند.
عموما هموروئیدها بر اثر یبوست بروز می کنند. در این صورت می توانید با درمان خانگی هموروئید و رعایت چند نکته ساده برای رفع یبوست و رفع علائم هموروئید اقدام کنید. در چنین مواقعی با رعایت رژیم غذایی مناسب و ورزش مناسب هموروئید می توانید ظرف مدت یک هفته از علائم هموورئید خلاص شوید.
اما اگر مشکل شما فراتر از این بود و ظرف یک هفته علائم هموروئید خود به خود از بین نرفت حتما به یک متخصص جراحی و لیزر با تجربه مراجعه کنید.
برخی از هموروئیدها بسیار دردناک هستند و دردی شبیه به تیر کشیدن دارند. بیماران مبتلا به این نوع از هموروئید به طور اورژانس مراجعه می کنند. این نوع از هموروئید که هموروئید ترومبوزه نام دارد به سرعت تحت عمل جراحی قرار می گیرد و ناحیه ترومبوز شده سریعا تخلیه می شود.
بسته به نوع هموروئید بیماران یکی یا چند مورد از علائم قرمزی و داغی، درد، خونریزی و یا خارش را تجربه می کنند.
علائم هموروئید داخلی
خونریزی یکی از علائم شایع هموروئید داخلی می باشد. این نوع هموروئید تا زمانی که از دهانه مقعد بیرون نزند شک و نگرانی زیادی را برای بیمار ایجاد می کند. اگر یک دوره یبوست یا اسهال طولانی را پشت سر گذاشته اید و توده ای را در بالای خط دندانه ای مقعد احساس می کنید می توانید به وجود هموورئید داخلی مشکوک شوید.
انواع هموروئید داخلی به چهار درجه تقسیم می شود. هموروئید درجه 1 و 2 علائمی جز خونریزی و احساس وجود توده ندارد. یکی دیگر از علائم هموروئید داخلی بی دردی است. زیرا در این ناحیه اعصاب احساس درد کم می باشد. زمانی که هموروئید داخلی در درجه 3 قرار می گیرد با هر بار اجابت مزاج از دهانه مقعد بیرون می زند و با فشار دست به داخل می رود.
زمانی که هموروئید داخلی کاملا افتاده یا به اصطلاح پرولاپس می شود به آن هموروئید داخلی درجه 4 می گوییم. علامت آن بیرون زدگی دائمی هموروئید است و با فشار دست هم به داخل باز نمی گردد. این نوع هموروئید را باید با لیزر پرتوان برداشت تا دچار عوارض هموروئید بیرون زده نشوید. دفع ناقص، مشاهده ترشحات و خارش و سوزش نیز یکی دیگر از علائم هموروئید داخلی است.
علائم هموروئید در زنان چگونه است؟
علائم هموروئید در زنان و مردان به یک شکل است. با این تفاوت که زنان در اثر بارداری و بروز فشارهای شکمی بر ناحیه مقعد بیشتر از مردان در معرض خطر ابتلا به بیماری هموروئید می باشند. برخی از زنان در دوران قاعدگی نیز دچار کم آبی و یبوست می شوند و همین امر منجر به تشدید علائم هموروئید در زنان می شود.
تشخیص هموروئید
هموروئیدها به طور معمول با معاینه ظاهری تشخیص داده می شوند. یک متخصص جراحی با تجربه با مشاهده مقعد و بافت اطراف آن می تواند هموروئید خارجی و هموروئید داخلی پرولابه را تشخیص دهد. معاینه ی رکتوم برای بررسی تومورها، پولیپ ها، پروستات بزرگ و آبسه مقعدی لازم است. ممکن است انوسکوپی نیز لازم شود. افرادی که با علامت درد مراجعه می کنند بیشتر مشکوک به هموروئید خارجی همراه با شقاق می باشند. معاینه هموروئید و شقاق دردناک با انگشت انجام نمی شود.
ممکن است شما به یکی از بیماری های زیر مبتلا باشید و احتمال دهید که دچار هموروئید شده اید:
- بیماری های انورکتال
- شقاق یا فیشر مقعد
- آبسه مقعد
- سرطان های کولورکتال
- واریس رکتوم
- خارش مقعد
علائم هموروئید ترومبوزه
این نوع از هموروئید یا بواسیر بر اثر لخته شدن خون و گیر افتادن آن در رگ های هموروئید ایجاد می شود بنابراین علائم زیر را از خود بروز می دهد:
- درد شدید غیر قابل کنترل
- التهاب شدید در اطراف بافت ناحیه
- قرمزی و خارش
- احساس داغ شدن ناحیه، این نوع از هموروئید مثل یک لامپ داغ می ماند
علت خونریزی مقعد
علت خونریزی مقعد بعد از یک دوره یبوست یا اسهال مزمن عموما هموروئید و شقاق می باشد. اما ممکن است خونریزی مقعد به علت کانسر کولورکتال، بیماری های التهابی روده و کولیت روده، بیماری های دیورتیکولار و انژیو دیسپلازی نیز رخ دهد. بیماری های دیگر که همراه با خونریزی مقعد و زائده در ناحیه مقعد دیده می شود شامل: تگ های پوستی، زگیل های مقعد، پرولاپس رکتوم، پولیپ و پاپیلای بزرگ شده ی مقعد است.
زایمان و بارداری نیز می تواند منجر به خونریزی از مقعد شود. بسیار مهم است خونی که مشاهده می کنید به چه رنگ باشد. هرچه خونریزی مقعد تیره تر و بیشتر باشد احتمال خونریزی و مشکل در دستگاه گوارش فوقانی و معده بیشتر است.
علل بروز هموروئید یا بواسیر چیست؟
- تنش در حرکات روده
- مدت زمان طولانی در توالت نشستن و فشار وارد کردن به مقعد
- یبوست مزمن یا اسهال
- رژیم غذایی کم فیبر
- تضعیف بافت های حمایت کننده مقعد که با پیری اتفاق می افتد.
- بارداری
- بلند کردن اجسام سنگین
- برخی بیماری های خاص مانند سیروز کبدی
- عفونت های مقعدی
راهکارهای جلوگیری از بروز هموروئید
برای جلوگیری از یبوست و تنش در طی حرکات روده ای که خطر ابتلا به هموروئید را افزایش می دهد، باید:
- نوشیدن مقدار زیادی مایعات، حداقل 8 لیوان در روز
- خوردن یک رژیم غذایی با فیبر بالا حاوی میوه ها، سبزیجات و دانه های کامل
- مکمل های فیبر را مورد استفاده قرار دهید.
- برای جلوگیری از انسداد استفاده از نرم کننده مدفوع
- اجتناب از نشستن در توالت برای مدت زمان طولانی
علائم هموروئید و درمان آن
از آنجایی که علائم هموروئید می تواند تا حدودی علت بروز آن را هم مشخص کند روش درمان هموروئید نیز بسته به نوع آن متفاوت خواهد بود. برخی از درمان های هموروئید در میان تمام انواع آن یکسان است و به تمام بیماران توصیه می شود. برای مثال کاهش التهاب ناحیه از طریق نشستن در لگن آب ولرم روشی مطمئن و بی خطر است که به تمام بیماران هموروئید پیشنهاد می شود. به علاوه بیماران نتایج خوبی را از این روش درمان خانگی التهاب هموروئید گزارش می کنند. همچنین کاهش فشار بر ناحیه مقعد و داشتن مدفوعی نرم نیز لازمه درمان تمام انواع هموروئید می باشد.
در قدم بعدی مراجعه به متخصص برای دریافت داروی درمان هموروئید ضروری است. زیرا شما نمی توانید داروها و پمادهای مختلف را در این ناحیه حساس و مستعد عفونت آزمایش کنید.
اغلب بیماران با رعایت مراقبت های خانگی هموروئید و دریافت دارو از متخصص درمان می شوند. اما برخی بیماران که این بیماری را جدی نمی گیرند و وقت کافی برای درمان آن نمی گذارند دچار عوارض هموروئید می شوند. زمانی که هموروئید پرولابه و بزرگ می شود دیگر درمان دارویی پاسخگوی نیاز بیمار نیست و عمل جراحی یا لیزر هموروئید با لیزر پرتوان توسط متخصص جراحی پیشنهاد خواهد شد.
سوالات متداول علائم هموروئید
1-هموروئید چه شکلی است؟
هموروئید یا بواسیر در واقع برجستگی های خفیفی می باشند که به طور طبیعی در کانال مقعد وجود دارند. زمانی که به آنها فشار وارد می شود و یا بر اثر خوردن غذاهای پر ادویه و حساسیت زا برجسته و ملتهب می شوند به این وضعیت بیماری هموروئید می گوییم. شکل هموروئید می تواند به صورت یک گوشت اضافه یا برجستگی پر خون و بادکنک شکل است. اگر داخل خط دندانه ای مقعد ایجاد شود شما نمی توانید شکل آن را ببینید. اما انواع هموروئید پرولابه و هموروئید خارج با راحتی قابل مشاهده است.
2-آیا هموروئید می تواند نشانه سرطان باشد؟
هموروئیدها به خودی خود خطرناک نیستند. این بیماری بسیار شایع است و با اقدام به موقع می توان به درمان قطعی آن دست یافت. اما در برخی مواقع نادر بیمار توده هایی شبیه به هموروئید در ناحیه مقعد دارد که ممکن است سرطانی باشند. همچنین در مواقعی که هموروئید درمان نشده باقی می ماند و بیمار دچار عفونت های مکرر و انواع بیماری های مقعدی می شود احتمال بروز سرطان نیز در این بیماران بالا خواهد رفت.
3-از کجا بدانیم که هموروئید داریم یا بیماری خطرناک؟
هموروئید یا بواسیر بسیار شایع است و معمولاً خطرناک نیست. علائم هموروئید یا بواسیر ممکن است شامل مشاهده خون قرمز روشن روی دستشویی یا دیدن خون در توالت بعد از حرکت رود باشد. سایر علائم شایع هموروئید شامل درد رکتال ، فشار ، سوزش و خارش است. همچنین ممکن است شما در ناحیه مقعد خود یک توده احساس کنید همچنین برای اطمینان باید به یک متخصص جراحی عمومی مراجعه کنید. بعد از معاینه تشخیص نهایی گذاشته خواهد شد. همچنین در صورت نیاز آزمایشات تشخیصی اضافه ای تجویز خواهد شد.
4-آیا هموروئید بو دارد؟
تا زمانی که هموروئید ها خونریزی نکرده اند به خودی خود بو نمی دهند. زمانی که پاکه هموروئید پاره می شود و خونریزی می کند بوی خون و ترشحات آن را ممکن است حس کنید. همچنین انواع هموروئید که با عفونت و آبسه همراه هست منجر به انتشار بوی عفونت می شوند.