خونریزی مقعدی

خونریزی مقعدی یکی از علائم بیماری های مقعدی محسوب می شود. اما باید مطمئن شوید که این خونریزی مربوط به ناحیه مقعد است و ارتباطی با روده کوچک و دیگر نواحی دستگاه گوارش ندارد. در صورتی که بیمار دارای سابقه بیماری های گوارشی است این احتمال می رود که خونزی مقعدی مربوط به نواحی بالاتر دستگاه گوارش باشد. علامت خونریزی مقعدی به تنهایی به خصوص وجود خون قرمز روشن بر روی دستمال توالت معمولا نشانه همورئید و یا شقاق است. معمولا تنها علامت هموروئید داخلی خونریزی در هنگام اجابت مزاج است. همچنین خونریزی مقعدی با احساس سوزش در هنگام اجابت مزاج نشانه شقاق یا فیشر مقعدی است. وجود دیگر علائم همراه با خونریزی مقعدی می تواند خطرناک باشد و مراجعه اورژانسی به پزشک متخصص جراحی توصیه می شود.

تشخیص علت خونریزی مقعدی

تشخیص و درمان خونریزی مقعد امری بسیار مهم است و فرد با مراجعه به متخصص جراحی عمومی می تواند برای درمان خونریزی مقعدی اقدام کند. پزشک با پرس و جو در مورد نشانه های مشاهده شده توسط بیمار و گرفتن شرح حال وی و انجام معاینات لازم ابتدا منشأ خونریزی را مشخص خواهد کرد. همچنین سوابق بیماری های مقعدی و گوارشی بیمار و نزدیکان بیمار از ایشان پرسجو می شود.

• رنگ خون، میزان ترشح خون و نوع خونریزی همگی در تشخیص صحیح بیماری تعیین کننده اند و متخصص جراحی را در تشخیص صحیح یاری می نمایند. معمولا اگر خونریزی از ناحیه مقعد و نواحی پایینی راست روده باشد رنگ آن قرمز روشن است که هم می تواند همراه مدفوع خارج شود و هم ممکن است بعد از اجابت مزاج و مانند رگه هایی از خون از ناحیه مقعد خارج شوند. تمامی این ها علائم نشانه وجود شقاق مقعدی و یا هموروئید داخلی می باشند.
• اگر خونریزی به روده بزرگ ارتباط پیدا کند اغلب با مدفوع خارج می شود و کمی رنگ تیره تر دارد. خونریزی های مربوط به کولیت، دیورتیکولی و تومور های روده دارای این ویژگی می باشند.
• خونریزی هایی که کاملا تیره رنگ می باشند و چون با مدفوع مخلوط شده، رنگ آن ها تغییر کرده است، علامتی از زخم اثنی عشر می باشد. این ویژگی ها به علت فاصله ای است که معده و روده کوچک از مقعد دارند.
• خونریزی شدید همراه با تغییر رنگ مدفوع و دردهای مشکوک شکمی می تواند نشانه ای از سرطان روده باشد
• پزشک با دقت بالا مرحله به مرحله علت خونریزی و میزان آن را بررسی می کند. ماهیت خونریزی نیز بسیار مهم است. سایر علائم مانند داشتن تب، درد در ناحیه شکم یا معده، سفت یا شل بودن مدفوع، وزن بیمار و سابقه بیماری هایی که دارد و دارو هایی که مصرف می کند، جراحی های انجام شده در اندام های داخلی و … همگی در تشخیص نقشی اساسی دارند.
• انجام معاینات فیزیکی یا معاینه با پروکتوسکوپ در صورت نیاز اجرایی می شود تا بتوان به طور دقیق علل خونریزی مقعد را دریافت. در افراد بالای چهل سال به دلیل اینکه احتمال ابتلا به سرطان دستگاه گوارش شایع تر است آزمایشات تشخیصی انجام خواهد شد.
• فیستول مقعدی و آبسه مقعدی از جمله بیماری های مقعد است که منجر به بروز خونریزی مقعدی می شود. وجود عفونت همراه با خونریزی مقعدی می تواند نشانه ای از وجود فیستول مقعدی باشد.

درمان خونریزی مقعدی

به محض تشخیص خونریزی مقعدی اقدامات درمانی و پیشگیرانه آغاز می شود. در بیمارانی که دچار هموروئید و شقاق می باشند در همان روزهای اولیه مشاهده علائم خونریزی می توان از درمان دارویی هموروئید و شقاق سود برد. دقت کنید که مراجعه به موقع به پزشک باعث می شود نیازی به جراحی هموروئید و شقاق نداشته باشید. بنابراین به محض مشاهده علامت خونریزی مقعدی به متخصص جراحی عمومی مراجعه کنید.

در مواقع پیشرفته تر ممکن است عمل جراحی توسط متخصص پیشنهاد شود. با توجه به این که ناحیه مقعدی بافتی حساس و آسیب پذیر دارد پیشنهاد می شود جراحی بیماری های ناحیه مقعدی با لیزر انجام شود. برای آگاهی از مزیت لیزر نسبت به جراحی سنتی و باز کلیک کنید.

پیشگیری از خونریزی مقعدی

برای پیشگیری از خونریزی مقعدی مهمترین اقدامی که باید انجام دهید جلوگیری از بروز یبوست است. یبوست و حتی اسهال شدید و مزمن به جدار داخلی مقعد و رکتوم آسیب وارد می کند.  همچنین مصرف غذاهای پر ادویه و حساسیت زا مثل فلفل محرک جدار روده و مقعد و دستگاه گوارش است. بنابراین از خوردن غذاهای پر ادویه و فست فود اجتناب کنید و یا مصرف آنها را به حداقل برسانید.

به اندازه کافی آب، آبمیوه و سبزیجات و غذاهای پرفیبر میل کنید. داشتن یک برنامه منظم برای فعالیت های روزانه و ورزش برای حفظ سلامتی بدن بسیار کمک کننده است. تمامی موارد ذکر شده به داشتن یک سبک زندگی سالم و جلوگیری از انواع بیماری ها و به خصوص خونریزی مقعد کمک می کند.

سوالات متداول خونریزی مقعدی

1-برای خونریزی مقعدی به چه دکتری مراجعه کنیم؟

اگر خون ریزی مقعدی شما به رنگ روشن است ممکن است دچار هموروئید و شقاق باشید و باید به یک متخصص جراحی عمومی مراجعه کنید. بهتر است یک متخصص جراحی عمومی و لیزر ماهر انتخاب کنید. اگر خون قرمز تیره است این خونریزی می تواند مربوط به دستگاه گوارش فوقانی باشد و مربوط به مقعد نباشد. در این مواقع بهتر است به یک متخصص گوارش مراجعه کنید.

2-علت خونریزی مقعدی بدون دفع مدفوع چیست؟

این مورد بستگی به رنگ خونی که مشاهده می کنید دارد. معمولا خون قرمز روشن مربوط به وجود زخم، شقاق یا هموروئید ترومبوزه می باشد. زمانی که هموروئید ترومبوزه خود به خود تخلیه می شود ناگهان خونریزی شدیدی بدون دفع مدفوع مشاهده می کنید. خون قرمز تیره یا قهوه ای رنگ نیز می تواند نشان دهنده خونریزی گوارشی و یا حتی سرطان باشد.

3-خونریزی مقعدی بدون درد نشانه چیست؟

معمولا هموروئید داخلی خونریزی و بدون درد همراه است. بیمار مبتلا به هموروئید یا بواسیر داخلی به جز خونریزی های گاه به گاه و یا احساس توده در ناحیه مقعد نشانه ی دیگری ندارد. در مراحل پیشرفته نیز هموروئید داخلی به بیرون مقعد افتاده می شود و مانند یک گوشت اضافه از مقعد بیرون می زند. این وضعیت در شرایط هموروئید داخلی درجه 3 و 4 بروز می کند.

4-علت خونریزی مقعدی بعد از دخول چیست؟

مسلما فیزیولوژی ناحیه مقعد برای دخول مناسب نیست و کارکرد ناحیه مقعد برای یک دفع مدفوع نرم و بدون یبوست و اسهال مناسب است. بنابراین با بروز یبوست و یا دخول به مقعد یا ورود هرگونه جسم سخت به داخل مقعد بیمار دچار آسیب بافت مقعد و حتی خونریزی می شود. در ابتدا بیمار دچار شقاق و بروز زخم می شود. اگر این زخم و یا پارگی جدار مقعد درمان نشود و بیمار مراقبت های لازم را انجام ندهد دچار عوارض دیگری مثل آبسه مقعدی، هموروئید و حتی فیستول مقعدی می شود.