هموروئید خارجی یا بواسیر خارجی

در صورتی که به علت شل شدن یا گشاد شدن سیاهرگ های اطراف خارج مقعد، هموروئید ایجاد شود، به آن هموروئید خارجی (external hemorrhoids) یا بواسیر خارجی گفته می شود. فردی که دچار این بیماری است در حالت نشسته، هنگام عمل دفع، یا هنگام پاک کردن ناحیه  مقعدی، احساس فشار، ناراحتی و درد می کند. طول دوره هموروئید خارجی مشخص نیست و بستگی به شدت آن دارد. اگر کوچک باشد ممکن است بدون انجام هیچ درمانی در عرض چند روز بهبود یابد. ولی بهبودی هموروئیدهای خارجی بزرگ بیشتر طول می کشد و برای درمان آنها بهتر است به متخصص جراحی عمومی و لیزر مراجعه کرد.

چه چیزی باعث ایجاد هموروئید خارجی یا بواسیر خارجی می شود؟

معمول ترین دلیل بروز هموروئید خارجی یا بواسیر خارجی، یبوست و ایجاد فشار به روده ها، به دلیل زور زدن مکرر هنگام عمل دفع است. زور زدن باعث جریان خون به درون و بیرون محوطه، و در نتیجه، تجمع خون و بزرگ شدن رگ های خونی ناحیه می شود.

سایر دلایل عبارتند از:

• نشستن طولانی مدت در توالت
• بلند کردن اجسام سنگین
• رژیم غذایی حاوی مقدار کم فیبر و مقدار کم مایعات
• چاقی
• نشستن یا ایستادن طولانی هنگام کار
• بارداری (به دلیل فشاری که از سوی رحم به سیاهرگ ها وارد می شود)
• آسیت

علائم هموروئید خارجی یا بواسیر خارجی

هموروئید خارجی یا بواسیر خارجی علائم مختلفی دارد که بروز آنها به شدت مشکل بستگی دارد. این علائم عبارتند از:

• خارش اطراف مقعد یا ناحیه رکتال
• درد اطراف مقعد: به دلیل وجود تعداد زیاد گیرنده های عصبی در بیرون مقعد، و حساس تر بودن آن منطقه، هموروئید خارجی با درد همراه است.
• وجود توده در نزدیک یا اطراف مقعد: در صورتی که این توده ها متورم باشند، می توان آنها را احساس کرد.
• وجود خون در مدفوع: ممکن است فرد در توالت متوجه خونریزی شود. در هموروئید یا بواسیر خارجی، خون در سطح خارجی مدفوع و به رنگ قرمز روشن است. چون منشا آن مستقیما هموروئید است ونه سایر بخش های دستگاه گوارش. اگر میزان خون در مدفوع زیاد باشد باید به متخصص جراحی عمومی و لیزر مراجعه کرد.
• وجود لخته های خون: اگر در رگ های خونی هموروئید لخته ایجاد شود ممکن است باعث توقف جریان خون و ایجاد ترومبوز شود. به این حالت، هموروئید ترومبوزه گفته می شود. هموروئید ترومبوزه به رنگ آبی-بنفش دیده می شود و بسیار دردناک است. لخته غالبا توسط بدن جذب یا دفع و درد آن کم می شود. البته، گاهی زوائد پوستی (Skin tag) به جا می گذارد که با جراحی برداشته می شود.

نکته

علائمی که ذکر شد، می تواند در بیماری های دیگری مثل شقاق مخرج یا فیشر مقعدی، سرطان؛ بیماری التهابی روده (inflammatory bowel disease)، و آبسه های اطراف مقعد نیز ایجاد شود. در صورت تجربه این علائم، باید به متخصص جراحی عمومی و لیزر مراجعه کرد تا با معاینه دقیق، علت را شناسایی کند.

روش های تشخیصی هموروئید خارجی یا بواسیر خارجی

تشخیص هموروئید خارجی یا بواسیر خارجی به کمک روش های زیر انجام می شود:

• توصیف بیماری توسط خود بیمار
• معاینه چشمی مقعد توسط پزشک
• معاینه انگشتی مقعد توسط پزشک

چون علائم هموروئید خارجی در بیماری های دیگر نیز دیده می شود، در موارد مشكوك، برای تایید همورویید خارجی یا رد آن، پزشک ممکن است مبادرت به انجام سری آزمایش هایی به شرح زیر نماید:

• معاینه دیجیتال رکتوم (digital rectum exam)
• آنوسکوپی (anoscopy)
• کولونوسکوپی (colonoscopy)
• سیگموئیدوسکوپی (sigmoidoscopy)
• پروکتوسکوپی (proctoscopy)

درمان هموروئید خارجی یا بواسیر خارجی

بسیاری از هموروئیدها بدون هیچ درمانی خود بخود از بین می روند. در صورتی که هموروئید خارجی یا بواسیر خارجی در عرض یک هفته بهبود نیابد، باید به درمان آن اقدام نمود. برای درمان هموروئید روش های مختلفی وجود دارد که بر اساس شدت بیماری تعیین می شود. این روش ها به دو دسته تقسیم می شوند:

درمان های غیر جراحی بواسیر خارجی

بعضی از درمانهای عمومی که پزشک پیشنهاد می کند شامل تجویز ملین ها جهت تسهیل عبور مدفوع، استفاده از بسته های یخ برای کاهش تورم، شیاف ها یا پمادهای مخصوص هموروئید یا بواسیر است. این گزینه ها در افرادی که بیماری در آنها خفیف است، می تواند درمان کننده باشد.

درمان های جراحی بواسیر خارجی

در مواردی که هموروئید یا بواسیر شدیدتر است و به درمانهای معمولی پاسخ نمی دهد، پزشک ممکن است درمانهای تهاجمی را پیشنهاد کند. این درمان ها عبارتند از:

• برداشتن پاکه هموروئید با لیزر پرتوان دی اکسید کربن
• جراحی و برداشتن پاکه هموروئید با تیغ جراحی یا کوتر

ممکن است روش های کمتر تهاجمی مثل لیزر درمانی همووریید با مادون قرمز یا همان لیزر کم توان نیز جهت تحلیل و از بین بردن لخته خون در ناحیه استفاده شود. این روش معمولا برای هموروئید های خفیف مورد استفاده قرار می گیرد.

برخی از انواع هموروئید مثل هموروئید ترومبوزه را در همان 24 ساعت اول برش می زنند و خون لخته شده در آن تخلیه شود. این اقدام سریع جراحی هموروئید به دو دلیل انجام می شود:

1. جلوگیری از ایجاد گوشت اضافه در ناحیه
2. پایان دادن به درد طاقت فرسا و تیر کشنده هموروئید ترومبوزه

در هموروئیدهای همراه با ترومبوز و دردناک، جراحی باید تا 72 ساعت بعد از مشاهده شدن صورت بگیرد. در غیر اینصورت علائم به پیشروی خود ادامه خواهند داد.

راه های پیشگیری از هموروئید خارجی

مهمترین راه پیشگیری از هموروئید خارجی یا بواسیر خارجی، اجتناب از ابتلا به یبوست و زور زدن هنگام عمل دفع است. اگر شما یبوست شدید دارید، باید روزانه از مقدار کافی و مناسب فیبر و مایعات مصرف کنید. در صورت لزوم، ملین ها یا نرم کننده های مدفوع می توانند کمک کننده باشند.  در صورت موثر نبودن این روشها، از پزشک کمک بخواهید.

اقدامات پیشگیرانه در هموروئید خارجی، شامل موارد زیر است:

• افزایش فیبر غذایی ، شامل میوه های تازه، سبزیجات، نان غلات کامل، غلات
• نوشیدن مقدار زیادی آب در روز، به نحوی که رنگ ادرار همیشه زرد کم رنگ باشد.
• پیروی از یک برنامه منظم ورزشی برای کمک به حرکت طبیعی روده
• استفاده از دستشویی در وقت نیاز و اجتناب از به تاخیر انداختن آن
• کاهش زمان نشستن در توالت
• خودداری از نشستن بر سطوح سخت
• خودداری از پوشیدن لباس های تنگ و پلاستیکی

افرادی که مشکلات عود کننده یبوست و هموروئید دارند، باید درباره درمان آنها با پزشک صحبت کنند.

سوالات متداول هموروئید خارجی یا بواسیر خارجی

1-تفاوت هموروئید خارجی با هموروئید داخلی در چیست؟

یک تفاوت هموروئید خارجی با هموروئید داخلی در این است که هموروئید داخلی معمولا بدون درد است حتی زمانی که خونریزی می کند شما متوجه درد نمی شوید. هموروئید داخلی ـ خارجی : گاهی هر دو نوع داخلی و خارجی با هم بروز می کنند که آن را هموروئید نوع مختلط نیز می نامند.

2-چقدر طول می کشد که هموروئید خارجی درمان شود؟

اگر هموروئید خارجی کوچک باشد طی چند روز با رعایت رژیم غذایی و رفع علل بروز هموروئید درمان خواهد شد. اما اگر هموروئید بزرگ باشد و طی چند روز با درمان های خانگی بهبود نیافت حتما به یک متخصص جراحی و لیزر مراجعه کنید. متخصص جراحی بعد از معاینه و تشخیص نوع هموروئید زمانبندی مناسبی برای درمان دارویی یا جراحی هموروئید ارائه خواهد نمود. دارو درمانی هموروئید خارجی نباید بیشتر از 10 روز طول بکشد.

3-چه کسانی در معرض خطر هموروئید خارجی هستند؟

افرادی که والدین آنها دچار هموروئید بوده اند. زنان باردار. افراد مسن تر (به دلیل افزایش فشار ایجاد شده توسط نشستن زیاد). افرادی که به هر دلیل، هنگام عمل دفع به خود فشار می آورند.

4-آیا هموروئید خارجی دائمی است؟

اگر هموروئید خارجی طول کشیده باشد و گوشت اضافه در ناحیه مشاهده می کنید این زائده باید جراحی شود. بهتر است عمل جراحی هموروئید با لیزر پرتوان انجام شود. اگر هموروئید خارجی را در مراحل اولیه درمان کنید دچار زائده های اطراف مقعد نخواهید شد . اولین قدم برای درمان هموروئید خارجی کنترل یبوست و فشار نیاوردن به ناحیه است.

5-درمان بواسیر خارجی با یخ چگونه است؟

درمان بواسیر خارجی با یخ به انقباض عروق ناحیه کمک می کند و در نهایت التهاب و حالت واریس گونه بواسیر را کاهش می دهد. در مراحل اولیه بروز بواسیر خارجی دردناک می توان یخ را در یک پارچه نخی تمیز پیچید و به طور موضعی بر روی التهاب بواسیر گذاشت. مراقب باشید یخ را به طور مستقیم بر روی آن نگذارید که به پوست ناحیه مقعد آسیب وارد نشود. اگر التهاب و علائم بواسیر کاهش پیدا نکرد حتما به یک متخصص مراجعه کنید. این عمل فقط در مراحل اولیه توصیه می شود.

6-درمان خانگی بواسیر خارجی چیست؟

درمان خانگی بواسیر خارجی شامل اصلاح رژیم غذایی، نشستن در لگن آب گرم ، کنترل اسهال و یبوست و جلوگیری از فشار بر ناحیه مقعد می باشد. برای تشخیص قطعی بیماری به یک متخصص مراجعه کنید و با نظر ایشان از داروهای گیاهی نیز می توانید استفاده کنید. غذاهای پرفیبر و ملین نیز به بهبود بواسیر کمک می کند.