همه چیز درباره درد مقعدی

درد مقعدی دردی است که داخل مقعد (قسمت آخر روده بزرگ که به مقعد ختم می شود) یا اطراف آن اتفاق می افتد. این نوع درد نسبتا شایع است و به طور معمول در حین یا بعد از مدفوع ایجاد می شود. این درد می تواند یک درد خفیف باشد که با گذشت زمان شدت می یابد یا درد شدیدی که حتی فعالیت های روزمره بیمار را مختل می کند. درد مقعدی دلایل زیادی دارد که بیشتر آن ها قابل درمان اند. در متن زیر به بررسی عوامل ایجاد کننده و روش های درمان درد مقعدی خواهیم پرداخت.

چه عواملی باعث درد مقعدی می شوند؟

آبسه مقعدی: آبسه یک کیسه کوچک آلوده در نزدیکی مقعد است که با چرک پر شده است. در بیشتر موارد آبسه با تخلیه توسط روش های جراحی  یا لیزر درمان می شود. علت عمده درد مقعدی و تیر کشیدن ناگهانی در ناحیه مقعد آبسه های عفونی در این ناحیه می باشد. تا زمانی که عفونت آبسه مقعدی با یک روش مناسب تخلیه نشود درد بیمار همچنان ادامه خواهد داشت و پیش رونده خواهد بود.

عفونت قارچی یا بیماری های مقاربتی: بیماران مبتلا به عفونت های قارچی یا عفونت های ناشی از بیماری های مقاربتی ممکن است درد خفیف تا شدید مقعدی را تجربه کنند. بیماری های مقاربتی شامل سوزاک، کلامیدیا، زگیل تناسلی، تبخال و… هستند.

فیستول مقعدی: مقعد توسط غده های کوچکی احاطه شده که چربی ترشح می کنند تا پوست مقعد را سالم نگه دارند. اگر این غدد مسدود شوند ممکن است آبسه ایجاد شود که نیمی از این آبسه ها در اطراف مقعد به فیستول یا تونل های کوچکی تبدیل می شوند که غده آلوده را به دهانه پوست مقعد متصل می کنند. فیستول مقعدی علاوه بر درد مقعدی باعث تورم اطراف مقعد و مشکل در اجابت مزاج می شود.

بواسیر یا هموروئید: یکی از دلایل شایع درد مقعدی است که به معنای تورم رگ های راست روده یا مقعد است. تقریبا از هر4 فرد بزرگسال 3 نفر در طول زندگی خود بواسیر را تجربه می کنند.

شقاق مقعدی: شقاق مقعدی پارگی های کوچکی است که در بافت نازک دهانه راست روده ایجاد می شود. این مشکل هنگامی که مدفوع بیمار بیش از حد سفت باشد پوست ظریف اطراف معقد را کشیده و پاره می کند و شکافی که ایجاد می شود باعث درد مقعد می شود. معمولا شقاق مقعدی با خونریزی از مقعد و با خون قرمز روشن همراه است.

چه روش هایی برای درمان درد مقعدی وجود دارد؟

روش های درمان درد مقعدی بسته به علت درد متفاوت است اما راهکار های زیر می تواند برای تسکین درد های مقعدی مفید باشند.

1. از یک رژیم غذایی با فیبر بالا و ملین برای اطمینان حاصل کردن از حرکات نرم روده استفاده کنید.
2. از صابون ها و شوینده های معطر استفاده نکنید زیرا ممکن است باعث تحریک پوست شوند.
3. برای محافظت از پوست پس از دفع مدفوع از پاک کردن شدید ناحیه مقعد خودداری کنید.
4. مصرف مایعات خود را تا حد امکان افزایش دهید.
5. روش هایی مانند حمام کردن با آب گرم برای شل کردن عضلات مقعد، تسکین درد و افزایش گردش خون در ناحیه مقعد بسیار موثر است.
6. اگر درد ناحیه مقعد به دلیل شقاق مقعدی ایجاد شود برای درمان درد مقعدی می توان از تزریق بوتاکس استفاده کرد. این تزریق ها با فلج کردن موقت عضله از اسپاسم در مقعد جلوگیری می کنند و باعث می شوند شکاف های مقعدی بهبود یابند و از تشکیل شکاف های جدید جلوگیری می کند.

چه مواقع برای درمان درد مقعدی باید به پزشک مراجعه کرد؟

در مواقعی که خونریزی مقعدی مداوم است به متخصص جراحی عمومی و یا متخصص جراحی و لیزر مراجعه کنید. اگر این خونریزی شدید است باید اورژانسی به یک کلینیک یا بیمارستان مراجعه کنید. درد شدید در ناحیه مقعد که بعد از چند روز نیز متوقف نمی شود نیازمند ویزیت متخصص است. همچنین در صورت بروز تب و لرز و یا مشاهده توده در ناحیه مقعد لازم است به متخصص مراجعه کنید.

درد مقعد همراه با بیرون زدگی چیست؟

بیرون زدگی مقعد یا پرولاپس به حالتی گفته می شود که در آن مقعد بخشی از اتصال طبیعی خود را با بافت های اطراف از دست داده و باعث شده قسمتی از راست روده به صورت برآمدگی های گوشتی از مقعد خارج شود. هنگامی که بیمار بیرون زدگی مقعد داشته باشد، بی اختیاری مدفوع در 50% موارد رخ می دهد. به طور کلی اگر بعد از مدفوع احساس کردید شیئی توپ مانند در مقعد شما وجود دارد یا متوجه شدید که چیزی از مقعد شما بیرون زده نشانه این است که شما بیرون زدگی مقعد دارید. این بیرون زدگی مقعد می تواند بر اثر بروز هموروئید یا همان بواسیر باشد. علت دقیق درد مقعد همراه با بیرون زدگی بعد از معاینه توسط متخصص جراحی عمومی مشخص می شود.

سوالات متداول درد مقعدی

1-آیا مشکلات پوستی نیز می توانند باعث درد مقعدی شوند؟

مشکلات پوستی که سایر قسمت های بدن را تحت تاثیر قرار می دهند مانند زگیل و پسوریازیس ممکن است روی پوست اطراف مقعد اثر بگذارند و باعث درد مقعد و خونریزی این ناحیه شوند.

2-چه عواملی باعث سفت شدن بافت مقعد و درد می شوند؟

هر عاملی که باعث تحریک، انسداد یا عفونت مقعد شود ممکن است توده هایی روی مقعد ایجاد کند و باعث سفت شدن آن شود. مثل انسداد غدد چربی که عفونی می شوند و منجر به بروز آبسه مقعدی می شود. اگر احساس توده بدون درد باشد ممکن است دچار لیپوم در ناحیه مقعد شده باشید.

3-هماتوم پریانال چیست؟

هماتوم پریانال تاول خونی است که در بافت اطراف مقعد جمع می شود و علت آن معمولا پارگی یا خونریزی ورید است که فقط در قسمت خارجی مقعد اتفاق می افتد.

4-چگونه تورم و درد مقعدی را کاهش دهیم؟

استفاده از کرم های حاوی هیدروکورتیزون کمک به سزایی به کاهش تورم ناشی از بواسیر و درمان درد مقعدی می کند. اما دقت کنید که مصرف بدون نسخه پزشک ممکن است عوارضی به همراه داشته باشد. مصرف بیش از اندازه مجاز این پماد منجر به آسیب رسیدن به پوست ناحیه مقعد می شود.

5-آیا آسیب به اعصاب نیز می تواند باعث بیرون زدگی و درد مقعدی شود؟

آسیب عصبی که توانایی عضلات را در سفت و شل شدن تحت تاثیر قرار دهد، می تواند باعث پرولاپس شود. هموروئید پرولابه را اکثر بیماران با نام بیرون زدگی مقعد می شناسند. ناحیه داخلی مقعد پایانه عصبی زیادی ندارد و معمولا بیمار دردی در این مواقع احساس نمی کند.

6-آیا درد مقعدی بعد از رابطه جنسی طبیعی است؟

رابطه جنسی ارتباطی با مقعد ندارد و درد مقعدی بعد از رابطه جنسی طبیعی نمی باشد. چنانچه بیماری رابطه جنسی از مقعد داشته باشد احتمال بروز عوارض گوناگونی مثل درد، هموروئید و شقاق وجود دارد.

7-درمان درد مقعدی بعد از یبوست چگونه است؟

اولین قدم برای درمان درد مقعدی بعد از یبوست نشستن در لگن آب گرم است. سپس از غذاهای پرفیبر و ملین استفاده کنید و از یک متخصص داروی مناسب دریافت کنید. معمولا درد بعد از یبوست نشانه بروز شقاق و هموروئید می باشد و لازم است برای درمان آنها درمان پزشکی و اصلاح رژیم غذایی انجام شود.