دسته: اطلاعات عمومی پزشکی

کولیت اولسراتیو چیست؟

کولیت اولسراتیو یک بیماری التهابی مزمن روده بزرگ است که گرچه دوره بیماری طولانی است، اما موجب مرگ نمي‌شود. با درمان‌ها و رژیم غذایی مناسب، قابل کنترل است ولی درمان قطعی برای آن وجود ندارد.

علل کولیت اولسراتیو و عوامل خطرساز بیماری

کولیت اولسراتیو زمانی رخ مي‌دهد که سیستم ایمنی بدن به اشتباه می‌افتد. معمولاً حمله بیماری شبیه حمله سرماخوردگی است اما وقتی شخصی به UC  مبتلا می‌شود، سیستم ایمنی بدن‌اش غذا، باکتری‌های خوب روده و سلول‌هایی که سطح روده بزرگ را پوشانده‌اند، به عنوان مزاحم و عوامل بیماری‌زا تلقی می‌کند و در نتیجه گلبول‌های سفید خون که وظیفه محافظت از بدن را به عهده دارند، به اشتباه به مخاط روده بزرگ حمله کرده و باعث التهاب و زخم در آنها می‌شوند. پزشکان هنوز دلایل قطعی ابتلاء به این بیماری را کشف نکرده‌اند، اما ممکن است ژن‌ها در ابتلاء به این بیماری نقش داشته باشند. عوامل محیطی نیز می‌توانند از جمله فاکتورهای ایجادکننده این بیماری باشند.

انواع کولیت اولسراتیو در سه درجه

انواع كوليت اولسراتيو

بیماری کولیت اولسراتیو دارای درجات و انواع مختلفی است. علائم و شدت آن در بازه زمانی مختلف تغییر مي‌ يابند و ممکن است در یک دوره كم شده و يا ناپدید و غیر فعال شوند که به آن حالت «خاموشی» مي‌ گويند و در دوره‌ دیگری فعال شده و با شدت يافتن علائم، بیماری عود كند. شدت بیماری کولیت اولسراتيو، با توجه به نشانه‌ های بيمار و تعداد اجابت مزاج روزانه از خفیف تا شدید به شكل زير درجه‌ بندی مي‌ شوند:

  • خفیف: خونریزی در راست روده، کمتر از ۴ باراجابت مزاج در روز همراه با دل پیچه‌ های خفیف.
  • متوسط: خونریزی در راست روده، بیش از ۴ بار اجابت مزاج در روز همراه با درد متوسط شکمی، تب خفیف و کم‌ خونی محدود.
  • شدید: خونریزی در راست‌ روده، بیش از ۴ باراجابت مزاج در روز همراه با یک بیماری سیستمیک (بيماريی هايی كه همزمان چند بافت يا كل بدن را درگيرمي‌ كنند)، کاهش آلبومین، درد شدید شکمی، کم‌ آبی بدن، تب شدید و کاهش سريع وزن.

علائم و نشانه‌های کولیت اولسراتیو

مهمترین مشخصه ابتلا به کولیت اولسراتیو، اسهال خونی است. سایر نشانه‌ ها عبارتنداز:

  • احساس خستگی
  • احساس عدم تخليه كامل مدفوع
  • تب
  • تمایل مكرر به تخليه مدفوع
  • درد چشم به هنگام مشاهده نور
  • زخم‌های پوستی
  • عود يا برگشت درد یا خونریزی همراه با حرکات روده
  • کاهش وزن
  • کاهش گلبول‌های قرمز خون(کم‌خونی)
  • کم‌آبی بدن
  • گرفتگی روده و درد شکم

نكته: کولیت اولسراتيو مي‌تواند علائمي شبيه بيماري كرون داشته باشد. اين یک بیماری خودایمنی است که سیستم ایمنی بدن به روده بزرگ حمله كرده و باعث التهاب روده می‌شود. کولیت اولسراتیو درراست‌روده شروع مي‌شود و ممکن است به تدریج در سراسر کولون(روده بزرگ) گسترش یابد، ولي بیماری کرون یک بیماری مزمن است كه می‌تواند در هر بخش از دستگاه گوارش از دهان گرفته تا مری و معده التهاب ايجاد کند و منحصر به روده بزرگ و راست‌روده نيست. بيماري کرون لايه‌هاي دروني روده را درگير مي‌كند ولي در فواصل بافت درگير، نواحي سالم نيز مشاهده مي‌شوند ولي در بيماري كوليت اولسراتيو، ناحيه سالمي درفواصل نواحي درگير مشاهده نمي‌شود.

مواردی که می توانند خطر ابتلا به کولیت اولسراتیو را افزایش دهند عبارتند از:

  • سابقه خانوادگی: در صورت داشتن خویشاوند نزدیکی که به این بیماری دچار شده باشد، خطر ابتلا تا 30٪ افزایش می‌یابد. غذا و استرس باعث ایجاد آن نمی‌شوند، اما می‌توانند علائم را تشدید کنند.
  • سن: اگر سن فرد بین 15 تا 30 سال یا بیش از 60 سال باشد، خطر ابتلا بیشتراست.
  • قومیت: یهودیان بیشتراز سایرین در معرض خطر ابتلا به این بیماری قرار دارند.

عوارض کولیت اولسراتیو می‌تواند شامل موارد زیر باشد:

  • التهاب: می‌تواند بر مفاصل، پوست یا چشم تأثیر بگذارد.
  • بیماری کبدي: مجاری صفراوی یا کبدي ممکن است ملتهب شوند یا در بافت کبد، اسکار ایجاد شود.
  • پوکی استخوان: به دلیل رژیم غذایی خاص یا مصرف زیاد کورتون، استخوان‌ها ضعیف شده و بيمار را در معرض پوكي استخوان قرار مي‌دهد.
  • خون‌ریزی: منجر به کم‌خونی شود.
  • سرطان روده بزرگ: کولیت اولسراتیو مي‌تواند به طور جدي بيمار را در معرض خطر ابتلاء به سرطان روده بزرگ قرار دهد، به خصوص اگر تمام روده بزرگ درگير شده یا بيمار به مدت طولانی دچار UC شده باشد.
  • کم‌آبی بدن: اگر روده بزرگ به اندازه کافی آب جذب نكند، ممکن است بدن به تزريق وريدي مایعات (IV)نياز پيدا كند.
  • کولیت پوستی: اگر شدتكوليت اولسراتيوزياد باشد، ممکن است روده بزرگ بتركد یا عفونت در بدن منتشرشود. روده مانع از انتقال مدفوع شده و شکم متورم می‌گردد.
  • مگاکولون: کولیت پوستی می‌تواند باعث تورم یا ترکیدگی روده بزرگ شود. این عارضه‌ ای خطرناک است و بيماراحتمالاً نیاز به جراحی پيدا خواهد كرد.

چگونگي تشخيص بيماري كوليت اولسراتيو

  • آزمايش خون
  • كشت مدفوع
  • بررسي خون در مدفوع
  • سيگموئيدوسكوپي(بيوپسي)
  • كولونوسكوپي
  • اشعه ايكس

درمان کولیت اولسراتیو

درمان UC دو هدف اصلی را دنبال مي‌كند:

  • اولین اقدام این است که بيماراحساس بهتری داشته باشد و به روده بزرگ خود فرصت بهبودی دهد.
  • مورد دوم جلوگیری از حادترشدن بیماری است.

برای رسیدن به این اهداف ممکن است بيمار به ترکیبی از تغییر رژیم غذايي، دارو یا جراحی نیاز پيداكند.

تشخیص کولیت اولسراتیو با آزمایش و تصویربرداری کولونوسکوپی

سوالات متداول کولیت اولسراتیو

1-آیا باید از مکمل‌ های غذایی پروبیوتیک برای کولیت اولسراتیو موثر است؟

روده‌ ها لوله‌ های بلند طنابی شکلی هستند كه وظيفه ادامه هضم و جذب غذا و مواد مغذي را بر عهده دارند.  روده بزرگ متصل به روده باريك و بين روده باريك و مخرج قرار دارد. راست‌ روده يا ركتوم، قسمت انتهايي روده بزرگ و متصل به مقعد است. روده بزرگ نقش مهمي در جذب آب از مواد زائد و دفع مدفوع دارد. چنانچه پس از صرف غذا، شخص مكرراً دچار درد شكم، اسهال، خونريزي از مقعد شده، به كاهش وزن، تعريق شبانه يا تب عود كننده مبتلا شود، به يكي از بيماري‌هاي روده دچار شده است. گروهي از اختلالات هستند كه موجب به وجود آمدن التهاب روده‌ها مي‌شوند كه بيماري كرون و كوليت اولسراتيو ازآن دسته‌اند. تحقيقات حاكي از آن هستند که پروبیوتیک‌ها می‌توانند به درمان بيماري‌هايي از جمله کولیت اولسراتیو و انواع دیگر بیماری التهابی روده (IBD) کمک کنند.

2-آیا باید کولیت اولسراتیو را جراحی كنم؟ جراحی شامل چه مواردی است؟

اگر سایر روش‌های درمانی مؤثر واقع نشوند یا UC شدید باشد، تنها روش درمان كوليت اولسراتيو، برداشتن روده بزرگ (کولکتومی) یا روده بزرگ و راست روده (پروکتوکولکتومی) از طریق عمل جراحی است.

3-آيا در بیماری کولیت اولسراتیو خطر ابتلا به سرطان روده بزرگ وجود دارد؟

يكي از عوامل خطرساز ابتلاء به سرطان روده بزرگ، بیماری التهابی روده است که شامل بیماری کرون و کولیت زخمی(UC) است.

4-کولیت اولسراتیو چقدر جدی است؟

شواهد نشان داده‌ اند که التهاب بلند مدت روده بزرگ می‌ تواند منجر به دیسپلازی روده بزرگ (ايجاد سلول‌ های غيرطبيعی جدارروده بزرگ و راست‌ روده) و حتی سرطان مقعد شود.

5-چه وقت بايد برای کولیت اولسراتیو به پزشك مراجعه كنم؟

افرادی که تشخيص کولیت اولسراتيو(كوليت زخمي) را دريافت كرده‌اند، در صورت تشدید علائم باید به پزشک مراجعه کنند. تشديد علائم می‌تواند نشانه‌ ای از عود بیماری باشد و درمان مناسب می‌ تواند به کنترل التهاب منجر شود.

دکتر زهرا سعادتی

دکتر زهرا سعادتی متخصص جراحی عمومی و لیزر، اولین بانوی جراح که لیزر بیماری های نشیمنگاه در یک جلسه را به طور تخصصی و حرفه ای در ایران آغاز نموده اند. ایشان در سال 1378 موفق به دریافت بورد تخصصی از دانشگاه شهید بهشتی تهران شده اند و دوره های جراحی با لیزر پرتوان را ابتدا در روسیه و ترکیه و سپس در ایران سپری نموده اند. تلفن ثابت تماس با مطب با پیش شماره تهران 22761600 و 22766853 و شماره موبایل و واتساپ 09120052674

نمایش دیدگاه ها

  • باعرض سلام خانم دکتر
    من فردی ۳۷ساله هستم ودرسال اول سال۹۸کولونسکپی انجام دادم دکتر گفت هموروئیدداخلی داری ،ونزدیک ۳ماه پیش خوریزی دیدم بعد از ۳روز قطع شد والان نزدیک چند وقته هم اسهال میگرفتم هم یبوست والان ۴سابقه نداشت درد سمت چپ به طرف کلیه ودرد تانزدیک کمرهمان نزدیک کلیه سمت چپ وبعد کشیده شد به بیضه سمت چپ یک شب درد متوسط داشت ودرد بیضه رفع شد ولی درد درهمان قسمت کمرطرف کلیه سمت چپ هست وخونریزی قرمز روشن باروزانه ۳بار دفع خونریزی قرمزروشن شدید دارم ،خانم دکتر امکان داره مبتلا به سرطان روده بزرگ شده باشم ،جانیفته خانم دکتر موقع دفع هموروئید بیرون میاد وبافشاردست برمیگردونم داخل ،ایا به سرطان روده بزرگ مبتلا شدم باتوجه به خونریزی زیاد ازمقعد حتی تو این چندروز بعد دفع هم خون میاد تا چندلحظه بعدقطع میشه ،میشه راهنمایی بفرمایید خانم دکتر من از روستاهای دورافتاده خوزستان میباشم محتاج کمک وراهنماییتان هستم خداحفظتان کنه🙏🙏🙏🙏🙏🌹🌹🌹🌹🌹

    • سلام از مطب وقت ویزیت آنلاین بگیرید تا بعد از ارسال عکس و تجویز آزمایش های لازم تشخیص نهایی اعلام شود. در این که به هموروئید داخلی درجه 3 مبتلا شده اید شکی نیست اما علائم دیگر شما مثل درد در ناحیه شکمی می تواند مربوط به مشکلات گوارشی باشد. اگر خون قرمز روشن دیده می شود می تواند مربوط به هموروئید و شقاق باشد اما اگر خون قرمز تیره باشد می تواند مربوط به خونریزی از دستگاه گوارش فوقانی باشد و مربوط به هموروئید و شقاق نیست.

  • سلام.دوستان من ۱.۵ ساله که درگیر کولیت اولسراتیو هستم و انواع اقسام دارو ها را مصرف کردم و بهترین دکتر های تهران هم رفتم اما هیچ فایده ای برایم نداشت.تا اینکه طب سنتی به من ترکیب تخم بارهنگ و عرق نعنا را به صورت مصرف روزانه پیشنهاد کرد.و در کمتر از دو هفته خون ریزی قطع شد و انسداد روده و تعداد دفعات بیرون روی هم کم شد.

    • سلام بسیار عالی. به هر حال خوانندگان در نظر داشته باشند که هر نسخه ای برای همگان کار نمی کند. سلامت باشید.

  • سلام،من دوساله تشخیص دادند که ۵سانت آخر انتهای روده التهاب داره و شیاف مزالازون استفاده کردم الان احساس میکنم اطراف مقعد گوشت اضافه اورده و احستس سوزش بعد از دفع و گاهی بدون دفع دارم،آیا خطرناکه؟

    • سلام لازم است مجدد به متخصص معالج خود مراجعه کنید. ممکن است نیاز باشد که داروهای شما تغییر کند یا داروی اضافه دریافت نمایید. رژیم غذایی پرفیبر نیز داشته باشید.

  • سلام، من به بیماری کولیت السراتیو مبتلا و تحت درمان هستم و مدتیه که حین دفع مدفوع خونریزی های قطره قطره روشن دارم و اینکه یک زائده گوشتی کنار مقعدم ایجاد شده و گاهی نیز بعد از دفع در ناحیه مقعد درد دارم، پزشک گوارش به من گفتن که این خونریزی ها به علت همورویید می باشد. و پماد لیدوکایین به تجویز کردن که تاثیر خاصی برام نداشت، همچنین به من توصیه کردن که با توجه به وضعیت بیماری باید با همورویید مدارا کنم میخواستم بدونم ایا با این وضعیت من هیچ وقت نمیتونم درمان جراحی یا لیزر همرویید رو انجام بدم تا راحت بشم؟

    • سلام شما باید معاینه شوید. ممکن است بتوانید لیزر هموروئید را انجام دهید. اما اگر اجابت مزاج نرم و عادی نداشته باشید و یبوست مزمن داشته باشید بعد از چند سال بیماری شقاق و هموروئید مجدد عود خواهد کرد. برای درمان دارویی هموروئید و شقاق داروهای مختلف و قوی وجود دارد. از مطب وقت ویزیت بگیرید تا بعد از ویزیت تشخیص نهایی اعلام شود.

  • سلام من خواستم تجربیاتمو بگم تا شاید کمکی به دوستان کرده باشم.
    بنده هم دچار این بیماری هستم و بهترین دکترا و انواع دارو استفاده کردم ولی هیچ تأثیری نداشت تابستان مرتب جوشانده آویشن با یه قاشق عسل میخوردم دو هفته طول کشید خوب شدم ولی دیگه ادامه ندادم الانم چن روز دچار شده بود خون زیادی از دست دادم تا اینکه از داوری طب سنتی استفاده کردم خدارو شکر سه روزه خون بند اومد خودمم باورم نمیشد به این زودی

    • سلام از این که تجربه خود را با دیگران به اشتراک گذاشتید متشکرم. توصیه می کنم علاوه بر مصرف داروهای گیاهی حتما تحت نظر یک متخصص نیز باشید تا وضعیت شما تحت کنترل باشد.

  • سللم خانم دکتر خسته نباشید
    ببخشید پدرم سونو داد و گفتن لوپ روده ای ضخیم داره ناشی از افتراق تومورال از کولیت بعد دکتر دارو داد و گفت اندوسکپی کنه ، پدرم قبل از اینکه اندوسکپی کنه آزمایش خون مخفی داد که مثبت شد و اندوسکپی دکتر گفت که گاسترآنیوت داره
    ولی علائم گاهی اوقات استفراغ ، درد شکم در اطراف ناف
    آروغ زدن

    من نگرانم لطفا کمکم کنید

  • سلام..ببخشین خانم دکتر عزیز...من هرزگاهی خون روشن در مدفوع میبینم و شقاق فک کنم باشه..ولی در ماه رمضان بخصوص نفخ زیاد دارم و در روزای عادی هم بازم زیاد میشه و اذیتم میکنه ..از طرفی هم بعضی مواقع مدت زمان دفع بیشتر میشه و مثلن ١٥ باید در دستشویی بمونم..میشه راهنماییم کنین

    • شما نباید روزه بگیرید و لازم است طی روز 8 تا 10 لیوان آب بنوشید. از یک متخصص نیز وقت ویزیت بگیرید. به احتمال زیاد مبتلا به هموروئید و شقاق شده اید.

  • سلام ۲۲ سالمه علائم خاصی هم ندارم

    یه مدت به خاطر نشستن زیاد دردهای ناگهانی در ناحیه مقعد یکی دوبار در روز و خیلی کوتاه در حد چند ثانیه داشتم (ولی الان هیچ دردی ندارم )

    نگران شدم و سعی کردم سوراخ مقعدم رو با انگشت باز کنم
    خیلی مشخص نبود ولی حس کردم پشت مقعدم نه روی مقعدم در قسمت مخاطی و یعنی در انتهای راست روده چندتا زائده ی سفید رنگ به اندازه جوش هست

    این زائده های سفید رنگ به صورت پراکنده نبودند دورتا دور به صورت یک حلقه وجود داشتند

    من حس نمیکنم روی مقعد باشند ،، داخلی هستند و فاصله دارند از مقعد
    و این زائده ها وقتی با انگشت به زور و نصفه نیمه سوراخ مقعد رو باز میکنم نمایان میشن

    در هنگام اجابت مزاج که مقعد خودش کامل باز میشه حس میکنم اون زائده ها کنار می‌رن و نمایان نمیشن

    ترشح ، خونریزی ، اسهال ، ندارم
    حس میکنم این زائده ها جز بافت دیواره هست به نظر شما چی میتونه باشه

    • ممکن است به هموروئید مبتلا شده باشید. دهانه مقعد را دستکاری نکنید. ممکن است دچار زخم شقاق شوید و به اسفنکتر مقعد نیز آسیب بزنید.

  • با سلام و کسب اجازه از خانم دکتر ساداتی.
    دوستان محترم، این نظراتی که برخی افراد در مورد عرق و تخم گیاه و داروهای گیاهی نوشتند، همه تبلیغ است. بدانید اگر بجای مراجعه پزشک متخصص، به گیاه فروشان و عرق فروشان مراجعه کنید و بجای دارو، اینها را بخورید، طولی نمی کشد که در بیمارستان بستری می شوید و شاید اینقدر اوضاع وخیم شود که جراح مجبور شود روده ی شما را با عمل جراحی خارج کند.
    مورد مشابه داشتیم خانمی با توده ی پستان، بجای مراجعه به جراح، به داروی گیاهی فروش مراجعه کرد و بهش یک پماد دادند که روزی سه مرتبه روی توده پستان بزند. آن خانم یکسال این کار را کرد. نه تنها توده خوب نشد، بلکه سرطان به استخوان نیز سرایت کرد. و بیمار که خانمی جوان بودند از دست رفتند.

    هیچ داروی گیاهی روی کولیت اولسرو یا کرون موثر نیست. درمان باید توسط پزشک باشد.
    اگر داروهای گیاهی خوشحالتان می کند، مصرف کنید اما جایگزین داروی های تجویزی پزشک نیستند و باید در کنار داروهای پزشک مصرف شود. تازه، باید به پزشکتان بگویید چه داروهای گیاهی ای مصرف می کنید. چون بعضی از داروهای گیاهی، با داروهایی که پزشک تجویز می کند تداخل مرگبار و کشنده دارد.

    با احترام
    س. س.
    پزشک

  • سلام خانم من چند سال یبوست شدید دارد به هرجا رفتیم جواب نداده الان کلا روده اش گرفته ازمایشات جواب خوبه چکار کنیم

    • علاوه بر بررسی وضعیت روده ها لازم است وضعیت سلامت مقعد نیز بررسی شود. از متخصص تغذیه مطب من هم می توانید وقت ویزیت بگیرید برای اصلاح وضعیت تغذیه.

منتشر شده توسط
دکتر زهرا سعادتی

مقالات اخیر

  • بیماری های عفونی

زگیل آبکی یا مولوسکوم علائم و درمان

زگیل آبکی یا مولوسکوم کونتاژیوزوم نوعی عفونت ویروسی پوست است که توسط ویروسی به نام…

نوامبر 11, 2024
  • فیستول

درمان فیستول مقعدی بدون جراحی

در گذشته امکان درمان فیستول مقعدی بدون جراحی امری کاملا غیر ممکن بود. زیرا فیستول…

اکتبر 26, 2024
  • بهداشت و سلامت

مزایا و معایب لیزر بی اختیاری ادرار

بی اختیاری ادرار یکی از اختلالات رایج هم در بین مردان و هم زنان است.…

اکتبر 2, 2024
  • اطلاعات عمومی پزشکی

همه چیز درباره بی اختیاری ادرار

بی اختیاری ادرار به انگلیسی Incontinence یا نشت غیر ارادی ادرار جزء بیماری های شایع…

سپتامبر 28, 2024
  • بیماری های مقعد

پماد آنتی فیشر برای شقاق

داروهایی که به صورت پماد برای شقاق عرضه می شوند نقش مهمی هم در کنترل…

سپتامبر 18, 2024
  • کیست مویی

کیست مویی و سزارین: نکات مراقبتی

کیست مویی (سینوس پیلونیدال) و زایمان سزارین دو موضوع متفاوت هستند، اما اگر زنی که…

آگوست 28, 2024

اولین بانوی جراح تخصصی هموروئید و شقاق با لیزر در ایران. تمام مراحل با لیزر و توسط دکتر سعادتی انجام می شود. واتساپ  09120052674