دانستنی های دفع مدفوع با کمک دست

بیمارانی که اقدام به دفع مدفوع با کمک دست می نمایند اصولا دچار یبوست شدید می باشند. ممکن است بیمار یک بار مجبور شود از این روش غیر اصولی برای دفع مدفوع کمک بگیرد. اما استفاده از انگشت و دست برای دفع مدفوع می تواند آسیب جدی به بافت مقعد وارد نماید. به همین دلیل بعد از دفع مدفوع با انگشت سریعا برای درمان اصولی یبوست اقدام نمایید.

ممکن است حالا که این مطلب را می خوانید مدت زیادی باشد که با این روش اقدام به دفع مدفوع می نمایید. و حالا می پرسید که راه درمان و چاره چیست؟ بیمارانی که مدت طولانی است که با کمک دست یا انگشت اقدام به دفع مدفوع می نمایند احتمالا تا کنون دچار عوارضی مثل هموروئید یا همان بواسیر و حتی زخم شقاق یا همان فیشر شده اند. این بیماران لازم است به یک متخصص مراجعه کنند و برای درمان یبوست مزمن یک روش اصولی و پزشکی را انتخاب کنند. به علاوه برای درمان هموروئید و شقاق نیز داروی مناسب دریافت کنند.

عوارض دفع مدفوع با کمک دست

در نظر داشته باشید که تکرار عمل دفع مدفوع با کمک دست یا انگشت علاوه بر این که به بافت مقعد آسیب می رساند در طولانی مدت منجر به ضعیف شدن عضلات لگن می گردد. اگر این روند همچنان ادامه داشته باشد بیمار نمی تواند به طور ارادی عمل دفع مدفوع را انجام دهد. در نهایت بیمار مجبور می شود که از تنقیه یا همان انما با کمک یک پرستار یا بهیار دفع مدفوع را انجام دهد. این بیماران معمولا دچار هموروئید یا همان بواسیر، شقاق یا همان فیشر می شوند. به اختصار می توان گفت که عوارض دفع مدفوع با کمک دست به شرح زیر است:

• آسیب به بافت نرم مقعد و رکتوم.
• برگشت مدفوع به داخل روده.
• بروز شقاق یا فیشر و زخم.
• خونریزی مقعدی.
• بی اختیاری مقعد.
• انتقال باکتری های مضر در ناحیه مقعد به دیگر نقاط بدن مثل صورت یا ناحیه اطراف.
• در برخی موارد آسیب به دستگاه دفع ادرار نیز گزارش شده است.

درمان دفع مدفوع با کمک دست

اگر از یبوست مزمن رنج می برید و با کمک دست اقدام به دفع مدفوع می نمایید لازم است که ابتدا علت یبوست را بیابید. درمان سریع یبوست اولین قدم در کنترل این بیماری است. درمان یبوست با یک یا چند روش زیر امکانپذیر است:

• افزایش فیبر غذایی به اندازه 30 تا 60 گرم معادل 12 عدد میوه حجم مدفوع را زیاد و نرم می کند.
• افزایش آب نوشیدنی به 8 الی 10 لیوان در روز از خشکی مدفوع جلوگیری می کند.
• افزایش تحرک و فعالیت بدنی حداقل 20 الی 40 دقیقه در روز منجر به افزایش حرکات دودی روده و تسریع عمل دفع می شود.
• هر روز حداقل دو مرتبه و در یک ساعت مشخص به توالت بروید و اقدام به دفع مدفوع نمایید. این اقدام منجر به عادت دادن روده به دفع مدفوع منظم می شود.
• اگر در مسافرت هستید از یک شربت ملین استفاده کنید و حتما یک بطری آب نوشیدنی همراه خود داشته باشید.
• نشستن در لگن آب گرم به مدت 10 دقیقه در روز بسیار کمک کننده است. اگر از توالت فرنگی استفاده می کنید می توانید از داروخانه ها یک لگن درمانی که بر روی توالت فرنگی قرار می گیرد تهیه کنید.
• اگر از توالت فرنگی استفاده می کنید یک چهارپایه یا پله توالت فرنگی تهیه کنید و هنگام نشستن بر روی توالت فرنگی از آن استفاده کنید. این وضعیت کمک می کند که زانوها بالاتر از حالت عادی قرار بگیرند و عمل دفع مدفوع مانند حالت نشستن بر روی توالت ایرانی تسریع شود.

درمان عوارض ناشی از دفع مدفوع با دست

بیمارانی که بر اثر دفع مدفوع با کمک دست دچار زخم شقاق و هموروئید و حتی آبسه می شوند لازم است که به یک متخصص جراحی ماهر مراجعه کنند تا برای ایشان دارو تجویز کنند. در مواقعی که بیماری پیشرفت کرده باشد ممکن است عمل جراحی یا لیزر تجویز شود. بنابراین بهتر است از همان ابتدا تحت نظر یک متخصص جراحی و لیزر باشید.

به بیمارانی که دچار بی اختیاری و ضعف عضلات مقعد می شوند توصیه می کنیم که تمرینات کگل را به طور مرتب و روزانه انجام دهند. ممکن است متخصص به این گروه از بیماران توصیه کند که بیوفیدبک یا فیزیوتراپی عضلات کف لگن را نیز انجام دهند. در برخی مواقع عمل جراحی یا لیزر نیز توسط متخصص پیشنهاد می شود.

همچنین با دستگاه جدید لیزر در کلینیک دکتر سعادتی می توانید با هزینه ای بسیار کمتر از بیوفیدبک در چند جلسه کوتاه نسبت به تقویت عضلات کف لگن اقدام کنید. استفاده از این دستگاه درد و عارضه ای ندارد و بسیار کارآمد است.

نکات مهم دفع مدفوع با کمک دست

همانطور که ذکر شد عمل دفع مدفوع با کمک دست را در حد امکان انجام ندهید. اگر مجبور شدید یک بار این کار را انجام دهید مراقبت های لازم را به عمل آورید:

• حتما دستکش تمیز دست کنید.
• از یک ژل روان کننده مناسب استفاده کنید.
• به آرامی این کار را انجام دهید.
• به مدفوع فشار نیاورید.
• اگر مدفوع با دست خارج نشد اصرار به این کار نداشته باشید.
• مدت زمان طولانی از این روش استفاده نکنید.

سوالات متداول دفع مدفوع با کمک دست

1-آیا دفع مدفوع با کمک دست ضرر دارد؟

دفع مدفوع با کمک دست علاوه بر این که به بافت رکتوم و مقعد آسیب می رساند در طولانی مدت منجر به ضعیف شدن عضلات مقعد و بروز بی اختیاری مقعد می شود.

2-تنقیه بهتر است یا دفع مدفوع با کمک دست؟

مسلما درمان یبوست و رفع مشکل گوارشی بیمار در اولویت قرار دارد. اما توصیه می شود اگر مدت زیادی است که دفع مدفوع نداشته اید و احساس می کنید که نیاز است با کمک دست این کار را انجام دهید از انجام این کار خودداری کنید. از یک پرستار یا بهیار باتجربه برای عمل تنقیه یا انما به طور اصولی کمک بگیرید.

3-چرا مدفوع من مثل سنگ سفت است؟

عادات غذایی بیمار، میزان تحرک و سبک زندگی بیمار، بیماری های گوارشی مثل روده تحریک پذیر و کم آبی بدن منجر می شود که بیمار مدفوع سفت و سختی داشته باشد و دچار یبوست مزمن شود.

4-مدفوع سفت و سخت را چگونه دفع کنیم؟

به محض این که با مدفوع سفت و سخت مواجه می شوید شروع کنید به مصرف غذاها و یا داروهای ملین مثل پودر پیدرولاکس. مصرف آب را به 10 لیوان در روز افزایش دهید و روزانه 10 عدد میوه پرفیبر مثل خیار و نارنگی مصرف کنید. استفاده از لگن آب گرم و حمام آب گرم نیز کمک می کند. حتما از یک متخصص وقت ویزیت بگیرید تا دچار یبوست مزمن نشوید.

5-سندرم دفع سخت چیست؟

سندرم دفع سخت به حالتی گفته می شود که بیمار توانایی دفع مدفوع را به هر دلیلی ندارد. این بیماران ممکن است از تنقیه یا انگشت برای دفع مدفوع کمک بگیرند.  سندرم دفع سخت با یبوست فرق دارد و یبوست به معنای عدم توانایی بیمار در دفع مدفوع نمی باشد.