ملین یا مسهل چیست؟

از یبوست خسته شده اید و فکر می کنید به کمک نیاز دارید؟ آیا می دانید ملین یا مسهل چیست؟ میلیون ها نفر از سفتی مدفوع، تخلیه ناقص و زور زدن در حین اجابت مزاج رنج می برند. ملین ها شامل موادی هستند که به تحرک، حجم و دفعات مدفوع کمک می کنند. پس کاربرد مهم ملین یا مسهل چیست؟ ملین ها یبوست موقت را از بین می برند.

انواع ملین یا مسهل

انواع مختلفی از ملین یا مسهل ها وجود دارد که به صورت قرص، کپسول و مایعات عرضه می شوند. هر نوع ملین دارای فواید خاص و عوارض جانبی احتمالی است. انواع مسهل عبارتند از:

1. حجم دهنده ها (فیبر): فیبر ملینی است که اکثر پزشکان برای یبوست معمولی و دیرگذر توصیه می کنند. گرفتگی شکم، نفخ یا گاز می تواند در صورت افزایش یا تغییر ناگهانی مصرف فیبر غذایی شما رخ دهد. فیبر به طور طبیعی در میوه، غلات و سبزیجات (به خصوص سبوس گندم) موجود است. فیبر سبب افزایش محتوای آب و حجم مدفوع می شود که سبب حرکت سریع آن در روده بزرگ می شود.
2. مسهل روان کننده: همانطور که از نام آن پیداست، ملین های روان کننده، مدفوع را لیز می کنند. روغن معدنی موجود در این محصولات یک لایه نرم به دیواره روده اضافه می کند و از خشک شدن مدفوع جلوگیری می کند. اگرچه ملین‌ های روان‌ کننده بسیار مؤثر هستند، اما بهتر است به عنوان یک درمان کوتاه ‌مدت برای یبوست استفاده شوند.
3. ملین های نرم کننده: ملین های نرم کننده مانند کولاس که معمولا به عنوان “نرم کننده های مدفوع” شناخته می شوند، حاوی دوکوزات هستند، یک سورفکتانت که سبب مرطوب و نرم شدن مدفوع می شود. اگرچه ممکن است زمان ببرد تا ملین های نرم کننده موثر باشند، اما اغلب توسط افرادی که در دوران نقاهت پس از عمل جراحی هستند، زنانی که به تازگی زایمان کرده اند یا افراد مبتلا به هموروئید استفاده می کنند.
4. ملین های اسمزی و هیپراسمولار: کاربرد ملین اسمزی «هر چه مرطوب تر بهتر» است. این محصولات عبارتند از فلیت فسفو سودا، لوکاتوز (کریستالوز)، هیدروکسید منیزیم، لاکتیتول و پلی اتیلن گلیکول.
5. ملین های تجویزی: ملین های آگونیست گوانیلات سیکاز-C قوام مدفوع را با افزایش مقدار آب در لومن GI و افزایش حرکت دستگاه گوارش تغییر می دهند. پلکاناتید یک قرص نسخه ای برای کسانی است که از یبوست مزمن ایدیوپاتیک و سندرم روده که همراه با یبوست رنج می برند. در حالی که در بهبود عملکرد منظم روده موثر است، خطر اسهال را به همراه دارد و بیماران اطفال ممکن است دچار کم آبی شدید شوند.
6. ملین های محرک: این نوع ملین با تحریک پوشش داخلی روده عمل می کند و در نتیجه حرکت مدفوع را در روده بزرگ تسریع می کند. ملین های محرک نیز هیدراتاسیون مدفوع را می توانند افزایش دهند.

از کدام ملین استفاده کنم؟

با یک ملین حجیم کننده شروع کنید. اگر مدفوع شما سفت باقی می ماند، سعی کنید از یک ملین اسمزی به جای آن یک ملین حجیم کننده استفاده کنید.

اگر مدفوع شما نرم است اما دفع آن هنوز دشوار است، سعی کنید علاوه بر یک ملین حجیم، از یک ملین محرک نیز استفاده کنید.

اگر در انتخاب ملین شک دارید بهتر است با پزشک عمومی یا داروساز صحبت کنید. همچنین اگر پس از استفاده از انواع مختلف ملین ها همچنان یبوست دارید، به متخصص مراجعه کنید. ملین یا مسهل ها برای همه مناسب نیستند. آن ها معمولاً برای موارد زیر توصیه نمی شوند:

• کودکان (مگر اینکه پزشک توصیه کرده باشد)
• افراد مبتلا به بیماری های خاص مانند بیماری کرون یا کولیت اولسراتیو

نحوه مصرف ملین یا مسهل

نحوه مصرف ملین به شکل آن و نوع یبوست بیمار بستگی دارد. آن ها معمولاً به صورت زیر در دسترس هستند:

1. قرص یا کپسول هایی که می بلعید.
2. پودری که با آب مخلوط کنید.
3. شیاف
4. شربت

برخی از ملین ها باید در ساعات خاصی از روز مصرف شوند، مانند اول صبح یا آخر شب. اگر نمی دانید که ملین خود را چگونه مصرف کنید، از یک داروساز کمک بخواهید. معمولا توصیه می شود که ملین قبل از غذا مصرف شود. مثلا اگر ملین شما به شکل شربت است می توانید دو قاشق غذاخوری از شربت را مصرف کنید. 

ملین های پودری نیز یک ساشه مخلوط در آب و ملین های به طور قرص و شیاف یک عدد قبل از غذا توصیه می شود.

اگر از ملین های حجیم ساز یا اسمزی استفاده می کنید، نوشیدن مایعات زیاد مهم است. زیرا این ملین ها باعث کم آبی بدن می شوند. همراه با کم آبی امکان بروز یبوست و مدفوع خشک نیز افزایش می یابد. هرگز بیش از دوز توصیه شده ملین مصرف نکنید زیرا ممکن است مضر باشد و دچار عوارض جانبی مثل تنبلی روده شوید.

مدت زمان مصرف ملین یا مسهل

در حالت ایده آل، فقط گهگاه و هر بار تا یک هفته از ملین ها استفاده کنید. هنگامی که یبوست شما بهبود یافت، مصرف ملین را متوقف کنید. توجه کنید که مصرف ملین همراه با اصلاح رژیم غذایی توصیه می شود. 

اگر یبوست شما پس از مصرف یک هفته ملین بهبود نیافته است، با پزشک متخصص مشورت کنید. زیرا یبوست دائم می تواند منجر به بروز بیماری های هموروئید و شقاق مقعدی شود. پس از مصرف ملین، می ‌توانید تغییرات خاصی در سبک زندگی ایجاد کنید تا از یبوست مجدد جلوگیری کنید، مانند:

• نوشیدن آب فراوان
• ورزش منظم
• از فیبر بیشتر در رژیم غذایی خود استفاده کنید.

ملین قوی و فوری

قوی ترین و فوری ترین ملین شیاف بیزاکودیل می باشد. دقت کنید که نباید برای اولین بار سراغ قوی ترین ملین بروید. اگر با تغییر رژیم غذایی و استفاده از ملین های طبیعی و ضعیف تر موفق به رفع یبوست نشدید می توانید از شیاف بیزاکودیل استفاده کنید. اگر بخواهیم درجه قدرت ملین ها و مسهل ها را به ترتیب ضعیف ترین تا قوی ترین را در نظر بگیریم به ترتیب زیر خواهد بود:

1. شربت ملین  ام و ام که برای مادران تجویز می شود.
2. شربت انجیر و یا مقدار کمی روغن کرچک خوراکی یا روغن زیتون
3. پودر پیدرولاکس که ضعیف تر از انواع دیگر شربت ها عمل می کند.
4. شربت ملین لاکسی ژل و شربت های مشابه آن که در داروخانه در دسترس است.
5. قرص سیلاکس که توصیه می شود بدون تجویز پزشک به هیچ عنوان مصرف نشود.
6. شیاف بیزاکودیل که قوی ترین نوع دارو برای تخلیه و پاکسازی روده مصرف می شود.

چنانچه بیماری بیشتر از 3 روز دفع نداشته است نباید زور بزند و به ناحیه مقعد فشار وارد کند. در این مواقع توصیه می شود که تنقیه توسط یک فرد ماهر در این زمینه انجام شود. به هیچ عنوان دفع مدفوع با کمک دست پیشنهاد نمی شود زیرا به بافت مقعد آسیب وارد می شود.